مسجدی با نمای قلعه در طرابلس لیبی

خبرگزاری شبستان، گروه جهان اسلام: مسجد جامع «مراد آغا» از مهم ترین مساجد ساخته شده در دوره عثمانی در طرابلس لیبی به شمار می آید. این مسجد به دست «مراد آغا» اولین والی عثمانی که از سال 1551 تا 1553 پس از آزادسازی طرابلس از دست شوالیه های هوسپیتالر بر این شهر حکومت کرد، در منطقه تاجوراء در 16 کیلومتری شرق طرابلس ساخته شد.

اگرچه تاریخ نگاران معتقدند که مراد آغا در ابتدا یک قلعه ساخت تا در صورت بروز جنگ از این قلعه از شهر طرابلس محافظت کند. اما پس از مدتی این قلعه به مسجد تبدیل  شد.

این مسجد از نظر کمی و کیفی نقطه تحول و پیشرفت در تاریخ معماری در لیبی به خصوص در معماری مساجد به شمار می آید.

مسجد جامع مراد آغا در ارتفاع پایینی از منطقه مرکزی در تاجوراء ساخته شد. این مسجد متشکل از نمازخانه و گلدسته جداگانه ای به ارتفاع نزدیک به 24 متر است. معماری این گلدسته برگرفته از سبک معماری گلدسته جامع قیروان و سبک معماری مراکشی بوده است. این گلدسته در سال 1901 میلادی به دلیل زلزله فرو ریخت و دوباره با ارتفاع طولانی تر و سبک معماری زیباتر ساخته شد.

نمازخانه این مسجد به شکل مستطیلی و در ابعاد 38.50 ×33.00 متر است و سقف آن پوشیده از گنبدهایی به ارتفاع 9 متر است که بر 48 ستون سنگی قرار گرفته است.

از نیمه دیوار قبله، محراب وجود دارد. در این محراب هیچ گونه نقش و نگار داخلی و خارجی وجود نداشت. اما در بازسازی اخیر، این محراب با سنگ مرمر و گچبری های نقش دار پوشیده شده است. در دو طرف محراب 14 حجره در دیوار وجود دارد که برای حفظ کتاب از آن استفاده می شود.

در کنار محراب همچنین یک منبر و راه پله منتهی به بالکن های چوبی وجود دارد که در دو طرف نمازخانه امتداد دارد. احتمال می رود که این راه پله از بقایای این قلعه باشد که از آن به عنوان مکانی برای نگهبانی و نظارت استفاده می کردند.

در وسط حیاط یک چاه زیرزمینی وجود دارد که در نزدیک آن یک حوض مرمرین قرار دارد که از وسایل مجهز کردن این قلعه به آب بوده است.

این مسجد خالی از هرگونه نقش و نگار و تزیین داخلی است. اما در بازسازی اخیر به این مسجد تابلوهای مرمرین و گچبری ها و نوارهای تزیینی در اطراف محراب و ورودی درها افزوده شده است.

باریک بودن ستون ها، وجود طاق های بزرگ و گنبدهای مرتفع در این مسجد باعث شده است که بنای داخلی مسجد وسیع تر به نظر برسد. این مسجد یک حیاط وسیع دارد که با سنگ مرمر سنگ فرش شده است.