کانون های فرهنگی هنری مساجد، بستر وشبکه ای مناسب برای فعالیت های فرهنگی و اجتماعی

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، کانون‌های مساجد یکی از مجموعه‌های فرهنگی هنری کشور است که به برکت نظام جمهوری اسلامی از سال 1371 راه‌اندازی شد. در حال حاضر و پس از گذشت 28 سال، بیش از  25 هزار کانون فرهنگی هنری در مساجد سراسر کشور فعال میباشند که فرصتی برای حرکت‌های عظیم فرهنگی، هنری و دینی در مساجد است.در همین راستا ستاد هماهنگی کانـون های فرهنگی هنـری مسـاجد کشور از سال 1396 سامانه بچه‌های مسجد به آدرس bachehayemasjed.ir را ایجاد کرد تا اطلاعات تمام کانون‌های فرهنگی هنری به تفکیک در آن ثبت شود.اطلاعات بیش از 25 هزار کانون در این سامانه ثبت شده است. در قدم بعدی ثبت نام اعضای کانون‌ها و فعالیت‌های کانون ها نیز در این سامانه انجام شد.سپس طرح رویداد ملی «فهما» یا همان پایتخت فرهنگی هنری مساجد کشور مطرح شد که اکنون در حال اجراست.

شناسایی و معرفی ظرفیت‌های بالای بچه‌های مسجدی/ بهره‌مند شدن کانون های فرهنگی هنری مساجد از الگوهای برتر شناخته شده / دیده شدن حرکت هایی که در کانون های فرهنگی هنری مساجد اتفاق می‌افتد/اشتراک‌گذاری تجارب فعالان مساجد/ ایجاد منبعی عظیم برای تولید دانش‌های بومی/ ارتقای توان شناسایی نیازها و حل مسائل و مشکلات فرهنگی اجتماعی/ کمک به سیاستگذاران و مدیران فرهنگی کشور برای تصمیم‌گیری صحیح و دقیق و... از اهداف اجرای این طرح بود.

در این طرح شاخص‌هایی درنظر گرفته شده که بر اساس آن تمام فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی مساجد بر اساس هشت محور: "قرآن و عترت"، "شبکه‌سازی و ساماندهی"، "هنر متعالی"، "کتاب و کتابخوانی"، "مناسبت‌های ملّی و مذهبی"، "فضای مجازی و رسانه"، "غنی‌سازی اوقات فراغت" و "خلاقیت و نوآوری" مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌گیرد.

پس از ارزیابی فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در محورهای مذکور قرار شد استان برتر به عنوان پایتخت فرهنگی هنری مساجد ایران معرفی شود .

بر اساس ارزیابی های انجام شده استان قم با کسب بالاترین امتیاز و با اختلاف زیاد از دیگر استان ها به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران معرفی شد.در همین راستا گفتگویی انجام داده ایم با حجت الاسلام و المسلمین «سعید روحانی» مدیر ستاد کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم که در پی می آید:

در ابتدا در خصوص کسب عنوان پایتخت فهما بفرمایید.

در ارزیابی فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران) هشت شاخص وجود داشت و قم در تمام شاخص ها اول شد.

این امکان وجود داشت که استانی که پایتخت می شود در این شاخص ها اول نباشد اما قم در همه شاخص ها اول شد و استان قم با فاصله زیادی از سایر استان ها اول شد.

چه عواملی را باعث این موفقیت می دانید؟

دلیل این موفقیت این بود که سابر استان در این دو سال این جنب و جوش ویژه را پیدا کرده بودند اما استان قم 10 سال است که این حرکت وجود دارد و همه ساله  با انعقاد تفاهم نامه با کانون ها، تمام تلاش خود را برای رشد کانون ها بکار گرفتیم.     همچنین ارتباط مستمر با کانون ها و ارزیابی فعالیت های آنان از عوامل اصلی این موفقیت بود.

ما در دوره های متعدد در طول این 10 سال در قالب طرح «آفاق اندیشه» اقدام به توانمندسازی مسئولان و کادر کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم کردیم و همزمان سعی کردیم تا ارتباط میان کانون ها وشبکه سازی میان آنها حفظ شود.

 ما در ستاد استان قم کانون ها را بین همکاران تقسیم بندی کردیم و بصورت مستمر هر هفته با کانون ها ارتباط می گرفتند. هر سه روز یکبار جلسات تحلیلی و ارائه راهکار در ستاد استان با حضور تمام همکاران برگزار می شد و نقاط ضعف و قوت رصد می شد و ضعف ها تقویت می شد.

 یکی دیگر از برنامه های ما ایجاد تشکیلات در کانون های مساجد بود. در گذشته کار در کانون ها تشکیلاتی نبود و با رفتن یک نیروی فرهنگی از مسجد کار فرهنگی نیز در آن مسجد تعطیل می شد اما با ایجاد تشکیلات این معضل از بین رفت و دیگر کار در مساجد قائم به شخص نیست.

چه برنامه هایی را در راستای کسب این موفقیت پیاده کردید؟

بهره مندی از ظرفیت طلاب با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه و معاونت تبلیغ و مراکز فرهنگی تبلیغی و اعزام آنها به کانون های فرهنگی هنری مساجد یکی ازاین برنامه ها بود. همچنین برگزاری اردوهای ویژه با عنوان «جوانه های انتظار» از دیگر اقداماتی بود که تاثیر به سزایی در روند فعالیت کانون ها و انگیزه بخشی به اعضا داشت؛ جوانه های انتظار به کانون ها این امکان را داد تا برنامه های مختلف آموزشی و معارفی خود را در قالب اردو با سبکی نوین برگزار کنند.

 همچنین یکی دیگر از برنامه های ما برای توانمندسازی کانون ها توجه ویژه به برنامه های هنری نظیرسرود و تئاتر بود که این کار  با اعزام مربی هنری به کانون ها به صورت گسترده برگزار شد. همچین  تشکیل خانه تئاتر و دعوت از بزرگان سرود و تئاتر به منظور برگزاری جلسات همفکری و مشورت با آنها،  تشکیل انجمن برای هر دو رشته که این اقدامات سبب شد در دو رشته سرود و تئاتر پیشرفت قابل توجهی در کانون های فرهنگی هنری استان را شاهد باشیم به گونه ای که افزایش ده برابری تعداد گروه های سرود و تئاتر کانون های مساجد استان نسبت به ده سال گذشته از نتایج آن بود.

کانون های مساجد چه نقشی می تواند در فعالیت های فرهنگی و اجتماعی استان داشته باشد؟

مساجد استان قم شبکه و بستر مناسبی برای فعالیت های اجتماعی در سطح استان است. کانون های مساجد ما در حال حاضر به چنان توانمندی دست یافته اند که می توانند در بسیاری از برنامه های استان محل رجوع دستگاه ها در کارهای فرهنگی و فعالیت های اجتماعی باشند.

ما در کنار این توانمندسازی و شبکه سازی، تلاش بر ایجاد ارتباط با فضای بیرون از مجموعه بیشتر شد،  ما قائل هستیم کانون های فرهنگی هنری مساجد یک بستر است برای اینکه جامعه از آن استفاده کند. ابتدا مسجد و محله، سپس ارگان ها و نهادها و سازمان های دیگر که باید از این ظرفیت فرهنگی مردمی استفاده کنند؛ بنابراین  ظرفیت کانون های فرهنگی هنری مساجد را به دستگاه ها و نهاد ها معرفی کردیم و کانون های توانمند را به میدان آوردیم که سبب امضای تفاهم نامه های مختلفی شد که منجر به شرکت کانون های فهما استان قم در بسیاری از فعالیت ها و برنامه های استانی شد و  امروز در سطح استان کمتر دستگاهی است که گزارش بدهد و نامی از کانون های فرهنگی هنری  نبرد.

برنامه های شما برای دوسالی که استان قم به عنوان پایتخت فهما فعالیت خواهد کرد چیست؟

طرح های متنوعی برای این دو سال که پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران اسلامی شده ایم آماده شده است.دو  طرح اصلی ما  در گستره ملی، طرح «کوثر پرفروغ» با هدف شناساندن شخصیت والای حضرت فاطمه معصومه (س) در ابعاد مختلف برای خواهران سراسر کشور و طرح «گنبد فیروزه ای» با موضوع تبلیغ معارف و سبک زندگی مهدوی است.

دو طرح اصلی استانی نیز داریم در کنار دیگر برنامه هاداریم. طرح «ثقلین» وطرح «آفاق اندیشه» که تا کنون 6 دوره آن برگزار شده است که با هدف توانمندسازی مدیران و کادر کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم ارائه شد.

لازم به ذکر است حجت الاسلام و المسلمين روحانی در پایان از همکاران محترم ستاد استان قم که در این مدت بصورت خالصانه و بدون توقع و در راه رضای خدا شبانه روز تلاش کردند تشکر کرد.