به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، استاد محمدرضا شجریان، خسرو آواز ایران نه تنها هنرمندی دغدغه مند برای آواز پارسی بود بلکه وجود سازهای جدید را در موسیقی سنتی ایران یک ضرورت می دانستند و بر این نکته تاکید داشتند که « حضور سازهای جدید در موسیقی سنتی ایرانی برای آیندگان موسیقی کشور است تا از این مسیر صدای جدیدی در موسیقی ایرانی ایجاد شود و ارکستر ایرانی از نظر ساز و صدا غنی‌تر شود.»
در راستای همین نگرش و دغدغمندی برای موسیقی سنتی ایرانی استاد محمدرضا شجریان نزدیک به 62 ساز ساختند که برخی از این سازها را در دو نمایشگاه در سال های 1390 و 1392 در خانه هنرمندان به نمایش گذاشتند مهم ترین سازهای ابداعی استاد شجریان که می توان به آنها اشاره کرد صراحی، شاه‌صراحی، صراحی آلتو، بم‌صراحی، شهرآشوب، شهرآشوب آلتو، بم‌ساز، شهنواز، شهبانگ، کرشمه، باربد، تندر، ساغر، سبو سوپرانو، دل و دل آلتو، دل و دل سوپرانو و پرهیب است .
خسرو آواز ایران طراحی اصولی و علمی در ساخت ساز را یک نیاز می داند و می گوید: «افراد زیادی سازهای جدیدی می‌سازند؛ اما مهم‌ترین نکته این است که کار اصولی باشد و براساس نیاز موسیقی و علم، طراحی و ساخته شود.»
ابداع سازهای جدید از سوی محمدرضا شجریان به دلیل نیاز به سازهایی بوده که در طول نیم قرن فعالیت حرفه ای در موسیقی سنتی ایران صدای انها نبوده است و وی می خواسته با ساخت این سازها علاوه بر خلاقیت و نوآوری این نیاز به صداهای جدید را در موسیقی سنتی ایرانی جبران کند.
محمدرضا شجریان در خصوص ضرورت ایجاد نوآوری در موسیقی ایران می گوید« در طول ۵۰ سالی که کار حرفه‌ای می‌کنم و به‌طور تخصصی با صدا ارتباط دارم، نیاز به صداهای جدید را احساس می‌کردم و همیشه کمبود این صداها مرا آزار می‌داد. در کنسرت‌هایی که داریم لابه‌لای سازهای سنتی از این سازهای ابداعی نیز استفاده می‌کنیم، چون باید آنها را در کنار سازهای سنتی قرار دهیم تا به مرور جایگاه خود را در میان مخاطبان شان پیدا کنند. من نمی‌توانم از همان لحظه نخست این سازها را به صحنه بیاورم. این کار درستی نیست.
در نمایشگاه سازهای ابداعی محمد رضا شجریان در خانه هنرمندان 10 سنتور و 16 ساز دست ساخت دیگر استاد آواز ایران به نمایش درامد برخی از این سازها سازهایی بود که استاد شجریان با گروه شهناز با انها به صحنه رفته بود و آنها را به مخاطبان معرفی کرده بود.
محمد رضا شجریان در افتتاحیه نمایشگاه سازهایی ابداعی اش گفته بود« در سازبندی موسیقی سنتی ایرانی به این فکر می‌کردم که چرا کسی برای ارائه سازهای جدید در موسیقی ایرانی دغدغه‌ای ندارد. اگر هم در این مدت، سازی ساخته می‌شد یا از آن استقبال نمی‌شد، یا ساز غیراستاندار بود؛ به همین دلیل این سازها در دست نوازنده‌ها قرار نمی‌گرفت یا اگر هم به دست نوازنده‌ها می‌رسید، با آنها ارتباط برقرار نمی‌کرد، بنابراین سازها هرگز به میان مردم نرفت.»
محمد رضا شجریان استاد آواز ایران روز 17 مهرماه پس از یک دوره بیماری درگذشت؛ او در سال ۱۳۵۶ مقام نخست مسابقه کشوری تلاوت قرآن را به دست آورد، سال ۷۸ جایزه پیکاسو و دیپلم افتخاری سازمان یونسکو را دریافت کرد. این جایزه هر پنج سال یک بار به هنرمندی که برای شناساندن فرهنگ و هنر کشورش می‌کوشد، اهدا می‌شود. در سال ۲۰۰۶ میلادی نیز نشان موتزارت را از سازمان یونسکو گرفت و دو بار نامزد جایزه گرمی شد. سال ۱۳۹۳ نشان «شوالیه ملی» یا «لیاقت در آیینی رسمی» را از دولت فرانسه دریافت کرد. در سال ۲۰۱۰ رادیو عمومی ملی «ان پی ار» (National Public Radio) پس از یک نظرسنجی مردمی، صدای محمدرضا شجریان را در بین ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرد. در سال ۱۳۹۶ نشان عالی «هنر برای صلح» را گرفت و سال ۱۳۹۸ در جشنواره موسیقی بنیاد آقاخان، جایزه ویژه «خداوندگار موسیقی» به او اهدا شد. هیات داوران جشنواره جایزه موسیقی بنیاد آقاخان در بیانیه‌ای علت تقدیم این جایزه را نقش آفرینی مستمر شجریان در غنی کردن میراث موسیقیایی بشر، استادی بی‌همتا در موسیقی و تاثیرگذاری اجتماعی وی به عنوان یک موسیقی‌دان و معلم در ایران و خارج از مرزهای این کشور عنوان کرد. سایت انجمن آسیا نیز محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی معرفی کرده است.
نظر شما