ما داخل مدرنیته نشده ایم / تابلو اشتباه است

حجت الاسلام علی اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار اندیشه شبستان، در پاسخ به پرسش از تقابل یا تعامل معنای توسعه و پیشرفت در فرهنگ و سنت ایرانی – اسلامی و غرب، به اظهار نظر پرداخت و از رویکرد خود، نسبت به تعامل سنت و مدرنیته در فرهنگ ایرانی – اسلامی سخن گفت.

وی با اشاره به واقعیت دو سویه علوم انسانی در مقام عمل و نظر، اظهار داشت: علوم انسانی چون هم واقعیت های روابط و رفتار انسان را با همه ساحات زندگی مد نظر دارد و هم اینکه احکام الزامی – حقوقی و اخلاقی – ارزشی طرز رفتارها را در این ساحات مختلف تبیین می کند، بنابراین پرداختن به این علوم از مهمترین رویکردهای علمی در هر جامعه است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی که مدعی بود پرداختن به علوم انسانی و به خصوص تاسیس علوم انسانی اسلامی از اوجب واجبات علمی و دینی و انقلابی امروز ماست، ادامه داد: ما توسعه به معنای غربی را قبول نداریم؛ چرا که ما برای خودمان حتی اصطلاح آن را تغییر داده و به الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت قائل هستیم.

وی توسعه کمی بدون کیفیت و رو به جلو را از ویژگی های توسعه غربی نامید و گفت: علی رغم همه خصوصیاتی که ممکن است در توسعه غربی چشمگیر باشد، اما ما پیشرفت منحصر به فرد فرهنگ و تاریخ خودمان را داریم که بر اساس مولفه ها و ارزش های فرهنگی و دینی این سرزمین تعریف می شود.

رئیس انجمن دوستی ایران و یونان، با این پیش زمینه، بر این باور بود که بنابراین برای طراحی و اجرای الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی پیشرفت اصولا باید ابتدا از طراحی علوم اسلامی ایرانی شروع کنیم تا بر اساس این علوم الگوی پیشرفت را بتوانیم در همه ابعاد و زمینه ها و چشم اندازها ترسیم نماییم.

وی در پرسش از چگونگی برخورد یا تعامل این پیشرفت و یا مولفه ها، با فرهنگی مدرنیته، اظهار داشت: غرب الگوی خودش را دارد و الگوی ما منحصر به خودمان است. مدرنیته یک دوره تاریخی برای غرب است و ما داخل جهان مدنیته نشده ایم.

عضو هیئت علمی مرکز گفت‌وگوی ادیان، که مدعی بود ما از جهان مدرنیته بیرونیم، ادامه داد: این حرف هایی که درباره مدرن شدن فرهنگ و سنت ما زده می شود، کاملا بی ربط است. ما نه در سنت مانده ایم و نه داخل مدرنیته شده ایم و نه به پسامدرن رسیده ایم.

مصحح و محقق کتاب «علم‌النفس اسفار صدرالمتألهین»، بر این باور بود که ما تاریخ و ادوار تاریخی منحصر به فرد خودمان را داریم و مدرنیته و امثال آن، ادوار تاریخی برای یک اقلیم و اقوام دیگری می باشد که به ما ربطی هم ندارد.

مولف کتاب «علل ظهور سکولاریزم در غرب»، در پایان سخنانش گفت: من بر اساس نظریه سیطره مجاز، هم اقای نصر و هم آقای ملکیان را در کتاب «معنای منهای معنا» نقد کرده ام. بر اساس آن نظریه، این تلقی ها کاملا غلط است. این تلقی ها، راه را عوضی نشان می دهند؛ تابلو درست نیست.

پایان پیام /