خبرگزاری شبستان -کرمانشاه ،کتاب، يعني حقيقت؛ و آنچه حق نيست، مکتوبي است که رنگ انديشه ندارد و اصلا کتاب نيست؛ هر چند برگ هاي فراوانش بي شمار باشد.
کتاب، زمانی که تو را از غفلت بيرون کشيد و به رازهاي شگرف هستي و حق و حقيقت رساند ، بهترين کتاب است.اگر عشق، اگر ردپايي از تعقل، اگر نشاني از اشارات حقيقت در برگ هاي پر از واژه نباشد، کتابي بی ثمر است .
سرانه مطالعه در کشور ما هر سال کمتر از سال قبل می شود و در عوض آن میل مردم به فضای مجازی و هیجانات کاذب آن بالا می‌رود. نبود کتاب های غنی و جذاب برای قشر جوان، فضای نامناسب کتابخوانی و مشکلات اقتصادی از عوامل بازدارنده ایی هستند که مانع جذب قشر جوان به کتابخوانی می‌شوند. از طرفی اگر در جامعه مطالعه نباشد نسلی بدون بار علمی رشد می کند که در آینده قدرت تفکر و تحلیل مناسب نداشته و باعث عقب ماندگی جامعه خود می شود. پس خدمت در این حوزه هر چند کم ،می‌تواند عامل بزرگی برای پیشرفته جامعه و نسل بشر باشد.
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: «هر کس بميرد و ميراثش دفتر و مداد باشد، بهشت بر او واجب مي شود.»
بمناسبت هفته کتاب و کتابخوانی خبرنگار خبرگزاری شبستان در کرمانشاه با عباس سروری رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه مصاحبه ای ترتیب داده ایم که در ادامه می خوانید :
نقش مساجد و ائمه جماعت در ارتباط با گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی چیست؟
- نقش مساجد و روحانی مسجد برای آشنایی و آشتی مردم و جوانان به خصوص اهل کتاب بسیار می‌تواند موثر باشد کتابهایی که از سوی امام جماعت و مسئولان مسجد ، می تواند در قالب مسابقات محلات و همچنین مسابقات فرهنگی هنری، خاطره نویسی و انواع و اقسام برنامه هایی که تبلیغ کارهای فرهنگی است ارائه شوند .
علل دوری قشر جوان از کتاب و کتابخوانی چه چیزهایی هستند؟
- با توجه به گزینه هایی که امروز در قالب فضای مجازی، بازی‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای و مباحثی از این قبیل با فرهنگ سازی غلط جایگزین کتاب و کتابخوانی شده است، می‌توان گفت این یک بخش عمده ای از این موضوع است. بخش دوم هم اهالی قلم و نویسندگان و شخصیت‌ها و دستگاه‌هایی هستند که به نیاز های مردم و قشر جوان می بایست بپردازند. اما متاسفانه کاملاً سلیقه‌ای عمل می‌کنند و به شکل کارشناسانه و مطالعه شده کاری انجام نگرفته تا نیاز جامعه را در موضوع کتاب و کتابخوانی تشخیص دهند و بفهمد با چه کاربردی باید کتاب به جامعه عرضه شود.
نویسندگان بر اساس سلیقه و نیاز شخصی کتاب می‌نویسند و به جامعه عرضه می کند به همین دلیل مردم و اهل کتاب با کتاب غریبه هستند. به علاوه فضایی هم وجود ندارد برای تبلیغ کتاب هایی که نویسندگان سال ها و ماه ها زحمت می کشند برای نوشتن آن، تا مراحل تدوین ،تنظیم ،چاپ و غیره آن بگذرد. این زمان ممکن است چند سال طول بکشد تا کتابی به بازار عرضه شود و خوب قاعدتاً نویسنده بر اساس نیاز آن زمان کتاب را نوشته نه چندین سال بعد. به هر شکل همتی باید فراهم شود تا کتابهایی در فراز نیاز های امروز به جامعه عرضه شده و همچنین نویسندگان و دست اندر کاران به این مهم باید برسند که امروز چه کتابی بدرد جوانان و نسل جدید جامعه می خورد.
آیا ائمه جماعت می توانند در سوق دادن کودکان و نوجوانان به سمت کتابخوانی موثر باشند؟
-بنده اعتقادم این است که اول باید ساختار مسجد اصلاح شود و علاقه و انگیزه برای حضور نوجوانان و کودکان و روی آوردن آنها به مسجد ایجاد شود .سپس بستر های بسیار عظیم و قابل توجهی برای مسجد که به عنوان محلی برای کارهای فرهنگی وجود دارد فراهم شود . متاسفانه نتوانستیم به سمت جذب و پرورش کودکان و نوجوانان به مسجد کارهای مناسبی انجام دهیم. اولین موضوعی که باید بیشتر به آن پرداخته شود تعریفی جامع از کار فرهنگی به خصوص در حوزه کتاب در مسجد باید شکل بگیرد و یک رقابت سازنده و مفید و برازنده در سراسر کشور و استان ها در بستر مسجد باید مشخص و برنامه ریزی بشود. و بعد راههای جذب و علاقمندی کودکان و نوجوانان و خواندن کتاب بررسی و به آنها پرداخته شود.و اینجا موضوعی را هم باید یادآوری کنم که دست اندرکاران کتاب زیاد هستند از وزارتخانه ها و ارگان ها،تا نهاد ها و مراکز مختلف فرهنگی در حوزه کتاب که بی نهایت تلاش می‌کنند اما کتاب های زیادی هنوز در داخل قفسه و کتابخانه ها و انبارها وجود دارد ..
آیا برای سوق دادن کودکان و نوجوانان به سمت کتاب آموزش خاصی لازم است؟
-در حال حاضر متاسفانه به علت کرونا فاصله بین دانش آموزان، کتاب،قلم و خودکار زیاد شده و به علاوه نهادهای متولی کتاب مثل نهاد کتابخانه ها و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مراکز پژوهشی باید چاره‌ای بیاندیشند ، این همه کتاب رساله و پایان نامه و پژوهش هایی که در حوزه های مختلف فرهنگی و هنری و سایر علوم وجود دارد،همچنین افرادشاخص و متبحری در زمینه کتاب و نویسندگی و کتابداری در سطح استان و کشور داریم ، اما تنها کاری که صورت گرفته جمع‌آوری کتاب و مراقبت از آن‌هاست. باید ببینیم در مساجد که پایگاه اصلی محلات هستند یا کانون های پرورشی فکری کودکان و نوجوانان یا مراکز مختلف فرهنگی که وجود دارد چقدر رغبت ایجاد کرده‌ایم برای جذب اهل کتاب و خواندن کتاب علاقمند کردن کودکان و نوجوانان به کتاب.
این مهم نیاز به یک کار گسترده علمی و پژوهشی دارد تا مشخص شود چه افرادی باید در زمینه حضور قشر جوان و کتابخوانی در مسجد فعالیت کنند. متأسفانه سرانه مطالعه در ایران برای هر فرد سالانه به نیم ساعت هم نمی‌رسد در صورتی که باید خیلی بالاتر از این باشد.از این جهت نیازمند افرادی هستیم که در حوزه کتاب با تعهد و عشق و علاقه و انگیزه کافی به میدان مبارزه با جعل فرهنگی به وجود آمده و سوغات فرهنگی که جایگزین فرهنگ اصیل ما شده ، بیایند. متاسفانه حتی در فضای مجازی هم مطالعه مردم بیشتر در فضای منفی و هیجانات کاذب است ، به جای مطالعه و دیدن مطالب علمی، چه رسد به کتابی که امروز خیلی غریب واقع شده درکشور ما.
آیا میل نویسندگان در نوشتن کتاب و انتخاب موضوع هم شامل تهاجم فرهنگی شده است؟
-در کل فضای کتاب خیلی مظلوم ، مسکوت و تنها مانده است . درست است که خیلی ها در زمینه‌های مختلف قلم می‌زنند و ولی آیا سرانه هر خانواده یک کتاب در طول سال هم هست؟ سرانه مدارس و مهد کودک ها در حوزه کار فرهنگی و کتاب اصلا وجود دارد ؟ افراد وارسته و اهل علم و فرهنگ کشور ، اهل مطالعه هستند اما عموم رابطه خوبی با کتاب ندارند . از طرفی نویسندگان هم فراخور نیاز جامعه و قشر جوان کتاب می‌بارد بازار نمی‌کنند. کتابی که هر شخص با مطالعه آن به دیگران آن را معرفی کند در بازار وجود ندارد. در گذشته اگر رقابتی بین عقیده ها بود به واسطه کتاب بود اما امروز به واسطه چیست؟ اگر آن زمان در کشور نویسندگان بزرگی تربیت می‌شدند به خاطر نگاهی ویژه به اعتقادات اصلی آنان بود،به خصوص به اعتقادات اسلامی.
شخصیت های بزرگ مثل شهید بهشتی و شهید مطهری و علامه طباطبایی و خیلی از بزرگان وجود داشتند. آیا الان هم چنین شخصیت هایی در حوزه کتاب تربیت کرده ایم که بتوانند در حوزه های مختلف دینی با مطالعه و دانش و تاثیرگذار باشند ؟امروز هر سخن را گویندهای به منابع و سخنان و کتابهای شهید مطهری ارجاع می‌دهد خوب مشخص است که چقدر قلم و تفکر شهید مطهری تاثیرگذار بوده است . آن کسانی که باید سرمایه‌گذاری و حمایت مالی، تبلیغی و معنوی از نویسندگان و کتاب های مورد نیاز جامعه ما و کنند امروز خیلی کم هستند. اگر نویسنده بخواهد کتابی بنویسد و پشتوانه مالی نداشته باشد آنقدر در مسیر مجوز و چاپ گرفتار می شود که کلاً از نوشتن پشیمان خواهد شد. روی این حساب باید در کشور یک جریان سازیشکل بگیرد تا برای نویسندگان و خواندن کتاب انگیزه ایجاد شود.
آیا الگو قرار دادن ائمه اسلام و ترویج سبک و سیره زندگی آنها ، می تواند در بالا بردن فرهنگ کتابخوانی تاثیر گذار باشد؟ چگونه؟
-در این زمینه نیاز به مطالعه سبک و سیره زندگی ائمه و بزرگان دین ما وجود دارد. این موضوع در کشور ما محدود است. وقتی کتاب قرآن را میخوانیم هزاران فیلم ، سریال ، کتاب ، نقاشی و اثر هنری از دل آن می‌توانیم استخراج کنیم این خود یک الگو سازی بزرگ است.
نهج البلاغه و نهج الفصاحه و سایر کتاب هایی که در حوزه دین به خصوص سبک و سیاق زندگی معصومین وجود دارد را برای مردم ترسیم، تبلیغ ، آگاهی بخشی و الگوسازی کنیم تا مردم به دنبال روش بزرگان زندگی اسلام بروند.اگر زندگی ائمه را دنبال کنیم کمترین آسیب و ضرر منفی را در زندگی خواهیم داشت چیزی که امروز جامعه ما واقعا نیاز دارد، بر اساس الگوهای اسلامی و زندگی ائمه بتواند سبک زندگی خود را ترسیم و تعریف کند و یک زندگی سالم بدون هرگونه نادانی و حاشیه داشته باشد.
به نظر شما طرح (ملی شنبه های کتاب مساجد) تا چه حد می‌تواند اثرگذار باشد؟
-اینترنت در صورتی موفق خواهد بود که اولین کتاب بر اساس نیاز سنین و قشرهای مختلف برای مساجد تعریف بشود. کتاب الان به تنهایی کاربرد ندارد و باید در کنار آن تشویق و هدیه و جذب باشد زمان کودکی ما و نسل انقلاب پایگاه های اصلی شکل گیری انقلاب در مساجد بود در آن دوران کودکی و نوجوانی ما در مسجداگر فردی روحانی و برجسته به خاطر نماز و یا مسجد آمدن ما را تشویق می‌کرد و هدیه ای می‌داد این کار تاثیر بسیار مثبتی روی ما می‌گذاشت.مساجد محل توزیع کتابهایی بودن که به درد شرایط آن زمان می خوردند. الان هم این برنامه در صورتی موفق خواهد بود که سنین مختلف را از هم تفکیک کند و فراخور نیاز آنها کتابی تعریف شود که به درد زندگی و ادامه راه آنها بخورد.متن کتاب برای سن خواننده سنگین و نامفهوم نباشد به طوری که باعث از دست دادن رغبت خواننده بشود. باید کتابی تهیه شود که مملو از شیرینی و شادی و هیجان باشد برای کودکی که موبایل قاتل روان او شده، تا کودک به جای رفتن به سمت گوشی به کتاب تمایل پیدا کرده و خود متقاضی دریافت کتاب جدید بشود.
از این جهت نیاز است که ما تجدید نظر در حوزه کتابخوانی به خصوص برای بچه ها داشته باشیم و قطع به یقینطرح شنبه های کتاب با مساجد می‌تواند به عنوان پایگاه کتاب با ایجاد علاقه بیش از حد و تشویق و مسابقات کتاب باعث شود که کودکان خود با اشتیاق متقاضی خواندن و دریافت کتاب جدید باشند. با این روش می توانیم هفته‌های کتاب را با شور و شعور خوبی پیش ببریم.
یک بسیج همگانی بین دست اندرکاران کتاب و اهالی قلم باید شکل بگیرد تا اولا نیاز سنین و اقشار مختلف جامعه ،در حوزه کتاب تشخیص داده شود ، سپس فراخور نیاز آنان کتابی به جامعه تزریق شود که بار علمی و معنایی برای خواننده داشته باشد . از طرفی باید نویسندگانی تربیت شوند که دارای بینش ، مطالعه فراوان و دانش بالا باشند و مثل شخصیت هایی شهید مطهری و علامه طباطبایی باشند که قلم آنها سالها و قرن ها ماندگاری داشته باشد و در بطن جامعه روان شود .
نظر شما