طلاق، تابویی که رنگ می بازد

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ طلاق نزد خدا منفورترین حلال نامیده شده‌، این پدیده که در بیشتر روایات مذمت شده، متاسفانه در این سال ها رو به افزایش است و چنان پیش می رود که گویی می خواهد از ازدواج نیز پیشی بگیرد. اسلام با اصل طلاق موافق است اما به خاطر مشکلات زیادی که برای خانواده ها، زنان و مردان به وجود می آورد (مثل مشکلات عاطفی، مشکلات اجتماعی، مشکلات فرزندان) در روایات  شدیداً مذمت شده و منفورترین حلال شمرده شده است.

 

 

طلاق برای موارد بسیار خاص باید باشد اما در این روزها مُد شده که می گویند با هم تفاهم نداریم، بعضا زن و شوهر با هم تفاهم دارند که از هم جدا شوند و با هم زندگی مشترک نداشته باشند، در حالی که سال ها بدون مشکل با هم زندگی می کردند اما یکباره به این نتیجه می رسند که همدیگر را درک نمی کنند. از جمله چیزهایی که سبب می شود تا عرش خداوند بلرزد طلاق است. زن و شوهری که با عقد نکاح و پیوند زناشویی، با یکدیگر وصلت کرده و کانون خانواده را تشکیل داده‌اند اگر با طلاق بنیاد خانواده را فرو بریزند عرش خداوند به لرزه می‌افتد .امام صادق (ع) فرموده اند: در میان چیزهایی که خداوند برای بندگانش حلال کرده چیزی به اندازه طلاق مورد خشم و غضب خداوند نمی باشد و نزد خدا منفور است.

 

 

ازدواج یک واقعه حیاتی مهم در زندگی افراد محسوب می شود همانطوری که رسول گرامی اسلام فرمودند: کسی که ازدواج می کند نیمی از دین خود را نگاه داشته پس باید در نیمه دیگر آن از خدا پروا کند. اما متاسفانه این روزها درصد بسیاری از زندگی های مشترک عاقبت خوشی نداشته و بعد از مدتی به طلاق می انجامد که علاوه بر مشکلاتی که برای خود زنان و مردان پس از طلاق ایجاد می شود، فرزندانی هستند که قربانی تصمیم خانواده های طلاق خواهند شد.

 

 

یک روانشناس گفت: پیامدهای گذار جامعه ایرانی از سنت به مدرنیته، نداشتن مهارت‌های ارتباط زناشویی لازم و متناسب نبودن جایگاه اجتماعی  فردی و خانوادگی زوجین در کنار عوامل اقتصادی، مهم ترین دلیل فروپاشی تشکل‌های خانوادگی نیمه مدرن و جوان امروزی است.

 

 

«راضیه صادقی» افزود: طلاق یک امر اجتماعی است، آمارها که از سوی مسئولان در خصوص طلاق ارایه می شود باید هشدار و زنگ خطری برای ارکان خانواده باشد اما چرا مسئولان سکوت اختیار کرده اند در حالی که این پدیده، مسایل و مشکلات زیادی برای خانواده و جامعه به همراه دارد.

 

 

وی گفت: افزایش نرخ طلاق، خیانت و انحرافات اخلاقی نتیجه تفکرات فانتزی و کارتونی و همچنین نداشتن آموزش های پیش از ازدواج است.

 

 

وی با اشاره به اینکه زندگی مشترک دارای موقعیت ها و لایه های مختلف است که زوجین باید برای آنها آماده باشند، افزود: همیشه اختلافات از رویدادهای بد اقتصادی  یا حوادث ناخوشایند شروع نمی شود، به همین دلیل آموزش مهارت های پیش از ازدواج باید جدی گرفته شود.

 

 

صادقی گفت: اگر در گذشته طلاق به عنوان پدیده‌ای زشت شناخته می‌شد و خیلی سخت افراد به این مسأله تن داده و ازدواج را یک پیوند مستحکم الهی می‌دانستند، اکنون با تغییرات اجتماعی و فرهنگی نوع نگاه به مسأله طلاق نیز تغییر کرده و برای جامعه پیامدهایی در برداشته است.

 

 

این روانشناس افزود: خانواده، کوچکترین نهاد اجتماعی و در عین حال یکی از مهم ترین ارکان هر جامعه است که قوام آن به پایبندی و تعهد کامل زوجین به یکدیگر بستگی دارد اما وجود برخی عوامل موجب شده تا دوام چارچوب خانواده دستخوش ناملایمات و آسیب‌هایی قرار گیرد به طوری که سالانه شاهد افزایش میزان آمار طلاق و پیامدهای ناشی از آن در جامعه نسبت به سال‌های قبل هستیم، از این رو با بالا رفتن میزان طلاق و بروز تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن بر فرزندان و والدین، مشکلات زیادی گریبانگیر جامعه شده است.

 

 

وی گفت: طلاق یک پدیده فردی و در عین حال اجتماعی است به این معنا که افرادی که از هم جدا می‌شوند تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر اطرافیان و به خصوص جامعه می‌گذارند.

 

 

این روان شناس گفت: آمارهای رسمی منتشر شده بیانگر این است که آمار طلاق درسال اول و نیز ۵ سال اول زندگی مشترک بیش از سال‌های بعدی است که باید برای این دوره از زندگی توسط ارگان ها و نهادهای فرهنگی، برنامه های آموزشی گذاشته شود تا بنیان خانواده تحکیم شود، بعضا برخی از خانواده ها به علت مشکلات بسیار کوچک از هم می پاشد و این در حالی است که اگر مشاوره و مشورت درستی انجام شود از آن جلوگیری خواهد شد.

 

 

وی با بیان اینکه مشورت درست و به هنگام و مشاوره نیز در بین خانواده ها جایگاهی ندارد، افزود: متاسفانه وقتی خانواده ها دچار مشکل می شوند، مورد مشورت درست قرار نمی گیرند و همچنین از مشاوره ها نیز استقبال نمی کنند.

 

 

صادقی افزود: البته طلاق شکل های مختلفی دارد که تنها آمار و گزارش های رسمی منتشر می شود اما هم اکنون  طلاق‌های عاطفی نیز از طلاق های رسمی پیشی گرفته اند که البته آماری در این خصوص در دست نداریم.

 

 

«محسن عربی» معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی خراسان شمالی هم گفت: طلاق معمولاً وقتی اتفاق می افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می رود و میان زن و شوهر ناسازگاری و تنش وجود دارد.

 

 

وی افزود: بنابراین طلاق مهم ترین عامل از هم گسیختگی ساختار خانواده، یعنی بنیادی ترین بخش جامعه است و به همین علت است که متفکران، مددکاران اجتماعی، روانشناسان و جامعه شناسان بالا رفتن آن را نشانه بارز اختلال در اصول اخلاقی و به هم خوردن آرامش خانوادگی و در مجموع هنجارهای اجتماعی می دانند.
 

 

 

عربی با بیان اینکه طلاق به حکم ضرورت برای پرهیز از مخاطراتی پذیرفته شده اما با وجود این، چون از عوامل از هم گسیختگی و از هم پاشیدگی کانون خانواده است، به ناچار عواقب اجتماعی آن را باید انتظار داشت به عبارت دقیق تر طلاق از نظر جرم شناسی در وقوع جرم و جنایت و بزه بی تأثیر نیست و از عوامل جرم زا به حساب می آید، طلاق پدیده ای اجتماعی است و همانند سایر پدیده های اجتماعی متأثر از یک عامل نیست، بلکه مجموعه ای از عوامل در آن دخالت دارند؛ لذا شایسته است با بررسی و شناخت عوامل موثر در طلاق و ارائه راهکارهای پیشگیرانه، این آسیب اجتماعی را کاهش داد.
 

 

وی افزود: وقتی کارکردهای خانواده از قبیل کارکردهای زیستی، اجتماعی، شناختی و عاطفی یکی پس از دیگری آسیب می بیند، اعضای آن به تدریج احساس رضایت مندی را از دست می دهند و ابتدا موجب گسستگی روانی و سپس گسستگی اجتماعی و در نهایت واقعه حقوقی می شود که این گسستگی، طلاق نامیده می شود.

 

 

معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی خراسان شمالی گفت: آشفتگی زناشویی و طلاق، بعد از مرگ ناگهانی در خانواده، شدیدترین فشارهایی هستند که افراد تجربه می کنند، طلاق در ایران نسبت به گذشته افزایش یافته است، به طوری که رشد طلاق تا سال ۱۳۷۹ آرام و تقریباً ثابت بود. اما از سال ۱۳۸۰ تاکنون شاهد سیر صعودی و چشمگیر طلاق بوده ایم و به طور کلی کشور ایران چهارمین کشور پرطلاق دنیاست و بررسی ها نشان داده که آمار طلاق طی چند سال اخیر در ایران روشنگر حقایق تلخ و دردآوری است.

 

 

عربی اظهارداشت: طلاق، پیامدها و عواقب سوء فراوانی دارد که از آن جمله می توان بزهکاری کودکان و نوجوانان، فحشا، اعتیاد، فرار و ولگردی کودکان، افت تحصیلی، خودکشی زن یا شوهر و حتی کودکان، کاهش میل به ازدواج و کم شدن شانس ازدواج در خانواده و در اطرافیان به خصوص بچه های طلاق، افسردگی، مشکلات شخصیتی و سایر بیماری های روانی و تغییرات در دوستی ها و سایر روابط اجتماعی را نام برد که مرد یا زن طلاق گرفته با آن سر و کار دارند.

 

 

وی با بیان اینکه معمولاً زنان از طلاق بیش از مردان از نظر اقتصادی زیان می بینند، اما فرآیندهای سازگاری روانی و اجتماعی برای مردان و زنان تفاوت چندانی ندارد، افزود: خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی است که بر پایه ازدواج پایه ریزی شده و یک واحد عاطفی و شبکه ای از روابط درهم تنیده می باشد که از پیوند زناشویی زن و مرد بنا نهاده می شود و رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت وی از خانواده محسوب می شود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی است.

 

 

عربی ادامه داد: بنابراین، آگاهی زوجین از نیازهای زیستی و روانی یکدیگر و آشنایی با چگونگی ارضای درست این نیازها امری ضروری است که  اگر زوجین در طول زندگی دچار تعارضات شوند و این تعارضات به طریق صحیحی حل نشود، احتمال طلاق زوجین وجود دارد، بنابراین ضروری است که با آموزش مهارت های لازم، سطح رضایت زناشویی را بالا برده و از پدیده آسیب زای طلاق پیشگیری کنیم.

 

وی راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با طلاق را تصویب قوانین به روز و جدید در زمینه ازدواج، و زندگی زناشویی و حمایت دولت از اشتغال و تامین امکانات رفاهی و اولیه زندگی و فراهم کردن تعیین کننده های اجتماعی سلامت، ایجاد مراکز تخصصی آموزشی برای زوج هایی که تمایل به ازدواج دارند تا مهارت های زندگی به آن ها آموزش داده شود را اعلام کرد و گفت: اجباری بودن انجام تمام تست های فیزیولوژیکی و روانشناختی پیش از ازدواج،  توسعه مراکز پژوهشی در حوزه ازدواج و طلاق با رویکرد مددکارانه، روانشناختی، جامعه شناختی و حقوقی، ایجاد مراکز تخصصی روانشناسی به صورتی که هزینه بر نباشد که وظیفه پیشگیری را برعهده دارند تا زوج ها قبل از هر اقدامی به این مراکز مراجعه کنند و عزم ملی و بین بخشی کل ارگان ها برای کاهش نرخ طلاق از دیگر راهکارهاست.

 

 

«علی زاهدی نیا» مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی هم تعداد ازدواج های ثبت شده در سه ماهه سال جاری را دو هزار و ۳۳۹ مورد اعلام کرد و گفت: بر این اساس نرخ ازدواج در این استان ۱۰.۴ در هزار است و این در حالی است که نرخ کشوری در این خصوص هفت در هزار است و استان خراسان شمالی رتبه اول را در میزان ازدواج های کشور دارد.

 

 

 وی با بیان اینکه در این مدت ۴۹۱ مورد طلاق به ثبت رسیده که بر این اساس رتبه نهم را در سطح کشور داریم، نرخ ثبت ازدواج در استان را ۹ در هزار دانست و گفت: بر اساس اعلام سازمان مرکزی این خطه رتبه نخست کشور را در این حوزه دارد.

 

 

زاهدی نیا اظهارداشت: پارسال هشت هزار و ۳۰۵ واقعه ازدواج به ثبت رسید که بالاترین نرخ را در این حوزه داشت و همچنین سال گذشته در این استان دوهزار و ۱۵۷ واقعه طلاق به ثبت رسیده که بر این اساس نرخ طلاق در این استان ۲.۳ در هزار بود که رتبه نهم کشوری را دارد.

 

 

مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی، آمار طلاق ثبت شده از سال 1383 تا 1395 ثبت شده در اداره کل ثبت احوال خراسان شمالی را به این شرح اعلام کرد: در سال 83 تعداد 624 مورد طلاق، سال 84 تعداد 726 فقره، در سال 85 تعداد 877، در سال 86 تعداد 970، در سال 87 تعداد هزارو 37، سال 88 تعداد هزارو 234، سال 89 تعداد هزارو 463 مورد، سال 90 تعداد هزارو 516 مورد، سال 91 تعداد هزارو 724 مورد، سال 92 تعداد هزارو 776، سال 93 تعداد هزارو 758، سال 94 تعداد هزارو 774 و در سال 95 تعداد هزارو 948 فقره طلاق به ثبت رسیده است.