به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: نخستین نشست از سلسله نشست های یادبود استادان تاثیرگذار در اعتلای علمی-پژوهشی موسسه حکمت و فلسفه ایران، ویژه گرامیداشت استاد مهدی حائری یزدی، دیروز (دوشنبه، 3 دی ماه) برگزار شد.
در این نشست که در سالن اجتماعات موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، علاوه بر خانواده مرحوم مهدی حائری یزدی، آیت الله محقق داماد، رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، عبدالحسین خسروپناه و جمعی دیگر از استادان و پژوهشگران حوزه فلسفه حضور داشتند.
«غلامرضا اعوانی» در این نشست با بیان اینکه جناب حائری به عنوان نمونه بارز جامع الحکمتین در عصر ما بود، گفت: باید بدانیم که معنای جامع الحکمتین چیست. حکمت نزد ما یک معنا بیشتر ندارد. یعنی مشترک لفظی نیست اگر مشترک لفظی باشد در یک زبان به شکل تصادفی مشترک لفظی خواهد شد.
چهره ماندگار فلسفه افزود: حکمت و فلسفه نمی توانند مشترک لفظی باشند. اگر بخواهند باشند باید الفاظ دیگری را برایشان وضع کنیم، جمع بین حکمت برهانی، قرآنی و عرفانی فلسفی از دستاوردهای بزرگ حمکت ماست که در جای دیگری به این صورت دیده نمی شود. می خواهم بگویم که حتی در غرب نیز این معنا وجود ندارد. در یونان حکمت وحیانی نبوده است، البته در قرون وسطی وجود داشته اما در دوره جدید انفصال بین این دو حکمت به وجود آمده چراکه حکمت الهی در غرب حیات مستمری نداشته است و سوفسطائیان آن را مورد حمله قرار داده اند، بنابراین نمی توانیم فلسفه جدید را فلسفه الهی بدانیم.
وی ادامه داد: اما در اسلام به معنای واقعی، جمع بین حکمت وحیانی و برهانی و حکمت عرفانی صورت گرفته است که دکتر حائری یزدی از اساتید بزرگوار ما، یکی از بهترین نمونه های آن است. آن بزرگوار در فقه و اصول شاگرد استادان بزرگ بود. در فلسفه شاگرد امام راحل(ره) بود و به مدت ۱۲ سال شرح اسفار و منظومه را آنجا خوانده است. در قم و تهران نیز نزد «مهدی آشتیانی» بود، ضمن اینکه او از نادر کسانی است که در عین اینکه در فقه و حکمت تبحر داشت، در خارج از کشور نیز به صورت منظم درس خواند و در دانشگاه هایی نظیر هاروارد، میشیگان، جرج تاون دوره لیسانس تا دکتری را سپری کرد و در حالی که برای تدریس دعوت شده بود اما در عین تواضع در این دروس حاضر شد و شاگردی کرد.
اعوانی ابراز کرد: استاد حائری در یکی از بهترین دانشگاه های کانادا، فلسفه اسلامی درس می داد و در واقع مدت هفت سال طول کشید تا دکترای خود را بگیرد. چنین شخصیتی مانند او نه تنها در ایران، بلکه در جهان نداریم که فقیه حکیم باشد که بعد از اینکه اجتهاد را اخذ کرده باشد، دکتری بگیرد و بنده چنین شخصی را کمتر دیده ام.
وی در ادامه به دیدگاه مرحوم حائری یزدی در باب فلسفه اشاره کرد و گفت: آن اندیشمند معتقد بود دین بدون فلسفه نمی شود و می گفت فلسفه به معنای پی جویی حقیقت است و اصول دین را باید با استدلال قبول کرد نه تحکم چراکه دین تحکمی نیست که به زور بپذیریم.
اعوانی در پایان خاطرنشان کرد: مسئله علم در قرآن مورد تاکید است. فهم و شعور نیز اساس دین است. لذا مرحوم حائری می‌گوید دین را باید با استدلال قبول کرد، او می گوید بدون فلسفه نمی توان از عهده اصول عقاید، توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد برآمد و اگر کسی این موارد را بدون برهان قبول کند، پذیرش او کورکورانه است و دین، مبتنی بر علم و حکمت است و حقیقت یابی فصل ممیز انسان از دیگر موجودات است.
نظر شما