خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: یک شعر بسیار عالی همیشه از تعامل بین روح شاعر و فضای پیرامون شاعر ناشی می شود. یک شاعر اصیل هم مانند یک معلم و رهبر اصیل کسی است که می تواند با تغییر اندیشه و نگرش نه تنها از طریق شعر بلکه از طریق اعمال خود جامعه اش را تغییر دهد.
علامه اقبال لاهوری به شکلی زیبا موفق به این کار شده است. بدون داشتن یک درک قوی شاعر هرگز نمی تواند محیط پیرامون خود را فتح کند و از این نظر اقبال یک فاتح بزرگ بود.
با مرور نوشتارها و گفته های اقبال به راحتی می توان دریافت که او هدف و همچنین دیدگاه زیبایی از زندگی داشته است:زندگی کردن به معنای فتح کردن است.
اقبال به عنوان یک شاعر و فیلسوف مسلمان پیام عشق ، امید و عزت انسان را می دهد اما مهم اینجاست که هم منبع الهی شاعرانه و هم فلسفی اقبال ، قرآن کریم و تعالیم و زندگی شریف پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) بوده است.
اقبال بر این اعتقاد راسخ بود که انسان وقتی می تواند احکام خداند متعال و توصیه های مهم پیامبر اکرم (ص) را در حرف و عمل دنبال کند آنگاه می تواند به توانایی بالقوه خود پی ببرد و به موفقیت چه در این دنیا و چه در آخرت دست یابد .
قرآن توسط پیامبر اکرم (ص) از سوی خداوند متعال به عنوان کتاب راهنمای کل بشریت نازل شده است.
«عزاز احمد» در کتاب خود می نویسد: پس از خواندن شعر اقبال فرد احساس تکلیف می کند که برای درک او باید کتاب های دیگری مانند مولانا ، برگسون ،فلسفه یونان ، فلسفه اسلام ، فلسفه هندوی باستان ، فلسفه مدرن اروپا ، شعر آلمانی ، لاتین و انگلیسی ، غزل فارسی و اردو را بخواند و بعد از خواندن همه اینها هنگامی که به اقبال برگشت احساس می کند هنوز در مورد اقبال چیزهای زیادی نخوانده و مطالعه نکرده است.
عزاز احمد در کتاب خود می گوید: برای درک خوب اقبال باید به دانش ادبیات عرب نیز مجهز بود زیرا منبع تفکر فلسفی وی قرآن است که به زبان عربی است .
«سیدابوالاعلی مودودی »، روزنامه‌نگار، مسلمان طرفدار احیای مذهبی، فیلسوف سیاسی، و متفکر سده ۲۰ میلادی در هندوستان و پاکستان نیز اقبال لاهوری را در پرتو قرآن می بیند.
دکتر «وحید عشرت»،فیلسوف و نویسنده مسلمان نیز می گوید که اقبال دانش و شناخت عمیقی از قرآن کریم داشت و تمام عقاید او از آن ناشی می شد.
به گفته عشرت برای اقبال راه حل های همه مشکلات بشریت در قرآن کریم نهفته است.
دکتر «یوسف حسین» هم در این باره می گوید: شعر اقبال ترجمه قرآن کریم است. مثنوی مولوی ترجمه قرآن کریم به زبان فارسی در نظر گرفته شده است و من هیچ ابایی ندارم که بگویم شعر اقبال ترجمه قرآن کریم به زبان اردو است.
مولانا «سید اکبر آبادی» هم می گوید که منبع ایده های اقبال لاهوری قرآن کریم است.
به همین ترتیب ، ابوعلا نادوی می گوید: بدیهی است که اقبال درک عمیقی از قرآن کریم داشت و او می کوشید تفکر خود را با آموزه های قرآن کریم مطابقت دهد.
همانطور که همه می دانیم علامه اقبال لاهوری هم فلسفه شرق و هم غرب را مطالعه کرد اما هرگز عقاید خود را بر خلاف آنچه برخی ادعا می کنند از فلاسفه غربی نگرفت. فلسفه و عقاید اقبال مبتنی بر اعتقاد قوی بود که منبع آن قرآن کریم بود.
خود علامه اقبال لاهوری در این باره می گوید: آنچه من می گویم فراتر از اندیشه فیلسوفان غربی است . اگر چیزی بگویم که با قرآن کریم مغایرت داشته باشد مرا در روز قیامت مسئول بدانید.
محمد اقبال لاهوری یا علامه اقبال (۱۸ آبان ۱۲۵۶ سیالکوت تا ۱ اردیبهشت ۱۳۱۷ لاهور) شاعر،فیلسوف،سیاستمدار و متفکر مسلمان پاکستانی بود که اشعار زیادی نیز به زبان‌های فارسی و اردو سروده است.
روز تولد علامه اقبال لاهوری یعنی رروز ۱۸ آبان «روز اقبال» نامیده شده است.
اقبال نخستین کسی بود که ایدهٔ یک کشور مستقل را برای مسلمانان هند مطرح کرد که در نهایت منجر به ایجاد کشور پاکستان شد.
نظر شما