به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، اگرچه پیروان همه ادیان و مکاتب حتی مذاهب غیرالهی و فاقد ریشه وحیانی، در انتظار منجی موعود و اصلاح‌گر جهانی به سر می برند اما اصیل ترین تعریف و کارکرد را شیعه برای انتظار منجی قائل است.
پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تبیین این انتظار، چیستی و کیفیت آن، پروژه «بررسی و تحلیل انتظار در شیعه با رویکرد کارکردشناختی و آسیب شناختی» را در دست اجرا دارد. از این رو، با حجت‌الاسلام «حسین الهی نژاد»، مولف این اثر و مدیر این پژوهشکده گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
پروژه «بررسی و تحلیل انتظار در شیعه با رویکرد کارکردشناختی و آسیب شناختی» با چه اهدافی در دست انجام قرار دارد؟
در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی که از پژوهشکده های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است پروژه های متعددی در دست تحقیق قرار می گیرد و محققان و نویسندگان متعدد با آنها در راستای انجام پژوهش و تحقیقات همکاری دارند.
ازجمله پروژه های در دست انجام که شخصاً آن را دنبال می کنم بررسی و تحیل انتظار در شیعه با رویکرد کارکردشناختی و آسیب شناختی است.
انجام این پروژه در سال 97 شروع شده و امسال به پایان می رسد و در قالب کتابی 250 صفحه ای منتشر می شود و محققان و پژوهشگران اسلامی مهدوی می توانند از آن استفاده کنند.
این پروژه همانطور که از عنوان آن پیدا است انتظار را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد با نگاه مذهب شیعه و با دو رویکرد کارکردشناختی و آسیب شناختی یعنی می خواهیم بدانیم انتظار با نگاه شیعی چه کارکردها و چه آثار و فوایدی را برای باورمندان به خود به ارمغان می آورد.
همچنین بر این انتظار چه آسیب هایی مترتب و چه نگرش های متنوع و بعضا آسیب زایی دامنگیر آن شده است.
برای تبیین این انتظار با دو رویکرد کارکردشناختی و آسیب شناختی چه مسیری را در پیش گرفته اید؟
به طور کلی چهار پرسش اساسی را در این پروژه در دست تحقیق داریم که باید پاسخ داده شوند.
پرسش نخست آنکه انتظار در شیعه چطور تبیین و تحلیل می شود؟
دوم، انتظار در مذهب شیعه چه جایگاهی دارد؟
پرسش سوم آنکه انتظار در شیعه دارای چه آثار و کارکردی است؟
و چهارم آنکه انتظار در شیعه دچار چه چالش ها و آسیب هایی شده است.
در اینجا چیستی و ماهیت شناختی و نیز کارکردشناختی انتظار و نقش آن در ساماندهی افراد و چیستی آسیب شناسی انتظار از حیث باور، ارزش و رفتار جامعه بررسی می شود.
پژوهشکده بر مبنای چه نیازسنجی هایی درصدد اجرای این پروژه و تالیف این اثر مهدوی برآمده است؟
بر اساس جستجو و بررسی های پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی در موضوع انتظار، دریافتیم اگرچه انتظار واژه ای مانوس و مشهور و مورد توجه ابتدایی همه باورمندان مهدوی است اما کار دقیق و عمیق درباره آن صورت نگرفته است و از دیگر سو در طول تاریخ مهدویت از ناحیه برخی نگرش ها، تعابیر انحرافی و مخرب از انتظار ارائه شده و انتظار را حالتی غیرسازنده و مبتلا به سکون و درنگ تا وقت ظهور حضرت ولیعصر(عج) تعریف کرده اند از کنار این نگرش ها برخی از افراد با این تعریف انتظار را دچار تحریف و انحراف و نهایتاً مهدویت را دچار آسیب کرده اند لذا لازم دانستیم انتظار را مورد چالش و بررسی قرار دهیم.
از این رو، در این کتاب معنای دقیق انتظار و برکاتش را و نیز آسیب های معنای انحرافی از این باور را بررسی کرده ایم.
منابع و مصادر شما در اجرای این پروژه چیست و کار اجرای آن چقدر پیشرفت داشته است؟
منابع در این اثر کتب روایی و حدیثی ثقه همراه با تحلیل های بزرگان که در لابلای کار آمده، است.
نزدیک به 60 درصد کار انجام شده و اجرای آن تا پایان سال ادامه دارد.
چقدر در اجرای این پروژه و ارائه تعریف صحیح از انتظار به بیانیه گام دوم انقلاب و تبیین نگاه مقام معظم رهبری در موضوع انتظار نظر دارید؟
حضرت آقا به عنوان رهبری جامعه و حکومت اسلامی و ولی فقیه در بطن جامعه، مسئله مهدویت و انتظار را دنبال می کنند و بیانات شان در این خصوص دقیق تر و کاربردی تر است.
در تعریف انتظار و کارکردها و ماهیتش در این کتاب به بیانیه گام دوم انقلاب و نیز دیگر بیانات ایشان در موضوع انتظار توجه و تمرکز داریم.
باید توجه داشت انتظار و مهدویت روح حاکم و پارادایم این بیانیه است که حضرت آقا به چله های اول و دوم و گام های انقلاب در آن اشاره دارند؛ اینکه این حکومت اسلامی در حرکت گام به گام و چله به چله به سوی دولت مهدوی در حرکت است.
از چله اول به سلامت عبور کردیم . ان شاءالله در چله دوم شاهد ظهور باشیم.
در این پروژه تبیین کرده ایم که انتظار یعنی آمادگی حرکت، اعتراض و نارضایتی نسبت به وضع موجود و حرکت به سمت وضع مطلوب.
نظر شما