حجت الاسلام «محمدجواد قاسمی اصل» در گفتگو با خبرگزاری شبستان در قم، با اشاره به دلیل تأکید چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب بر موضوع «تولید» اظهار داشت: ریشه نیاز به تولید، نیاز به مصرف است؛ بنابراین تولید، رونق تولید،جهش تولید، سرمایه و کار، همه اینها تابع مصرف است.
عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه در ادامه با تأکید بر این که مصرف دو بعد دارد، افزود: این دو بُعد اولا شامل مصادیق و موارد کالاها و خدماتی که مصرف می شود است و ثانیا شامل کارکردها و اهدافی می‌شود که افراد از مصرف کردن دنبال می کنند؛ در این قسمت مورد دومی از اولی مهمتر و ریشه ای تر است؛ زیرا این اهداف و کارکردهای مصرف است که مصادیق، کمیت و کیفیت مصرف را تعیین می کند.
وی بیان داشت: هر تدبیر و سیاستی که در عرصه تولید اتخاذ می‌شود، باید نگاهی به هدف خود یعنی به مصرف و کارکردهای مصرف داشته باشد؛ در غیر این صورت تلاش ها در حوزه تولید ابتر خواهد ماند!
حجت الاسلام قاسمی اصل در بخش دیگری از این گفت‌وگو یادآور شد: اکنون پرسش این است که کارکردهای مصرف چیست که باید سیاستگذاری اقتصادی را براساس آن تنظیم کنیم؟ در منطق اسلام می‌توان دو کارکرد اساسی برای مصرف برشمرد؛ اولا تامین کفاف، یعنی مصرف در حد عرفی، به گونه ای که شکاف اجتماعی در عرصه مصرف وجود نداشته باشد.
وی با بیان این که این شکاف هم در حیطه بالای حد عرفی و هم در حیطه پایین حد عرفی مذموم است، خاطرنشان ساخت: این گام اول است؛ یکپارچگی اجتماعی مطلوب اسلام است و فلسفه بسیاری از احکام اجتماعی اسلام همین حفظ یکپارچگی در جامعه اسلامی است، اما این گام اول و کارکرد مطلوب اول است، زیرا در نهایت اسلام هر نوع یکپارچگی را نمی پسندد.
حجت الاسلام قاسمی اصل یادآور شد: دومین کارکرد مصرف در اسلام را می‌توان اعتدال در مصرف نامید؛ اعتدال در مصرف، یعنی مصرف در اندازه و با کیفیتی متناسب با نیازهای واقعی انسان و جامعه، یعنی مصرف فطری.
وی با تأکید بر این که این مصرف فطری و اعتدالی، دو سطح دارد، یادآور شد: سطح اول مصرف اعتدالی ضروری است، یعنی مصارفی که حفظ و بقای فوری نسل بشر بر آن متوقف است؛ مثل ضروریات خوراک و پوشاک و مسکن و بهداشت و سطح دوم مصرف اعتدالی کمالی است، یعنی مصارفی که نیاز واقعی بشر است اما فوریت نیازهای ضروری را ندارد.
پژوهشگر اقتصاد اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: مصرف اعتدالی همچنین ممکن است فردی یا جمعی باشد؛ مصرف اعتدالی فردی، نیازهای ضروری یا کمالی فرد است و مصرف اعتدالی اجتماعی، نیازهای ضروری یا کمالی جامعه است، از این رو وقتی در سال ۱۳۸۸ رهبر بزرگوار ما شعار سال را «اصلاح الگوی مصرف» نام نهادند، تأمین همین کارکردها را مدنظر داشتند.
وی بیان داشت: اکنون یک دهه است که شعارهای اقتصادی سال بر محور تولید بوده و همه این شعارها در راستای شعار اصلاح الگوی مصرف باید فهمیده شود و اگر الگوی مصرف ملت اصلاح نشود و کارکردهای کفاف و اعتدال در مصرف دغدغه مردم نباشد، جهش های بزرگ در تولید هم نخواهد توانست چرخه مشکلات اقتصادی را متوقف کند.
نظر شما