خبرگزاری شبستان- رشت، مهری شیرمحمدی؛ « طوطی» جزئی از محله ساغریسازان رشت شده است، محله‌ای که تا همین ۵۰ سال پیش محل سکونت اعیان، تجار و کارگزاران حکومتی رشت بود و خاندان‌های سرشناس از جمله سمیعی، قطب‌زاده و متقالچی و ... در این محله سکونت داشتند، ولی از وقتی محلات قدیمی، بافت‌های فرسوده و ناکارآمد لقب گرفت، کلنگ نوسازی و تخریب به جان هویتی‌های شهری در محلات قدیم افتاد.
اگرچه از زمان حضور مغازه « آش طوطی» در این محله قدیمی رشت ۱۳۳سال می‌گذرد، اما گاه حضور دائمی‌اش لابه‌لای عطر دیگ‌های آش بینظیرش، نادیده گرفته می‌شود. هرچند که خوراک‌های دیگری هم طبخ می‌کند، ولی همگان طوطی را به آش قلمکارش می‌شناسند.
مغازه قدیمی طوطی هم از دست نوسازی بی‌نصیب نمانده است و ۲بار در دهه‌های اخیر به‌خاطر دستورالعمل‌های اداره بهداشت شهرستان رشت، تخریب و نوسازی شده است.
اگرچه در سریال «در دنیا تو ساعت چند است» سکانسی هم به آش طوطی اختصاص داشت، ولی کسانیکه این مغازه را دیده‌اند، می‌دانند که دیگر از آن درب و پنجره‌های چوبی طوسی رنگ با ستون‌های چوبی قهوه‌ای خبری نیست و نه حتی تراس و بالکن چوبی که بنیانگذارش به سال ۱۲۶۵ خورشیدی احداث کرده بود.
اما پایداری چهار نسل در کسب و کار، در مغازه « طوطی» آن را جز لاینفک محله ساغریسازان کرده است.
هرچند سقف لمبه‌کوبی را فرو ریختند و تراس چوبی هم وجود ندارد، اما عطر و طعم آش طوطی همان است که «محمدرضا ابراهیمی طوطی» در زمان مهاجرت از تهران به رشت آورد. از ورودی ساغریسازان که داخل بروید، بعد از عبور از کافه رادیو که مدتی است به ترنج تغییر نام داده و پس از گذر از مسجد دوره قاجار (حاج سمیع) و بقعه آقا سید عباس، و گذر از مغازه پیرمرد چترسازی که سال‌هاست در میانه محله، چترهای مستهلک را تعمیر می‌کند، به درب مغازه‌ای می‌رسید که همچون هم ردیفانش نیست و با تابلویی از نما کامپوزیت بر شیشه‌اش «آش قلمکار» خودنمایی می‌کند.
۱۳۳سال پیش که «محمدرضا ابراهیمی طوطی»، بنیانگذار آش طوطی، دیگ زندگی‌اش را در میانه ساغریسازان بنا نهاد و حرفه پدر را به کار بست، آش قلمکاری پخت که مزه‌اش پس از یکصد سال هنوز در ذهن و خاطره مردم گیلان باقی مانده است. آشی با مخلوطی از حبوبات و برنج و گوشت و سبزیجات و به سبکی خوشه‌های نارس برنج.
۷۰ سال پیش پاتیل محمدرضا طوطی از جوشش افتاد و آخرین آش قلمکار را هم به‌دست مشتری داد و در جوار مزار دکتر محمد معین در آستانه اشرفیه به خواب ابدی رفت.
محمد طوطی، پسرش نگذاشت آتش زیر دیگ خاموش بماند و شعله دیگ‌های آش قلمکار همچنان روشن ماند و رمضان‌های زیادی یک محله ساغریسازان بود و یک آش طوطی تا رمضان سال ۱۳۶۸ که محمد طوطی هم با سکته قلبی زندگی را بدرود گفت و در تازه آباد رشت به دیار خاموشان رفت.
این بار فرزندش، سروش ابراهیمی، میراث خانواده را به دست گرفت و شعله آش طوطی فروغی دوباره یافت. واگویه میراث طوطی را «سروش ابراهیمی طوطی» می‌گوید.آن روز که به دیدارش رفتم، سلامتی‌اش استوار نبود و آثاری از جراحت روی گلویش پیدا بود و تارهای صوتی‌اش برای گفتگو نمی‌لرزید، با این حال گفتگوی ما در همان مغازه طوطی تداوم یافت، با لب‌خوانی و اشاره.
راهکاری بی‌صدا برای تداوم گفتگو و علیرضا دافساری، آشپز طوطی در بازخوانی خاطرات کمک می‌کند. وی ۲۸ سال است که به‌عنوان آشپز و شاگرد مغازه در آش طوطی کار می‌کند.
سروش طوطی از شکل و شمایل قدیمی مغازه می‌گوید و اینکه عکس‌های قدیمی مغازه در موزه رشت موجود است و می‌افزاید: مایل نبودم مغازه را از حالت قدیمی خود خارج کنم، اشتباه کردم. بیشتر مردم رشت با همان مغازه قدیمی خاطره دارند، ولی ناچار شدم مغازه را ۲بار طی سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۸۸ با دستور اداره بهداشت، تعمیر اساسی کنم.
یک بار سقف را به‌طور کامل برداشت و در اثر این تعمیرات تراس چوبی و بالکن هم تغییر کرد.
او از شیوه پخت و منحصربه‌فرد آش طوطی می‌گوید که مزه آن را خاص کرده است و طالبانی که در دو وقت پخت و توزیع در صبح و شام، به آش طوطی می‌آیند و ماه‌های مبارک رمضان که صف‌های خواهندگان آش طوطی طویل می‌شود و آش قلمکار طوطی از روزه‌داران پذیرایی می‌کند.
عقربه‌های ساعت قدیمی نصب شده در مغازه، بر عدد ۱۱:۲۳ دقیقه ایست کرده بود، پشت به سروش ابراهیمی از کار افتاده بود و آونگش دیگر چپ و راست نمی‌شد و داخل جعبه چوبی ایست کرده بود و عکس نه چندان سالم «محمد رضا ابراهیمی طوطی» بنیانگذار قلمکار طوطی و فرزندش محمد بر گوشه و کنار مغازه آویخته است. و آن سو تر دیگ زندگی محمدرضا ابراهیمی طوطی هنوز به جوش است از سال ۱۲۶۵ خورشیدی تاکنون.
نظر شما