گروه قرآن و معارف؛ خبرگزاری شبستان: حضرت زینب کبری (س) سومین فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) و نوه گرامی پیامبر اکرم (ص)، روز پنجم جمادی الاول سال پنجم هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند. در سالروز ولادت با سعادت نوه پیامبر خاتم خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت و گویی با حجت الاسلام امیر علی حسنلو مدیر گروه تاریخ وسیره مرکز مطالعات وپاسحگویی به شبهات حوزه های علمیه انجام داده است که بخش اول آن را در ادامه می خوانید:
حضرت زینب(س) در میان شیعیان دارای چه جایگاهی است و دلیل این همه عظمت حضرت چیست؟
در فرهنگ اسلامي، ارزندگي شخصيّت هر كسي تابع ميزان خداگونه بودن اوست؛ يعني هر اندازه انسان بتواند در پناه ايمان به پروردگار بزرگ، كارهاي شايسته و مخلصانه انجام دهد، همان مقدار، صفات خداوند در او متجلي مي شود و به پيشگاه حضرت آفريدگار تقرّب مي يابد.
در سورة مباركة حجرات آية شريفه سيزدهم نيز مي فرمايد: اي مردم! همانا، ما شما را از مرد و زني آفريديم و شما را تيره ها و قبيله هاي مختلفي قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد (اينها معيار برتري كسي بر شخص ديگر نيست) همانا گرامي ترين شما نزد خداوند، با تقواترين شما است. به راستي خداوند دانا و آگاه است. بنابراین از ارتقا به رتبه معنوی زن ومرد باهم برابرند .
جایگاه حضرت زینب در فرهنگ شیعه در ردیف ورتبه بسیار بالایی قرار دارد شاید بتوان گفت در ردیف بعد از ائمه(ع) است ؛خدماتی که این بانوی بزرگ انجام داد برای دین حیات بخش ونقطه عطف است نقشی که ایفا کرد در فرهنگ اسلام بعنوان یک ؛ بدون استثناء همه منابع اسلامی بعد از ذکر نام در تو ضیح وشرح ذیل نام این بانوی بزرگ از خرد ومدیریت این عزیز یاد کرده وتمجید نموده اند وبه حضورش در کربلا ودوره اسارت ومدیریت آن به زیبایی یاد نموده اند.؛ بنابراین زینب (سلام الله علیها) در تاریخ و فرهنگ اسلامی به دانش وبینش وخرد و قهرمانی واسوه زنان بزرگ بزرگ مسلمان بلکه همه زنان جهان است.
آیا دانشمندان مسلمان به جایگاه حضرت زینب(س) واقف بودند و چه بهره هایی را از جایگاه این حضرت برده اند؟
توجه ورویکرد علمی وفرهنگی ویژه ای که درباره شخصیت حضرت زینب در میان دانشمندان مسلمان وجود دارد نشان از این حقیقت است که شخصیت این بانو ممتاز است در میان همه بانوان بزرگ اسلام ، آثاری که دراین زمینه نگاشته شده است بی مانند است.
لطفا در خصوص نگاه ائمه اطهار به حضرت زینب(س) بفرمایید؟
امام حسین(ع) درباره حضرت زینب(س) می‌فرماید: «به درستی که تو در حقیقت از درخت نبوت و از معدن رسالت هستی»؛ یعنی گفتار و روش و منش تو، از مرکز نبوت و مخزن رسالت پیامبر اسلام(ص) نشأت می‌گیرد.
آن حضرت در سخن دیگر با وجود اینکه معصوم و واسطه فیض الهى است و مقام بالای دارد، هنگام وداع آخر به خواهرش زینب کبری فرمود: «یا اُختاه لا تَنْسِینی فِی نافِلَةَ اللَّیْل؛ خواهرم! در نماز شب مرا فراموش نکن»
فرمایش حضرت سجاد _ عليه السلام _ كه خطاب به عمة خود فرمود: «انت بحمدالله عالمة غير معلمه و فهيمة غير مفهمه» تو عالمي هستي كه معلم نديده اي و دانائي هستي با آموختن عالم نشده ای» در واقع بهترين دليل و شاهد بر عظمت مقام زينب (س) است، زيرا در سخن امام معصوم نه اغراق و مبالغه امكان دارد و نه تعارف ظاهري، پس معلوم مي شود مقام زينب (س) بسيار بلند و ارجمند است. اما دليل روايي و مانند آن در دست نيست كه برتري مقام زينب (س) بر انبياء را ثابت كند لذا اين مسئله همانند مسائل ديگر است.بنابراین مرتبه معنوی آن حضرت برتر از علماست چون علما در راه علم کوشش کرده اند اما این بانو مکتب نرفته مسئله آموز والگو برای علما ودانشمندان بوده است .
این سخن بیانگر آن است که حضرت زینب(س) دارای علم لدنّی (خدادادی و غیر اکتسابی) بوده و بدون اینکه علم را از کسی آموخته باشد، از چشمه جوشان وجودش می‌جوشید.
امام زین العابدین(علیه السلام) که در طول اسارت فداکاری‌های حضرت زینب را بارها مشاهده کرده بود درباره ایشان مىفرماید: «عمه‌ام، زینب در مدت اسارت، غذایى را که به عنوان سهمیه و جیره مىدادند، بین کودکان تقسیم مىکرد؛ زیرا در شبانهروز به هر یک از ما یک قرص نان مىدادند. او سختىها و تازیانهها را به جان خود مىخرید و نمىگذاشت بر بازوى کودکان اصابت کند.
در روایتی از حضرت زین العابدین (علیه السلام) که گویای جایگاه رفیع ایشان می‌باشد، آمده است: «عمتی زینَب ما تَرکت تَهجدَها طولَ دَهرها حتّی لیلة حادی عشر من المُحَّرم؛ عمه جانم زینب در طول زندگی‌اش نماز شبش را ترک نکرد؛ حتی شب یازدهم مُحرّم».
در شب یازدهم محرم، علىرغم آن همه خستگى و فرسودگى و مشاهده آنهمه آلام روحى، نماز شب خود را خواند. امام سجادعلیه السلام فرمود: «عمه‌ام، زینب در مسیر کوفه تا شام تمام نمازهاى واجب و مستحب را اقامه مىکرد و در برخی منازل به سبب گرسنگی و ضعفی که بر وی عارض شده بود، نماز را نشسته خواند».
امام سجاد(علیه السلام) در روایتی دیگر در بیان جایگاه حضرت زینب می‌فرماید: «خدا حق عمه‌ام زینب را بر ما و شیعیان ما حلال بگرداند!». فاطمه دختر امام حسین(علیه السلام) می‌گوید: «عمّه‌ام زینب در آن شب (شب عاشورا)، در محراب عبادتش ایستاده دعا می‌خواند و به خدا استغاثه می‌کرد، آن شب دیدگان هیچ یک از ما به خواب نرفت و آه و ناله ما فرو ننشست».در روایت دیگری درباره عمه اش فرمود : اي عمه خدا را شكر كه تو دانشمندي هستي كه بدون استاد به اين مقام نايل شدي و تو فهميدهاي هستي كه به ذات خود در اين فضل برتري داري.
علمی که حضرت زینب(س) کسب کرده بودند از چه نوع علمی بود؟
از سخنان حضرت زینب(علیها السلام) در طول مسیر کربلا، کوفه و شام، خطبه ها و سخنرانى هایى که در فرصتهاى مختلف در برابر ستمکاران و طاغیان آن زمان و مردم دیگر ایراد فرمود، به خوبى معلوم مىشود که مراتب علم و دانش و کمال آن بانوى بزرگوار از راه تحصیل و تعلیم و اکتسابى نبوده است. از طرفی می‌دانیم که برترین درجه علم، علمى است که از ذات الهى به انسان افاضه مىشود که به تعبیر قرآن مجید، علم «لَدُنّى» می‌باشد: «و عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنّا عِلما؛ علم فراوانى از نزد خود به او (حضرت خضر) آموختیم» درباره زینب کبرى(علیها السلام) باید گفت علاوه بر اینکه ایشان بانویى سرشار از بینش و بصیرت بود، به شهادت امام سجاد(علیه السلام) ایشان «علم لَدُنّى» را داشت چرا که خطاب به عمّهاش فرمود: «أنْتِ بِحَمْدِاللَّه عالِمَةٌ غَیْرُ مُعَلَّمَةٍ و فَهِمَةٌ غَیْرُ مُفَهَّمَة؛ به حمداللَّه تو دانشمند معلمندیده و فهمیدهاى فهم نیاموخته هستى». و این سخن امام سجاد(علیه السلام) در تأیید مقام علمی عمه بزرگوارش حضرت زینب می‌باشد.
امام صادق(علیه السلام) نیز در تبیین جایگاه حضرت زینب فرموده است «اگر کسی بر مصیبت عمّه‌ام زینب که با برادر شریک بودند گریه کند و تشکیل مجالس ذکر ما بدهد یا بشنود و گریان شود اگر به قدر بال مگس چشمش در این مصیبت تر شود خداوند او را بیامرزد، این است ثواب و اجر گریه‌کنندگان بر مصیبت حضرت زینب. در روایتی آمده است که شخصی از امام صادق (ع) سؤال کرد: آیا پیامبر (ص) چنین فرموده است: همانا فاطمه پاکدامن است پس خداوند ذریۀ او را بر آتش جهنم حرام کرده است؟ حضرت در پاسخ می فرماید: بلی مقصود پیامبر(ص)، حسن و حسین و زینب و ام کلثوم (ع) بوده است.
ادامه دارد .....
نظر شما