خشم و عصبانیت و پیامدهای ناگوار فردی و اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اصفهان، استعداد خشم و عصبانیت در درون همه انسان های وجود دارد و این ویژگی در برخی از مواقع مثل ضایع شدن حق، تجاوز به دارایی و اموال و دشمن ستیزی نیاز است اما مدیریت آن برای جلوگیری از خسارت و پیامدهای غیرقابل جبران ضروری است.

مردم در ارتباط با همدیگر نباید دچار عصبانیت و خشم بدون افسار بشوند که در چنین شرایطی پشیمانی و هزین های زیادی را برای خود و جامعه ایجاد کنند.

مدیریت خشم و غضب موضوعی است که اسلام همواره بر آن تاکید کرده و در علوم روانشناسی این موضوع به عنوان یکی از مولفه های مدیریت فردی همیشه مورد تاکید است اما با وجود این توصیه ها اما بسیاری از افراد خواسته و ناخواسته افسار خشم و عصبانیت از دست آن ها خارج و این اسب چموش با سرعت زیاد به سمت نابودی سرنوشت انسان می رود.

در دوماهه امسال بیش از 88 هزار نفر به دلیل نزاع به پزشکی قانونی مراجعه کرده اند که بیشترین آمار مربوط به استان های تهران و خراسان رضوی و کمترین آمار در استان های ایلام و بوشهر بوده است.

این آمار در مدت 2 ماهه نخست امسال در استان اصفهان به بیش از پنج هزار و 600 نفر می رسد که البته این آمار در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته کاهش 21 درصدی داشته است.

بیشترین آمار نزاع مربوط به مردان است که شاید ارتباط بیشتر آن در بیرون از منزل و اشتغال و فعالیت های ارتباطی عامل فراوانی بالای این اتفاق است.

آموزش و فرهنگ سازی نقش مهمی در کنترل خشم در بین مردم دارد و البته باید ریشه های اصلی افزایش خشم و عصبانیت که منجر به نزاع و درگیری می شود نیز شناسایی و مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.

ضرورت مبارزه با رضایل اخلاقی در درون

آیت الله العظمی «حسین مظاهری»  با اشاره به صفت های زشت درون انسان، گفت: باید با این دسته از ویژگی ها مثل خشم و عصبانیت مبارزه کرد تا اینکه از بدبختی و مشکلات آن جلوگیری شود.

مرجع تقلید عالم تشیع و رئیس حوزه علمیه اصفهان در یکی از درس های اخلاق ماه مبارک رمضان با اشاره به بداخلاقی های درون جامعه، تصریح کرد: این ناهنجاری های اخلاقی زیبنده جامعه اسلامی نیست و باید رفتارهای غلط از درون افراد و در بین مردم جامعه اصلاح شود.

وی ادامه داد: نزاع، دعوا، فحاشی و تهمت و توهین از ویژگی های زشت و مغایر با ارزش های یک جامعه دارای تمدن و باورهای ناب اسلامی است که مردم آن با کوچکترین اتفاق با یکدیگر درگیر و دعوا و نزاع می کنند.

رئیس حوزه علمیه اصفهان با اشاره به اینکه عصبانیت و عدم کنترل خشم نتایج بدی را برای جامعه و شخص عصبانی به همراه دارد، اذعان داشت: عاقبت چنین رفتارهایی پشیمانی در دنیا و آخرت است.

وی نرم خویی و صبر و بردباری را از مولفه های مهم رفتاری در بین جوامع اسلامی بیان کرد و گفت: بد اخلاقی و عدم کنترل عصبانیت ارزش و جایگاه انسان را در دنیا و آخرت از بین می برد و بی برکتی برای او و جامعه ایجاد می کند.

آیت الله مظاهری مبارزه با نفس و زشتی های درون را یک جهاد و همت بلند اعلام کرد و افزود: انسان باید برای کنترل اعمال غلط خود تلاش کند و نهادهای فرهنگی، طلاب و روحانیون نیز مردم را به گسترش رفتار صحیح سفارش و راهنمایی کنند.

فرهنگ عذرخواهی و گفت و شنود درجامعه ضعیف است

استاد روانشناس دانشگاه با اشاره به برخی از بداخلاقی ها در جامعه گفت: فرهنگ عذرخواهی و گفت و شنود درجامعه ضعیف شده و این موضوع آسیب های زیادی مثل دعوا و نزاع، فروپاشی بنیان خانواده و آسیب های اجتماعی از این قبیل شده است.

«احمد پدرام» افزود: مردم نسبت به اشتباهات خود کوتاه بیایند و با عذرخواهی و جبران آن، بسیاری از مشکلات و معضلات کاهش پیدا می کند.

وی تحمل و صبر در برابر رفتارهای غلط دیگران را نیز در کنترل خشم و عصبانیت موثر بیان کرد و ادامه داد: فراگیری مفاهیم و مهارت های برخورد با مشکلات و رفتارهای غلط دیگران برای همه ضرورت است و باید نظام آموزشی و نهادهای فرهنگی برای این موضوع تلاش کنند.

این روانشناس با بیان اینکه بسیاری از عصبانیت و اختلافات ناشی از یک موضوع ساده است، خاطرنشان کرد: فراموشی اشتباه دیگران و ترک محل ناراحت کننده در کنترل خشم و پیامدهای بعدی آن کارآمد است.

وی اضافه کرد: باید عواملی که در شهرها موجب افزایش خشم، عصبانیت، نزاع و درگیری می شود را شناسایی و دستگاه های مربوطه برای آن اقدام کنند.

تبلیغات شهری برای مدیریت خشم

مدیرعامل سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان با اشاره به برنامه های این سازمان برای کنترل رفتارهای غلط در شهر گفت: عدم کنترل خشم یکی از آسیب های شایع در بین مردم است در حوزه مدیریت شهری با انجام فعالیت های فرهنگی سعی در آموزش مدیریت خشم داشته است.

«محمد عیدی» افزود: در یکی از مقاطع زمانی تبلیغات شهری به موضوع خشم با عنوان «خشم خود را خاموش کنیم» اختصاص یافت که البته فرهنگسراها و نهادهای تحت نظر شهرداری برنامه های آموزشی با عنوان مدیریت فردی و کنترل خشم نیز داشته اند.

وی ادامه داد: فعالیت های فرهنگی و تبلیغی و آموزشی توسط شهرداری اصفهان برای مدیریت رفتار انجام شده اما باید نهادهای دیگر نیز نقش خود را ایفا کنند و عواملی که موجب نارضایتی و مردم می شود کاهش یابد.

عیدی یادآورشد: شرایط سخت زندگی، مشکلات معیشتی، آب و هوای ناسالم از جمله عواملی است که میزان عصبانیت را در جامعه با وجود کوچیکترین ناملایمتی بالا می برد و باید برای آن اقدام اساسی و راهبردی انجام داد.

نقش کانون های مساجد و طلاب و روحانیون در آموزش کنترل خشم

یکی از راهبردهای مهم کانون های فرهنگی و هنری مساجد و کارکرد مراکز دینی، آموزش و فرهنگسازی است تا اینکه مردم مفاهیمی مثل کنترل خشم را بیاموزند و با فراگیری این دسته از آموزش ها بسیاری از ناهنجاری ها کاهش یابد.

در برخی مواقع اختلاف و دعواهایی بزرگ در مساجد اتفاق می افتد که به دور از اختلاف سلیقه ها، تعارض بر سر نظر شخصی و عدم کنترل عصبانیت است که موجب نارضایتی و بعضی وقت ها افراد را به ویژه جوانان و نوجوانان را از مساجد دور می کند.

رسالت مهمی بر عهده ائمه جماعت است تا به مردم و مخاطبان خود رفتارهای صحیح را بیاموزند و کانون های فرهنگی و هنری مساجد با استفاده از ظرفیت نمایشی، کتابخوانی، تولید محتواهای فرهنگی در فضای مجازی و سطح محله خود عواقب عدم کنترل خشم و عصبانیت و همچنین نتایج موثر کنترل این دسته از هیجان های منفی را آموزش دهند.