راز گریه های آدم ابوالبشر(ع)/صفتی الهی که حتی جهنمیان به آن امید دارند

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: از اعمال توصیه شده در ماه مبارک رمضان، دعا و مناجات به درگاه خدای متعال است لذا برای این ماه ادعیه متعددی سفارش شده که با تمسک به آنها می توان از برکات رمضان بیش از پیش بهره مند شد.

ازجمله ادعیه این ماه دعاهای روزانه برای هر یک از روزهای ماه مهمانی خدا است که در عین کوتاهی دریایی از معارف را در خود جای داده اند؛ از این رو، در سلسله گفت وگوهایی با حجت الاسلام والمسلمین «ابراهیم بهاری»، استاد اخلاق و کارشناس مذهبی به شرح معارف و آموزه های این ادعیه پرداخته ایم که به صورت روزانه تقدیم حضورتان می شود، اینکه شرح دعای روز دوم از رمضان المبارک:

حجت الاسلام والمسلمین «ابراهیم بهاری» با اشاره به فرازهای کوتاه دعای دومین روز از ماه مبارک رمضان، اظهار کرد: این دعا سه موضوع را پیگیری می کند و نشان می دهد که نسبت به روز نخست یک پله بالاتر رفته و خود را در زمره مومنان قرار داده ایم، لذا حضرت رسول(ص) در دعای این روز از خدای متعال خواسته ای بالاتر دارند و بیان می دارند: «اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ وَ وَفِّقْنِي فِيهِ لِقِرَاءَةِ آيَاتِكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ؛ خدایا در این روز مرا به خشنودیت نزدیک ساز و از خشم و غضبت دور فرما و مرا به قرائت آیات قرآنت موفق بدار، به حق رحمتت، ای مهربانترین مهربانان!».

این استاد اخلاق تصریح کرد: در فراز نخست صحبت از تقرب به خدا است «اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ»، مقام قرب بالاترین مقامات است چنان که وقتی آدم ابوالبشر(ع) از بهشت بیرون رانده شد، دائم می گریست، روزی جبرائیل امین بر وی نازل شد و گفت: تو الان خلیفه الله هستی و مقام نبوت را هم داری، پس چرا گریه می کنی؟، حضرت آدم(ع) به خدای باریتعالی عرض کرد: دلیل گریه من این است که از مقام قرب تو خارج شدم.

حجت الاسلام بهاری در تعریف مقام قرب به زبان ساده، بیان کرد: دو کارمند را در نظر بگیرید که هر دو از نظر میزان تحصیلات و تجربه و تخصص و نیز حقوق دریافتی یکی هستند، اما یکی ناراحت است و دیگری خوشحال، وقتی دلیل ناراحتی را می پرسی، می گوید رییس اداره وقتی می خواهد آب هم بخورد با فلانی مشورت می کند و او به رییس نزدیک است، این همان قرب است و لذا حضرت آدم(ع) برای خروج از دایره چنین ارتباطی با خدا می گریست و محزون بود.

وی با بیان اینکه این نزدیکی از بُعد روحانی است، گفت: از خدا می خواهیم این مقام را به ما بدهد، چراکه اساساً هر فضلی از جانب خدا است چنان که امام سجاد(ع) در ابتدای دعای ابوحمزه عرضه می دارند: حتی مزین شدن به احسن عادات هم فضل خدا است.

این کارشناس مذهبی با اشاره به درخواست دور شدن از نقمت الهی در ادامه این دعا «جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ»، ابراز کرد: امیرالمومنین(ع) هم در دعای کمیل بیان می دارند: خدایا! ببخش گناهانی را که باعث نقمت می شوند. نقمت همان نعمتی است که قرار بود سبب بهره مندی شود اما عامل تباهی شد مثل بارانی که تبدیل به تگرگ و سبب خسارات بسیار شده است.

وی با بیان اینکه پیامبر(ص) در این دعا به قرائت قرآن توجه داشته اند، گفت: فرق است بین قرائت و تلاوت قرآن، قرائت را همه می توانند انجام دهند هرچند که برای درک اعماق اقیانوس ژرف قرآن باید غواص بود و حقیقت اش را شکافت و آموزه های نورانی اش را بیرون آورد؛ تلاوت یعنی بخوانید، بفهمید و عمل کنید یعنی گام به گام پیش بروید.

حجت الاسلام بهاری خاطرنشان کرد: پایان دعا به رحمت و مهربانی خدا و اینکه تنها او می تواند ما را به مسیر هدایت کند، اشاره دارد. همانطور که در آیه 37 سوره مبارکه فاطر جهنمی ها عرضه می دارند: «وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا ...؛ و آنان در آنجا فرياد برمى ‏آورند پروردگارا ما را بيرون بياور تا غير از آنچه میکرديم» این آیه عجیب است چراکه نشان می دهد حتی وسط جهنم هم ما به رحمت خدا امید داریم.