چرا کمتر از یک درصد گلستانی ها اهدای خون دارند/ گلستان تنها استان فاقد«اتوبوس انتقال خون» در کشور

خبرگزاری شبستان -گرگان، داود خاندوزی؛ با شیوع کرونا بسیاری از مسئولان درمانی استان این دغدغه را داشتند که کرونا باعث نشود جامعه از فرهنگ اهدای خون فاصله بگیرد.

 

تقریباً تعداد زیادی از بیماران به صورت مستمر نیاز به خون و فرآورده های خونی دارند و کاهش اهدای خون زمینه ساز ایجاد مشکلاتی در حوزه درمان می شود که گاهی این آسیب ها جبران ناپذیر است.

 

اهدای خون فرصتی را برای انسان فراهم می کند که انسان بتواند جان یک انسان دیگر را نجات دهد و از اهدای خون سالم به عنوان اهدای زندگی دوباره به بیماران یاد می کنند.

 

همانطور که عده ای از بیماران به صورت مستمر نیاز به خون و فرآورده های خونی دارند باید همانطور نیز اهداکنندگان خون به صورت مستمر به مراکز پایگاه های انتقال خون مراجعه کنند و نمی توانیم اهدای خون را به یک روز یا مناسبت خاصی اختصاص دهیم.

 

گرچه مسئولان انتقال خون به آماده سازی بستر مناسب در شرایط کرونایی برای اهداکنندگان اقدام کردند و این اطمینان خاطر را می دهند که با اهدای خون، افراد به کرونا مبتلا نخواهند شد اما وجود کرونا و دلهره از خطر این بیماری به ویژه در شهرهای قرمز شرایطی را فراهم می کند که مردم تنها برای رفع نیازهای ضروری در سطح جامعه حاضر می شوند و نسبت به اهدای خون نیز غفلت می شود.

 

این مهم دغدغه های زیادی را برای درمان بیماران به وجود می آورد لذا مسئولان در تلاش هستند تا بتوانند سهم مشارکت های اجتماعی جامعه را به ویژه در بخش بانوان افزایش دهند.

 

در حال حاضر تقریباً کمتر از یک درصد از گلستانی ها نسبت به اهدای خون اقدام می کنند و از این میزان نیز تنها 6.5 درصد آن از بانوان هستند و این در حالی است که در طول سال استان نیاز به حداقل 50 هزار واحد خونی دارد.

 

از سویی دیگر از ابتدای شیوع کرونا تاکنون 400 نفر برای اهدای پلاسما و نجات جان بیماران کرونایی اقدام کردند و این مهم نشان می دهد که باید در حوزه فرهنگ سازی گام های بلندتری برداشته شود.

 

متأسفانه استان گلستان نیز تنها استان کشور است که اتوبوس انتقال خون در سطح استان ندارد و تقریباً 80 درصد شهرستان های استان نیز فاقد پایگاه های انتقال خون هستند و این مهم سبب می شود که استان در بحران ها در تامین خون و فرآورده های خونی با مشکل رو به رو شود و یا میزان مشارکت مردم برای اهدای خون کاهش یابد.

 

از سویی دیگر هزینه تجهیز و تامین اتوبوس با توجه به شرایط استان گلستان و وجود یک هزار روستا به مراتب کمتر از ایجاد یک پایگاه انتقال خون و تجهیز آن است و در این مسیر باید همه دست به دست هم بدهند تا این مهم اتفاق بیفتد.

 

فعالان اقتصادی استان نیز پیش از این قول هایی برای تامین نقدینگی لازم برای خرید یک دستگاه اتوبوس ارائه کرده بودند اما بنا به گفته مدیرکل انتقال خون استان گلستان همه این مسائل روی کاغذ باقی مانده است.

 

وی همچنین بیان کرده اگر از سوی شهرداری ها و ارگان ها یک اتوبوس مناسب برای اهدای خون تحویل انتقال خون استان شود حاضر هستیم آن را تجهیز کنیم تا این گره اساسی در استان باز شود.

 

با توجه به اینکه پیش بینی می شود در ماه های آینده شیوع ویروس کرونا در استان افزایش پیدا کند و به تناسب آن اهدای خون کاهش یابد برای اطلاع از دغدغه های حوزه انتقال خون به سراغ «سید صادق بنی عقیل» مدیرکل انتقال خون استان گلستان رفتیم تا در این زمینه گفتگو کنیم.

 

*بانوان 50 درصد جمعیت جامعه را تشکیل می دهند اما باورهای غلطی در بین بانوان باعث شده مشارکت آنها برای اهدای خون کمتر شود؟

باورهای غلطی در بین بانوان وجود دارد که سبب این مسئله می شود و  اگر اهداکننده کوچکترین مشکلی داشته باشد از وی خون گیری نمی شود و برای درمان به پزشک راهنمایی می شوند.

 

اهدای خون به هیچ عنوان باعث تضعیف سیستم ایمنی نمی شود و حتی سیستم ایمنی را تقویت می کند و سلول های مغز و استخوان را تحریک می کند تا خون سازی بیشتری داشته باشند.

 

در استان گلستان 6.5 درصد اهداکنندگان را بانوان تشکیل می دهند که نسبت به سال قبل 1.7 درصد افزایش داشته است.

 

سال گذشته بانوان گلستانی در طول هفت ماه کمتر از 5 درصد اهدای خون داشتند و خدا را شاکر هستیم که توانستیم با اقدامات انجام شده به مشارکت بانوان کمک کنیم.

 

بانوان 50 درصد جمعیت استان را تشکیل می دهند اما به دلیل تفکرات نادرست، تصور می کنند به دلیل شرایط فیزیولوژی که بانوان دارند اهدای خون برای آنها ضرر دارد که به هیچ عنوان اینگونه نیست.

 

در کل سال دو هزار و 500 نفر اهداکننده داشتیم و این عدد را می توان به 10 هزار نفر برسانیم.

 

*چه میزان در طول سال اهدای خون در استان اتفاق می افتد؟

48 هزار واحد خون گیری در طول سال اتفاق می افتد که حدود 60 هزار نفر هر ساله برای اهدای خون مراجعه می کنند اما برخی از افراد به دلیل عدم شرایط لازم از آنها خونگیری نمی شود.

 

63 درصد از اهداکنندگان افرادی هستند که به صورت مستمر نسبت به اهدای خون اقدام می کنند.

 

*کمتر از یک درصد از جمعیت استان اهداکننده خون هستند چه برنامه ریزی باید در این بخش صورت بگیرد تا مشارکت جامعه افزایش پیدا کند؟

انتقال خون و اهدای خون نیاز به یک زیرساخت دارد و زیرساخت انتقال خون این است که شرایطی فراهم شود تا انتقال خون و پرسنل آن بتوانند اهداکنندگان را تکریم کنند و این تکریم می تواند اختصاص مزایا در بخش های دولتی و یا در نظر گرفتن تسهیلات برای افرادی که نسبت به اهدای خون اقدام می کنند را شامل شود.

 

سازمان انتقال خون نیز باید شرایطی را فراهم کند که تکریم از اهداکننده داشته باشد و شرایط رضایتمندی افراد مراجعه کننده را فراهم کند.

 

عده ای از افراد شرایط حضور در انتقال خون را ندارند لذا انتقال خون باید از امکانات لجستیکی مثل اتوبوس انتقال خون بهره مند باشد تا بتواند در روستاها و در کنار این افراد اهداکننده حضور پیدا کند.

 

*چند استان در کشور فاقد اتوبوس انتقال خون هستند و وضعیت استان ما از نظر پایگاه های انتقال خون و پوشش استان گلستان چگونه است؟

تقریباً تنها استانی هستیم که انتقال خون فاقد اتوبوس برای خون گیری از متقاضیان است.

 

عملاً دو پایگاه اصلی انتقال خون در گرگان و گنبدکاووس فعال است ولی در کردکوی و علی آبادکتول ساختمان داریم و در کردکوی و آق قلا کانکس وجود دارد که نیروهای آن از گرگان تامین می شود.

 

*اتاق بازرگانی عنوان کرده بود که 30 درصد از هزینه اتوبوس انتقال خون را تامین می کنند تاکنون چه میزان از این اعتبارات برای خرید اتوبوس تامین شده است؟

تاکنون هیچ هزینه ای به سازمان انتقال خون برای خرید اتوبوس پرداخت نشده است، البته ما نیازی به اعتبار نداریم و خواهان خرید یک اتوبوس برای انتقال خون استان گلستان هستیم تا بتوانیم دغدغه های بیماران استان را کاهش دهیم.

 

برخی از هزینه ها مثل سرمایه گذاری است، به هر حال کرونا طی یک سال آینده با تولید دارو یا واکسن کنترل می شود ولی بیمار تالاسمی، هموفیلی، مادران باردار، حراجی ها و غیره همواره نیاز به خون و فرآورده های خونی دارند و باید به فکر این بیماران باشیم.

 

نیاز است که زیرساخت ها در انتقال خون دیده شود تا بتوانیم به بهترین نحو انجام وظیفه کنیم.

 

چندین بیمارستان در سطح استان در حال ساخت است و پس از آن باید انتقال خون فرآورده های خونی لازم را برای درمان بیماران در این بیمارستان ها تأمین کند لذا باید دانشگاه علوم پزشکی استان نیز حمایت لازم را داشته باشد تا این مهم اتفاق بیفتد.

 

*چند درصد از اهدا کنندگان خون باراولی هستند و در این خصوص چه فرهنگ سازی باید اتفاق بیفتد؟

6 درصد اهداکننده بار اول داشتیم که این میزان امسال به 12 درصد رسیده است و امیدواریم شرایطی فراهم شود تا تعداد بیشتری از مردم با کمک اصحاب رسانه نسبت به اهدای خون اقدام کنند.

 

در هفت ماهه نخست سال 29 هزار واحد خون گیری داشتیم و از این میزان کمتر از سه هزار نفر برای نخستین بار نسبت به اهدای خون اقدام کردند.

 

با توجه به شرایط کرونا، دانشگاه ها تمایلی ندارند که به مراکز انتقال خون مراجعه کنند، از طرفی بسیاری از دانشگاه ها تعطیل هستند و برای دریافت اهدای خون نیاز است که ما اتوبوس انتقال خون داشته باشیم و بتوانیم به این مراکز مراجعه کنیم.

 

گفتنی است؛ در روزهای اخیر میزان ذخایر استراتژیک خونی کاهش یافته و در حال حاضر مراکز درمانی نیاز به گروه های مختلف خونی دارند، قطعاً تامین اتوبوس سیار برای انتقال خون می تواند بخشی از این مشکل را بطرف کند.

 

برخی از اقدامات مثل انجام آزمایش رایگان تشخیص کرونا برای اهداکنندگان خون نیز می تواند در این شرایط خاص به عنوان سیاست تشویقی از سوی مسئولان در دستور کار قرار بگیرد تا بیماران در مراکز درمانی دغدغه خون و فرآورده های خونی نداشته باشند.