به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، نزدیک به شش ماه است که کشور ما درگیر یک میهمان ناخوانده به نام کرونا شده که خیلی از خانوادهها و مردم را در حوزههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با چالشهای عدیدهای مواجه کرده است.
به دلیل شرایط ویژهای که این بیماری برای مردم ایجاد کرده، برخی بهطورکلی از شغل و کار خود محروم شدهاند، برخی سلامتی خود را ازدستدادهاند و تعداد زیادی نیز در این مصیبت بزرگ، خانوادهها و عزیزان خود را ازدستدادهاند که نشان میدهد باید یک تلاش همگانی و یک عزم جدی عمومی برای مقابله با این بیماری از سوی همه مردم صورت بگیرد.
اما چیزی که در گفتوگوی امروز با یکی از اساتید حوزه علمیه قم به دنبال آن هستیم، اصل موضوع بلا و مصیبت است و اینکه چرا انسانها دچار این گرفتاریها میشوند؟ آیا همیشه اعمال بد ما باعث بیماری و گرفتاریهای دیگر نظیر سیل و زلزله و امثال آن میشود یا نه، میتوان مزیتها و فوایدی را نیز برای بلاها برشمرد؟
بهطورکلی بلا و مصیبت نشانه عذاب الهی در یک جامعه نیست، بلکه خیلی از اوقات مایه رشد آن جامعه و جبران عقبماندگیهای آنان در حوزههای مختلف و البته بیدار شدن و هوشیار شدن تعدادی از انسانهایی است که تا قبل از آن بلا و مصیبت در خواب غفلت بودهاند.
به همین مناسبت سراغ حجتالاسلاموالمسلمین «علی توحیدی نژاد» مدیر موسسه برهان منیر، مدرس حوزه و پژوهشگر حوزه قران و حدیث رفتیم و با ایشان گفتوگویی ترتیب دادهایم؛ متن گفتوگو به این شرح است:
به عقیده شما چرا بلا و مصیب بر انسانها نازل میشود؟
ببینید ابتلا یکی از موهبتهای الهی است؛ انسانها از اول خلقت تاکنون به انواع بلاها دچار بودهاند و خداوند برای سنجش بشر از این نوع امتحان استفاده میکند تا عیار انسان شناخته شود. گرچه بلا انسان را دچار مشکل و سختی میکند یا نعمتی را ولو در مدتی از انسان سلب می نماید ولی دارای مزیتهایی نیز هست.
همیشه نباید نیمه خالی لیوان را دید
همیشه نباید نیمه خالی لیوان را دید و زبان به گلایه گشود برخی مواقع باید نیمه پر را نیز نظاره کرد که این سختی چه فرصتهایی را ایجاد کرد؛ در این زمان که ویروس منحوس کرونا جهان را در بر گرفته برخی لب به شکایت گشوده و ابراز ناراحتی کرده اند.
این بلا مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده، سلامتی را از برخی سلب کرده و برخی را به کام مرگ فرو برده و برخی را در عزای عزیزانشان داغدار نموده ولی اگر از عینک خوش بینی استفاده کنند درخواهند یافت که جنبه های مثبت را هم در زندگی مردم ایجاد کرده است.
از مهمترین ویژگی های کرونا این بود که یاد مرگ را در مردم زنده کرد؛ برخی را از خواب غفلت بیدار نمود و سبب شد که افرادی دست از غرور و خودخواهی بردارند.
پدید آمدن این بیماری رد جامعه چه تأثیری در یاد خدا، دعا و ذکر داشت؟
ذکر، یاد کردن و بر زبان راندن، به معنای یاد، آوازه، حدیث، ثناء، دعا، ورد و جمع آن اذکار است. «ذکر» به عنوان حلقه ارتباطی عبد و خداوند، جایگاه بسزایی در تربیت انسان داشته تا انسان به واسطه این گذرگاه روحانی، از عالم جسمانی پلی به عالم بالا زده و با ارتباط معنوی با حضرت حق از این راه زمینه تربیت و تزکیه ربانی خویش را فراهم آورده، به محضر محبوب بار اید.
«ذکر» به عنوان پل ارتباطی عبد و پروردگار نقش بسزایی در تربیت جامعه انسانی دارد، دعا و ذکر در بحرانها نقش کلیدی دارد. به یاد خدا بودن سبب نجات در میدان های سخت است. پروردگار در دعا را وسیله براوردن حاجت قرار داده و می فرماید: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادعُونِي أَستَجِبْ لَكُمْ إنَّ الَّذِينَ يَسْتَكبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ»؛ «پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا، تا شما را پاسخ گويم. آنهايى كه از عبادت من سركشى مىكنند زودا كه با خوارى به جهنم درآيند». سوره غافر، آیه 60.
خداوند در قرآن مردم را در برابر سستی در دعا کردن مورد نکوهش قرار داده و می فرماید: قُل ما يَعْبَأُ بِكُم رَبِّي لَولا دُعاؤُكُم فَقَد كَذَّبتُم فَسَوفَ يَكونُ لِزاماً»؛ «بگو: اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمىكند، در حقيقت شما به تكذيب پرداختهايد و به زودى [عذاب با شما] قرين خواهد بود». سوره فرقان، آیه 77.
رغبت بیشتر مردم به ذکر و دعا
حال همانطوری که ملاحظه می کنید پس از بیماری کرونا، مردم رغبت بیشتری به دعا و ذکر و مناجات با خدا پیدا کرده اند و این سیره نورانی در بین مردم رنگ و بوی بیشتری پیدا کرده است و انشاءالله به برکت همین دعاها، خداوند این بلیه را از جامعه ما و از همه جوامع دور کند.
آیا بیماری کرونا توانست در موضوع رسیدگی و کمک به خانواده تحولی ایجاد کند؟
خانواده نمونه و قوی خانواده ایست که در آن زن و شوهر لحظات در کنار هم بودن خود را بهترین لحظات زندگی خود بدانند و از کنار هم بودن لذت ببرند و احساس آرامش کنند. برای رسیدن به این منظور باید عوامل تحکیم خانواده را بشناسند و طبق آن عمل کنند.
همیاری از عوامل مهم در ایجاد استحکام پیوند خانواده و ایجاد انس و الفت در زندگی است. ایجاد الفت و نشاط عامل پذیرش و محبوبیت، صفا و صمیمیت و ساماندهی یک زندگی بدون کشمکش است. نرمش و نزدیکی افراد بهخصوص بین زوجین نقش اصلی و کلیدی در ایجاد محیطی آرام و امن را ایفا میکند و زمینه را برای ایجاد یک خانوادهی متعادل فراهم میآورد.
کمک مرد به همسر خود در انجام کارهای خانه، نشان دهندهی صمیمیت و احترام به شریک زندگی است. زن و مرد در خانواده برای ایجاد محیطی آرامشبخش، بر اساس تحمل و همکاری با هم رفتار کنند. این نحوه برخورد بر اساس همیاری و درک همسر سبب میشود که همسران علاوه بر غلبه بر مشکلات، رغبت بیشتری برای همکاری و یاری رساندن به یکدیگر داشته و تلاش بیشتری در این راه انجام میدهند.
لزوم ایجاد فضای همدلی در خانه
زوجین برای ایجاد فضای صمیمیت و همدلی در بین اعضای خانواده نیاز به همکاری و همیاری یکدیگر دارند. البته همیاری و یاری رساندن به یکدیگر در خانواده، به معنای تزلزل در روابط و دخالت در کارهای همدیگر نیست بلکه زندگی زناشویی محلی برای همکاری و ایجاد صفا و صمیمیت بین افراد خانواده بخصوص زوجین است.
سازگاری در زندگی، همکاری زن و شوهر و همچنین مهرورزی هر کدام از زوجین به یکدیگر در تحکیم خانواده موثر است. سازگاری در زندگی این است که طرفین با کم و زیاد هم بسازند، با رفاقت و همدلی کمبودهای یکدیگر را برطرف نمایند همچنین درک متقابل از یکدیگر و استفاده بهینه از داشتهها، خانه را به محیطی امن تبدیل میکند.
در آموزه های دینی نمونه های زیادی از همکاری اولیای دین در زندگی خانوادگی مشاهده می کنیم؛ همکاری حضرت علی(ع) با همسرش حضرت زهرا(س) الگوی خوبی برای زوجین در زمینه همکاری است. امام صادق(ع) در این باره میفرماید: «امير مؤمنان خود هيزم تهيّه مىكرد و آب از چاه مىكشيد و جاروب مىكرد و حضرت فاطمه آسياب مىكرد و خمير مىنمود و نان مىپخت». الکافی، ج5، ص86، ح1.
پیامبر اکرم(ص) سفارشاتی به حضرت علی(ع) در مورد همکاری مرد همسرش دارد. آن حضرت فرمود: «ای علی! کسی که در کارهای خانه به همسر خود بدون سرکشی و دلتنگی و تکبر خدمت نماید، پروردگار اسمش را در دفتر شهدا ثبت میکند و برایش به هر روز و شبی ثواب هزار شهید و به هر قدمی که بر میدارد. به آن مرد ثواب حج و عمره میدهد و به هر قطره ای که از بدنش عرق بیاید یک خانه در بهشت برایش منظور مینماید. ای علی! یک ساعت خدمت کردن به همسر در کارهای خانه بهتر از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و بهتر از آزادی هزار بنده در راه خدا و هزار جنگ در راه دین و عیادت از هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و هزار گرسنهای که برای رضای خداوند رحمان سیر گردد و هزار برهنه را پوشاند و هزار اسب در راه پروردگار دادن و برایش بهتر از هزار دینار به مستمندان صدقه دادن و بهتر از تلاوت تورات و انجیل و زبور و قرآن است و بهتر از آزاد کردن هزار اسیر و بخشیدن هزار شتر به فقراست و چنین مرد خدمتکار به همسر از دنیا بیرون نمیرود مگر اینکه جایگاه خوب خود را در بهشت ببیند. ای علی! کسی که در خدمت به همسرش روگردانی و تکبر نکند بدون حساب وارد بهشت میشود. ای علی! خدمت به همسر کفاره ( پاک کننده) گناهان کبیره و خاموش کننده آتش خشم پروردگار جبار و صداق ازدواج با حور العین است و این خدمت موجب زیادی خوبیها و علو مقام است». جامع الاخبار، ص102.
همکاری زن و مرد در خانواده نشانهی احترام و صمیمیت بین آنان است
همکاری زن و مرد در خانواده نشانهی احترام و صمیمیت بین آنان بوده و فضایی از یکدلی را در خانواده ایجاد میکند. این کار در آرامش زندگی و روابط بین آنها موثر است. در ایام دیگر شاید کار زن در خانه به چشم نیاید و کم ارزش جلوه کند یا مردان به دلیل مشغله های زیاد نتوانند در کارهای منزل به همسر خد کمک کند، در این ایام که برای جلوگیری از شیوع ویروس مردان در خانه می مانند این همکاری می تواند نمود بیشتری داشته و همیاری به همسر را بیشتر کند.
با توجه به اهمیت صله رحم در دین اسلام و از آن طرف لزوم ترک تجمع ها، چطور میتوان به این سیره اسلامی عمل کرد؟
«الأرحام» جمع «رَحِم» است و «رحم» عضوی در بدن زن است که نطفه را نگه میدارد تا جنین شود و رشد کند و به صورت بچه به دنیا بیاید؛ و چون «خویشاوندی نسبی» نهایتا به «رَحِمِ واحد» منتهی میشود، از این خویشاوندی به «رحم» تعبیر میشود و به خویشاوندان (کسی که دارای پیوند خویشاوندی است) أولي الأرحام (صاحبان رحمها، برخورداران از خویشاوندی) گفته میشود. المیزان، ج۱۶، ص۲۷۷.
آموزه های دینی بر ارتباط با بستگان تاکید و سفارش کرده است. ارتباط با خویشان در آیات و روایات با واژه صله رحم بیان شده است. صله رحم از دو واژه صله و رحم تشکیل شده است که معنای لغوی صله از ماده "وصل" به معنای پیوستن بوده و پیوند کردن دو چیز را می گویند. لغت نامه دهخدا، ج7، ص10519.
اهمیت صله رحم در اسلام
اهمیت صله رحم در اسلام به حدی است که می توان گفت جزء اولویت های بزرگ اسلامی است؛ هیچ راه نجاتی برای قاطع رحم وجود ندارد و برای صله کننده، مژده فراوانست. اسلام صله رحم را وسیله فزونی رزق و روزی، عامل بسیار موثر در افزایش عمر، پاک کننده اعمال و رفتار، آسان کننده سختی های مرگ، و موجب پاداش های فراوان آخرتی و … می داند.
شخصی به رسول خدا(ص) عرض کرد: من اقوامی دارم که به آنها احسان میکنم ولی آنها مرا اذیّت میکنند. میخواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم؛ حضرت فرمود: «در این صورت خداوند همه شما را رها میکند» عرض کرد: پس چه کنم؟ ایشان فرمودند: «به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود». بحارالانوار، ج 74، باب 3، ص89.
شیوه صله رحم در ایام کرونا
دین مقدس اسلام دایره صله رحم را خیلی وسیعتر و ساده تر از این ها به ما بیان کرده است. مخصوصاً امروزه که با یک تلفن کردن یا فرستادن پیامک از حال همدیگر میتوانیم آگاه شویم؛ در این ایام نیز برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا صله رحم با تلفن و پیامک انجام می شود. مخصوصا کسانی که عزیزانشان در شهرهای مختلف هستند برای آگاهی از سلامت آنان، کرونا باعث شده مردم بیشتر از احوال یکدیگر آگاه شوند.
تأثیر این گونه از مصائب و بلاها را در یاد مرگ و قیامت تبیین کنید؟
قیامت واقعه عظیمی است که انسان باید همیشه از آن بترسد ویاد آن را در ذهن فراموش نکند. قرآن درباره ی قیامت می فرماید: «يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَ الَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَ يَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُ أَلا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ؛كسانى كه به آن (آخرت) ايمان ندارند شتابزده آن را مىخواهند و كسانى كه ايمان آوردهاند از آن هراسناكند و مىدانند كه آن حق است. بدان كه آنان كه در مورد قيامت ترديد مىورزند، قطعا در گمراهى دور و درازى هستند». سوره شورى، ایه18.
شدت و سختی روز قیامت طوری است که انسان حتی از اقربا و نزدیکانش هم میگریزد. «يوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ* وأُمِّهِ وَأَبِيهِ * وصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ»؛ یعنی قیامت روزی است که انسان از بردادر و مادر و پدر و همسر و فرزندانش هم فرار میکند. سوره عبس، ایات 34 تا 36.
کرونا یاد مرگ را در مردم زنده کرد
ویروس کرونا پدیده ای است تا خداوند قیامت را، که مردم فراموشش کردند، یاد آوری کند، در این ایامی که ویروس کرونا در جامعه در حال انتشار هست، احوال مردم نیز شبیه روز قیامت شده است. مردم برای جلوگیری از انتشار ویروس و حفظ سلامتی و از ترس جان خود، از یکدیگر فرار می کنند، با بهترین رفقای خود روبوسی و دست نمی دهند، مادر فرزندش را بغل نمیکند یا با اکراه این کار را انجام میدهد، با اینکه ثواب زیادی برای صله رحم و دید و بازدید بیان شده ولی به دیدن یکدیگر نمی روند، حتی اگر عزیزترین ما از دنیا برود جنازهاش تحویل صاحبان عزا نداده و غریبانه دفنش می کنند.
حتی جلسات را ممنوع اعلام کرده و اعمال عبادی جمعی را به تعطیلی کشانده حتی نماز جمعه و جماعت را که این همه برایش ثواب بیان شده تعطیل شده است به هر حال در این زمان هر کسی به فکر خودش هست تا از بیماری نجات یابد.
خداوند می فرماید: «يوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ؛ روزی که مردم در سراسیمگی همچون پروانه های پراکنده اند».سوره القارعه، آیه4.
امام سجاد(ع) در دعای خود در مورد قیامت فرمود: «أَبْکِی لِخُرُوجِ نَفْسِی أَبْکِی لِظُلْمَةِ قَبْرِی أَبْکِی لِضِیقِ لَحْدِی أَبْکِی لِسُؤَالِ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ إِیَّایَ أَبْکِی لِخُرُوجِی عَنْ قَبْرِی عُرْیَاناً ذَلِیلًا حَامِلًا ثِقْلِی عَلَی ظَهْرِی أَنْظُرُ مَرَّةً عَنْ یَمِینِی وَ أُخْرَی عَنْ شِمَالِی إِذِ الْخَلَائِقُ فِی شَأْنٍ غَیْرِ شَأْنِی لِکُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ ضاحِکَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرةٌ... برای جان دادنم گریه میکنم، برای تاریکی قبرم میگریم، برای تنگی لحدم گریه کنم، برای سوال نکیر و منکر از من گریه میکنم، برای بیرون آمدن از قبرم میگریم درحالیکه لخت و عریان و خوار و بار گناه را بر پشت میکشم یکبار به راستم بنگرم و یکبار به چپم زمانی که مردم در کاری غیر از کار من باشند برای هر کسی در آن روز کار خاصی است که او را به خود مشغول ساخته است. در آن روز چهرههایی باز و خندان و شادمان و چهرههایی که بر آنها غبار [غم] نشسته و تیرگی و سیاهی و خواری آنها را پوشانده است». مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص ۵۹۰.
آیا کرونا تأثیری در آگاهی از ضعف انسان و دوری ازغرور هم داشته است؟
بله یقینا چون انسان مخلوقی عجیب، گستاخ و طغیانگر است. آنقدر عجول هست که هنوز به توانگری نرسیده یاغی و طاغی میشود، انسان ناسپاس است همچنانکه خداوند در قرآن می فرماید:«کلَّا إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى؛ بىگمان آدمى طغيان مىكند. چون خود را بىنياز مىبيند». انسانی که آفریده خداست و هر چه دارد از گنجینه پروردگار است امّا در برابر او طغيان مىكند. سوره علق، ایات 6 و 7.
در صورتی که خداوند طغیان و سرکشی را به زیان انسان بر می شمرد و می فرماید: «يَا أَيُّها النّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُمْ بِما كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ اى مردم! سركشى شما تنها به زيان خودتان است، [شما] بهره زندگى دنيا [را مىطلبيد]. تمتّعى است در اين زندگى دنيوى. سپس بازگشت شما به سوى ما خواهد بود و از كارهايى كه مىكردهايد آگاهتان مىسازيم». سوره يونس، ایه 23.
البته شاید بلایی یا بیماری و گرفتاری انسان را متنبه کند؛ پيامبر خدا(ص) فرمود: «لَولا ثلاثةٌ في ابنِ آدمَ ما طَأْطَأ رأسَهُ شَيءٌ: المَرضُ، و المَوتُ، و الفَقرُ، و كلُّهنَّ فيهِ، و إنّه لَمَعهُنَّ لَوثّابٌ! اگر سه [نقطه ضعف] در آدمى نبود، چيزى سر او را فرود نمىآورد: بيمارى، مرگ و فقر. اين هر سه را دارد و با اين حال چموشى مىكند». دعوات راوندی، ص171.
کرونا بشر مغرور به علمش را به زانو درآورد
سال ها انسانها بر پیشرفت علم خود مغرور شده و دین الهی را در برابر دانش خود ناچیز و تمسخر می کردند که دین برای سالهای قبل بوده که مردم پیشرفت چندانی نداشته اند و الان علم پیشرفت کرده است و با این کار دین را به سخریه می گرفتند. آنان آنقدر بر طبل علم ناچیز خود کوبیدند و بر آن دچار غرور شدند که در آخرالزمان خداوند با یک ویروس ریز آنان را چنان به چالش کشید که همه زانوی ضعف و ناتوانی در مقابل خداوند زدند طوری که جرات خروج از منزل را نداشته یا با احتیاط و ترس اندک مدتی برای کارهای ضروری خارج و سریع به مکان خلوت می خزند.
این انسانی که به ضعف خود پی برده به جای اطاعت و استغفار به دامن کبریایی خداوند ، باز به تمسخر دین می پردازد حرمت دین خدارا نقض میکند می گوید: «اسلام که دشمن الکل بود! پس چرا تمام مساجد و اماکن متبرکه اسلامی بوی الکل گرفته؟!! اگر این طغیان ادامه دار باشد شاید خداوند بلایی بر ساکنان زمین ایجاد کند که استغفار و انابه هم کارساز نباشد.
باید انسانها دست از سرکشی بر دارند و به اطاعت از معبود بپردازند. بدترين نوع كبر و غرور، آن است كه انسان در برابر پروردگار كريم و هستى بخش مغرور شود. خداوند می فرماید: «يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ؛ ای انسان! چه چیز تو را در برابر پروردگار کریمت مغرور ساخته است؟!» براى شكستن غرور، بايد نعمتهاى الهى را پىدرپى گوشزد كرد. سوره انفطار، ایه60.
امنیت و سلامتی دو نعمت مغفول
یکی از نعمتهایی که همواره مجهول و مغفول مانده سلامتی است. مردم قدر آن را نمی دانند. رسول خدا(ص) فرمود: «نعمتان مجهولتان الأمن و العافیة؛دو نعمتند که قدرشان مجهول است: صحت، امنیت». روضةالواعظین، ج2 ، ص472
انسان زمانی ارزش چیزی را می داند که آن را از دست بدهد. حال که مردم دچار ویروس منحوس کرونا شده و سلامت خد را در خطر می بینند قدر سلامتی و امنیت خود را بیشتر درک میکنند؛ امنیت جانی آنان به خطر افتاده، سلامتی به مخاطره افتاده است. این دو نعمت در اسایش و ارامش روانی جامعه نقش موثری دارد. همچنین میفرماید: «النعیم فی الدنیا الامن و صحه الجسم؛معانی الاخبار، ص408.برخورداری و بهره مندی در دنیا، امنیت و تندرستی است».
از سوی دیگر مردم شکر این نعمت را بجای نمی آورند. «نعمتان مکفورتان الامن و العافیه؛دو نعمت امنیت و عافیت است که شکرشان بهجا آورده نمیشود». الخصال، ج1، ص34.
بیماری آرامش و آسایش را از انسان سلب میکند؛کرونا زنگ هشداری است در برابر جهل، غرور و خودخواهی. کرونا سلامت جسمی و روانی را از جامعه گرفت تا این نعمت به مردم یاداوری شود و مردم شکر معبود را بجای آورند. هشدار داد که یا ایها الانسان با همه تکبر و غرور در برابر معبود کسی نیستی که گردنکشی و طغیان کنی. انسان را آگاهی داد که اگر به مال و اموال مینازی در برخی مواقع به کارت نمی آید، به پست و مقام می نازی، پست و مقام همیشگی نیست، به زیبایی خود بها می دادی و با ارایش و ... در خیابان ظاهر می شدی، این زیبایی فریبنده دوام ندارد.
برخی کرونا را یک آزمایش و امتحان الهی میدانند، نظر شما در این باره چیست؟
آزمایش یک سنت الهی و از اهداف آفرینش است. از دعا هایی که قابل استجابت نیست آن است که از خداوند در خواست کنیم که خدا ما را امتحان نکند، در صورتی که خداوند انسانها را وعده به آزمایش داده است. بلکه درخواست از خداوند این باشد که خدایا ما را با چیزی که در آن نمره قبولی نمی گیریم امتحان نکن! انسانها همواره در معرض آزمایش هستند ولی مواد امتحانی افراد با یکدیگر فرق دارد.
پيامبر خدا فرمود: «إنّ اللّهَ لَيَتعَهّدُ عبدَهُ المؤمنَ بأنواعِ البلاءِ كما يَتَعهّدُ أهلَ البيتِ سَيِّدُهم بِطُرَفِ الطَّعام؛همچنان كه مرد خانه با خوراكىهاى نوبر، خانواده خود را مىنوازد خداوند نيز بنده مؤمن خود را با انواع بلاها مىنوازد». التمحیص، ص33؛ بحارالانوار، ج64، ص241.
بلا علاوه بر اینکه آزمایش الهی است ؛ نوعی تنبه و آگاهی بخشی است
بلا علاوه بر اینکه آزمایش الهی است ؛ نوعی تنبه و آگاهی بخشی است چنانچه خداوند می فرماید: «وَ لَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ؛ قوم فرعون را به قحط و نقصان محصول مبتلا كرده بوديم تا شايد متنبّه شوند». سوره أعراف، آیه130.
سؤال اینکه چرا خداوند انسانها را امتحان میکند؟ مگر از باطن آنان اگاه نیست؟ امام علی(ع) در جواب این سوال می فرماید: «إِنْ كَانَ سُبْحَانَهُ أَعْلَمَ بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ لَكِنْ لِتَظْهَرَ الْأَفْعَالُ الَّتِي بِهَا يُسْتَحَقُّ الثَّوَابُ وَ الْعِقَاب؛ نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص484.گرچه خداوند به روحیات بندگانش از خودشان آگاه تر است، ولی آنها را امتحان میکند تا کارهای خوب و بد که معیار پاداش و کیفر است از آنها ظاهر گردد». یعنی صفات درونی انسان به تنهایی نمی تواند معیاری برای ثواب و عقاب گردد، مگر آن زمانی که در لابلای اعمال انسان خودنمایی کند، خداوند بندگان را می آزماید تا آن چه در درون دارند در عمل آشکار کنند، استعدادها را از قوه به فعل برسانند و مستحق پاداش و کیفر او گردند.
اگر آزمایش الهی نبود، این استعدادها شکوفا نمی شد و درخت وجود انسان میوه های اعمال بر شاخسارش نمایان نمی گشت و این است فلسفة آزمایش الهی در منطق اسلام. تفسیر نمونه، ج 1، ص528.
در این ایام که بلا بر جامعه نازل شده زمینه برای امتحان بشر آماده شده است. برخی مانند جهاد گران عرصه سلامت سربلند و برخی در این امتحان مردود شدند. برخی از مال خود گذاشتند. جان خود را ایثار کردند تا سلامتی دیگران را نجات دهند ولی برخی با احتکار وسایل بهداشتی مردم را از امکانات سلامتی محروم کردند تا متاع ناچیز دنیایی را بدست آورند یا برخی که از اجاره بهای مغازه یا مسکن خود گذشتند تا برای آنان دغدغه مالی کمتری باشد در این امتحان سربلند شدند.
متشکریم از اینکه فرصت خود را در اختیار خبرگزاری شبستان قرار دادید؟
بنده هم از شما و عزیزان در خبرگزاری شبستان تقدیر و تشکر دارم و برای شما آرزوی صحت و سلامت و موفقیت در کارهایتان دارم.
نظر شما