خبرگزاری شبستان گیلان_ نوشین کریمی، امروز (جمعه، ۲ خرداد) مصادف با آخرین جمعه ماه مبارک رمضان است و آخرین جمعه ماه مبارک رمضان بنا بر دستور امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به نام روز قدس نامگذاری شده است.
بیت‌المقدس به‌عنوان مهم‌ترین شهر فلسطین از نظر اسلام اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا مسجدالاقصی، نخستین قبله و سومین مکان مقدس بعد از مکه و مسجدالنبی برای مسلمانان در این شهر تاریخی است. از آغاز هجرت پیامبر اسلام به مدینه تا سال دوم هجری، قبله پیامبر در هنگام نماز و نیایش، بیت‌المقدس بود و بی‌شک، پیش از هجرت نیز در سیزده سالی که پیامبر اکرم(صلی‌الله علیه و آله ) در مکه مکرمه اقامت داشت، رو به بیت‌المقدس می‌ایستاد و نماز می‌گزارد. ازاین‌رو، این شهر، قبله نخستین، بلدالامین و حرم امن شناخته می‌شود.
با حجت الاسلام «کمال تجدد» امام جمعه لشت نشاء پیرامون این شهر مقدس و اهمیت آن برای مسلمانان به گفت و گو نشستیم.
* اهمیت بیت المقدس در چیست و چرا پیامبر مکرم اسلام از همان ابتدای رسالت به سمت کعبه نماز نمی خواندند؟
همانگونه که مستحضر هستید پیامبر(ص) ۱۵ سال به سمت قدس نماز خواند در حالی که ۱۳ سالش را در مکه زندگی می کرد و می توانست به طرف قبله کعبه نماز بخواند اما بنا بر مصلحتی مامور بود که به طرف بیت المقدس نماز بخواند و این امر نشان دهنده این است که بیت المقدس جایگاه رفیع در نزد خداوند دارند.
زمانی پیامبر در واقع مجاز شد که به طرف قبله کعبه نماز بخواند که به روایتی دو رکعت نماز ظهر را خوانده بود و بعضی ها می گویند بین نماز ظهر و عصر بود که جناب جبرئیل ایشان را از سمت بیت المقدس به طرف کعبه برگرداند و اینگونه بعد از ۱۵ سال با تعظیم قبله گاه دوم به رسول خد، معرفی شد.
* آیا فقط این جابجایی با تعظیم در حالت نماز و تغییر در جهت قبله انجام شد؟
خیر، بلکه آیه قبله در سوره ۱۴۴ بقره به تغییر قبله مسلمانان از بیت المقدس به مسجد الحرام، فرمان می‌دهد که در آن خداوند سبحان می فرماید«قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُون» َ(نگريستنت را به اطراف آسمان مى‌بينيم. تو را به سوى قبله‌اى كه مى‌پسندى مى‌گردانيم. پس روى به جانب مسجدالحرام كن. و هر جا كه باشيد روى بدان جانب كنيد. اهل كتاب مى‌دانند كه اين دگرگونى به حق و از جانب پروردگار آنان بوده است. و خدا از آنچه مى‌كنيد غافل نيست)
این یعنی با توجه به اینکه در ۱۵ سالی که پیامبر به سمت بیت المقدس نماز می خواندند و کعبه خراب و تخریب هم نشده بود و هر روز کعبه را می‌دید و چندین سال در جوار کعبه با حضرت علی(ع) و حضرت خدیجه(س) می آمدند اما به سمت بیت المقدس نماز می خواند.
* اهمیت این تغییر در چه چیزی نهفته بود و چرا خداوند این تغییر را ایجاد کرد؟
درواقع می بایست ریز به ریز این مسایل کنکاش شود تا درک از چرایی آن به‌دست بیاید، زیرا معراج رسول خدا(ص) نیز سه بار صورت گرفت«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِير»(پاک و منزه است خدایی که شبی بنده خود (محمّدص) را از مسجد حرام (مکّه معظّمه) به مسجد اقصایی که پیرامونش را مبارک و پر نعمت ساختیم سیر داد تا آیات و اسرار غیب خود را به او بنماییم که او (خدا) به حقیقت شنوا و بیناست) و اهمیت بیت المقدس از آنجا ویژه می شود که می‌بینیم معراج رسول خدا از کعبه شروع شد به طرف بیت المقدس و از بیت المقدس به سمت معراج و آسمان ها رفت. باید روی این نکات بسیار توجه کرد که کعبه و بیت المقدس یک ارزش و جایگاه را نزد خداوند دارند که معراج باید از این دو نقطه انجام می گرفت. از این رو قدمت و عظمت بیت المقدس در قضیه معراج پیامبر بیشتر بر ما آشکار می شود.
* تعبیر پیامبر از این تغییر و آغاز و پایان معراج چه بود؟
در دعای ندبه آمده است که پیامبر می فرماید «به قدری به خداوند نزدیک بودم که خدا در یک سر کمان و من در سر دیگر کمان بودم» و این جایگاه تقرب به سوی خدا، بیت المقدس بود چرا که او به درجه‌ای از رتبه و مقام رسید که والاترین حد ممکن برای مخلوقات است، ولی حضرت محمد مصطفی(ص)، با ایمان، اخلاص، صبر و استقامت، به درجه‌ای رسید که حضرت جبرئیل امین علیه السلام در آن مقام خلق شده بود.
پیامبر همچنین می فرماید بعد از این معراج که از بیت المقدس انجام شد «همه انبیاء الهی پشت سر من در بیت‌المقدس نماز خواندند»، این نکته عجیبی است که این اتفاق در کعبه صورت نگرفته است.
* با توجه به اینکه خانه خدا، مسجد الحرام از ابتدای خلقت وجود داشته است چرا تمام انبیاء الهی بیت المقدس را درک کرده بودند و عبادات خود را رو به آن سمت انجام می دادند؟
قدس به معنای مقدس، پاک و پاکیزه است و همه انبیا الهی از حضرت نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و پیامبر مکرم ما همگی به سمت بیت المقدس عبادت می کردند، یعنی قدس قبل از حضرت ابراهیم قبله گاه همه انببا الهی بود و حضرت ابراهیم نیز تا قبل از ۹٠ سالگی که خانه خدا را تجدید بنا کرد به سمت بیت المقدس نماز می خواد که باز نشان دهنده قبله گاه اول مسلمین است و بی شک پیامبران خدا و حتی حضرت محمد(ص) مامور بودند که به سمت قدس نماز بخوانند.
این در حالی است که پیامبر می فرمود «من به دین ابراهیم(ع) خدا را عبادت می کردم» و اگر به دین ابراهیم(ع) عبادت می کرد قاعدتا می بایست به سمت کعبه نماز می خواند ولی به سمت بیت المقدس نماز خوانده می شد که نشان می دهد حضرت رسول ماموریتی داشت که باید آنرا به انجام می رساند.
* این ماموریت چه بود و چقدر در رسالت پیامبر نقش داشت؟
اگر پیامبر در ابتدای رسالت خود از بیت المقدس منحرف می شد و به طرف کعبه نماز می خواند شاید یهودی ها و مسیحی ها با این بهانه به پیامبر اسلام هجمه می بردند و با او برای این تغییر مبارزه می کردند، پس می بایست زمان و شرایط آماده این تحول می شد.
* آیا می توان مسجد الحرام و مسجد القصی را بر یکدیگر مقدم دانست و یکی را بر دیگری اولویت داد؟
مکان کعبه از اول قبله گاه مسلمین بوده و جناب جبراییل به سمت آن نماز خوانده است یعنی به عبارتی تاریخ احداث کعبه منتسب است به حضرت جبرئیل و اینکه این مکان مقدم است بر بیت المقدس نباید مورد اشتباه قرار بگیرد چرا که کعبه، تاریخ ساختش بر بیت المقدس مقدم است.
کعبه از زمان حضرت آدم وجود داشت چون باید بدانیم که حضرت آدم حج را در آن جا انجام داده است و حضرت ابراهیم فقط آنرا تجدید بنا کرد و تا زمان پیامبر نیز چندین بار دیگر این خانه توسط سیل های متعدد، حمله یزید و دیگران خراب و دوباره بنا شده است.
در واقع اینگونه بود که حج در مکه انجام می شد ولی قبله گاه انبیاء الهی برای نماز، بیت المقدس بود.
*چرا بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به بیت المقدس توجه نشان دادند و برای گرامیداشت آن در واقع آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز قدس نامیدند؟ ایشان به دنبال احیا کردن چه چیزی بودند؟
مقدسات یک ملت آن را زنده نگه می دارد، وقتی مقدسات مورد آماج حمله ها و بی احترامی ها قرار می گیرد، بهانه است برای کوبیدن آن ملت و امام راحل با تعظیم بیت المقدس خواست به کل ملت های مسلمان اعلام کند که قدس بهانه است بلکه صهیونیسم به دنبال تحقیر کل مسلمین است.
نمونه اش اینکه یکی از سناتورهای آمریکایی گفت که دوست دارم تمام مردم ایران را زنده زنده دفن کنم، چرا؛ چون ایران در مقابل دیکتاتوری و گستاخی آمریکا ایستاده است، و محوریت اتحاد و وحدت، بیت المقدس است وقتی این اتحاد و محوریت به چالش کشیده می شود یعنی به اتحاد مسلمین تیر اصابت شده باشد، از این رو حضرت امام خمینی از همان مسیری که آنان می خواستند به اتحاد مسلمان ها هجمه وارد کنند از همان طریق به آنها هجمه برد، یعنی حالا کسانی که به دنبال تحقیر مسلمین با تحقیر بیت المقدس بودند حالا شاهد هستند که حضرت امام با تعظیم بیت المقدس، در واقع تعظیم ملت های جهان اسلام را، زنده کرده است.
نظر شما