به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان: از آنجا كه در زمانهاي گذشته، يكي از راههاي مواصلاتي و ارتباطي همدان با شهرهاي همجوار از قبيل، كنگاور و كرمانشاه از نزديكي امامزاده محسن و از داخل دره «ماوشان» يا برفين امروزي گذر مي‌كرده، به همين علت از دره مذكور و روستاها و آبادي‌هاي قرار گرفته در آن و به ويژه از مزار امامزاده محسن، در برخي متون و كتب كلاسيك و متأخر تاريخي و جغرافيايي كه نويسندگان آنها به عنوان سياح يا جغرافي‌دان از مكان مزبور عبور مي‌نموده‌اند، نام برده شده كه در اين مجال به برخي از مهمترين آنها كه خبرنگار شبستان در مطالعات و بررسي‌هاي خويش درباره پيشينه تاريخي دره و امامزاده با آنها روبرو شده، اشاره مي‌شود.
امامزاده کوه یکی از امامزاده‌های فصلی ایران است که امکان زیارت آن در فصل زمستان به دلیل بارش‌های فراوان منطقه میسر نیست. ساختمان بقعه امامزاده کوه از جبهه‌ی بیرون به شکل مستطیل است و نمای آن آجری و از یک ایوان بزرگ که بر فراز ورودی مقبره احداث شده واطاق‌هایی دو طبقه که در طرفین ایوان قرار دارند، تشکیل شده است. ساختمان مرکزی امامزاده مشتمل بر دو حرم پیوسته با دو گنبد دو پوششه است که پوشش دوم گنبد صحابه (شبستان اول) فرو ریخته است. شبستان اول محل دفن سه نفر از صحابه حضرت امیر است که در فتح همدان در زمان خلیفه دوم در جنگ شرکت داشته‌اند و شبستان دوم نیز مدفن امامزاده محسن است که بر فراز هر دو شبستان گنبدهای نسبتا بزرگی زده شده که نحوه تبدیل مربع به دایره، با کمک گوشواره‌هایی انجام گرفته است. با توجه به 2 کتیبه موجود در امامزاده محسن که در حال حاضر اثری از آنها به جای نمانده است، این امامزاده متعلق به قرن 8 هجری قمری و دوران ایلخانی می‌دانند. هر ساله در امامزاده کوه مراسمات و آئین‌های عزاداری بسیاری برگزار می‌شود که زائرین بی‌شماری از نقاط مختلف، امامزاده محسن (ع) همدان را برای سفر خود انتخاب می‌کنند. درختان کهنسال در حیاط امامزاده کوه طراوت خاصی به مجموعه می‌بخشند و با خنکا و سایه‌سار خود به استقبال زائران می‌آیند. به امامزاده کوه بیایید و آرامش را در ساحت مقدس و فضای معنوی آن تجربه کنید.
تا چند سال قبل، صندوق چوبی منبت زیبایی با تاریخ 935 هجری قمری در داخل ضریح چوبی امامزاده وجود داشت که کتیبه و نوشته‌ی روی آن صاحب مزار را «محسن بن علی بن ابیطالب» معرفی کرده‌است.البته هم اکنون صندوق مزبور در بنا موجود نمی‌باشد و بنا به دلایلی نامعلوم به مکان نامشخصی منتقل شده است. اما برخی افراد صاحب نظر در صحت این انتساب شک و تردید دارند و معتقد هستند که فرزندان حضرت علی (ع) به ایران نیامده‌اند. همچنین از آن حضرت فرزندی به نام (محسن) شناخته نشده است و برخی روایات دیگر نسب امامزاده محسن (ع) را به امام علی النقی (ع) مربوط می‌دانند.
ساختمان بنا، تا کنون و به ویژه در سال‌های اخیر، چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است و از خطر انهدام و نابودی کامل رهایی یافته است و اکنون زیارتگاه مردم همدان و شهرستان‌های تابعه است.در گذشته گنبد دو پوسته‌ی شلجمی شکلی بر فراز آن قرار داشته است که به مرور زمان گنبد بیرونی ریخته و تنها گنبد نیمه کروی زیرین باقی مانده بود و در سال‌های اخیر گنبدی فلزی بر روی آن ساخته شده‌است. با مرمت‌هایی که هر چند سال یک‌بار توسط میراث فرهنگی همدان در این بنا انجام می‌شود، وضعیت ظاهری آن مطلوب و رضایت‌بخش است. از آنجا که بنا در دامنه‌ی کوه کم ارتفاعی ساخته شده‌است، ارتفاع بنا در قسمت‌های مختلف از 5 متر تا 20 متر متغیر است.
از طرفی منطقه جغرافیایی این بقعه متبرکه به لحاظ دارا بودن آب و هوای مطبوع و دره‌های مصفا، علاوه بر جذابیت زیارتی از جنبه سیاحتی و تفریجگاهی نیز برخوردار است و از آنجا که در ارتفاعات کوهستانی قرار دارد از آب و هوای بسیار سرد در زمستان و معتدل در تابستان برخوردار است که از این نظر جزو امامزاده های فصلی برای زیارت محسوب می‌شود.وجود درختان و سرسبزی منطقه سبب شده است که زائران همراه خانواده‌های خود در زیر سایه درختان ساعات خوشی را بگذرانند و از بازارچه‌های عرضه محوصلات کشاورزی و سوغات اهالی روستا نیز بهره‌مند شوند.
گزارش: سمیرا قادری
نظر شما