یادگار امام مجتبی(ع) در همدان/ آشنایی با بقعه امامزاده یحیی(ع)

به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان: بقعه متبرکه امامزاده یحیی(ع) در محله‌ای به همین نام و در حاشیه شمالی بلوار آیت‌الله مدنی شهر همدان قرارگرفته و از آثار باشکوه دوره صفویه است که در زمان قاجار، رواق‌هایی بر آن افزوده‌اند و زبیده خاتون دختر فتحعلی شاه نیز به عمران این بقعه کوشیده است، اما صندوق ضریح متعلق به سده هشتم و نهم ایلخانی یا تیموری است.

این بنا دارای دو ورودی است که یک در آن به داخل کوچه و در دیگر به بلوار باز می‌شود و ورودی اصلی این امامزاده در ضلع غربی دارای سردری قوس دار و دو مناره ساده است.

در هنگام ورود به حیاط، طاق‌نمای زیبایی در ورودی امامزاده دیده می‌شود که دور تا دور آن آینه‌کاری شده اما در برخی قسمت‌ها از بین رفته است.

در هنگام ورود به حیاط، طاق نمای زیبای ورودی امامزاده دیده می‌شود که دور تا دور آن آینه کاری شده اما در برخی قسمت‌ها از بین رفته است و در چهار گوشه جبهه خارجی ساختمان مقبره، راه پله‌هایی برای دسترسی به حجره‌های طبقه دوم و پشت بام وجود دارد.

بقعه در وسط حیاطی بزرگ و مستطیل شکل قرار دارد که دیواره‌های شمالی، جنوبی و شرقی، آن را محصور کرده‌اند و مقبره دارای پلان مستطیل شکل و دو طبقه است و در هر ضلع آن ایوانی کشیده شده که با یک ورودی قوس دار به داخل بقعه راه می‌یابد.

ورودی اصلی که در ایوان غربی قرار دارد، آینه‌کاری شده است و در آن، اشعاری از محتشم کاشانی و بیان نام پنج تن اهل‌بیت(ع) و تاریخ 1306 به‌چشم می‌خورد. داخل بقعه، حرم مربع‌شکل بزرگى به‌ابعاد 6 متر در وسط قرار دارد.

میان حرم، ضریح چوبى به‌طول 260 و عرض 182 و ارتفاع 108 سانتى‌متر روى پایه مرمرى از سنگ‌هاى قدیمى قرار دارد که در حدود 15 سانتى‌‌متر ارتفاع دارد. داخل ضریح صندوقى به‌طول 174 سانتى‌متر و عرض 1 متر با ارتفاع 104 سانتى‌متر قرارگرفته است. دو طرف طول صندوق، منبت‌کاری‌های زیبایی انجام‌شده که به قرن‌هاى هشتم و نهم هجرى قمری مربوط است.

دیوار کشی حیاط و ایجاد طاق نماهایی در دیوارها و آینه کاری‌های آن نیز در دوره قاجاریه انجام شده و نسب این امامزاده با هشت واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد.

علامه نسابه سید جعفر اعرجی نجفی، متوفای 1332 هـ.ق درباره امامزاده یحیای همدان می‌نویسد: "یحیی به علی‌بن علی‌بن سعیدبن علی‌بن داودبن سلیمان‌بن عبدالله‌بن موسی الجون‌بن عبدالله المحض‌بن الحسن المثنی‌بن الامام الحسن و هو السید الجلیل صاحب الکرامات کان بهمدان و اولد و له فیها مشهد یزار و یعرف بمشهد، یحیی‌بن علی.

یحیی‌بن علی سیدی جلیل و صاحب کرامات در همدان بوده و دارای فرزند است. در همدان برای او مشهد و بارگاهی است که زیارت می‌شود و به مشهد یحیی‌بن علی مشهور است.

امامزاده یحیی همدان در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ به شماره ۳۲۴۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.