به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان در تبریز، «رجب ایزدی» امروز در همایش دانشجویی "شیخ شهید محمد خیابانی، مصلح بصیر و استکبارستیز" با تشریح وضعیت دولت ضعیف ایران در سال‌های استعمار و استکبار و قحطی‌هایی که در کشور بر اثر ناامنی و نبود آذوقه پدید آمد، اظهار داشت: دخالت‌های کشورهای خارجی در ایران پیشینه طولانی دارد و با وجود اینکه دولت‌ها و حکومت‌های وقت شاهنشاهی، بارها اعلام کرده بودند که ریشه استعمار را از کشور می‌برند، اما کشور در برهه‌های مختلف گاه موفق می‌شد و گاه نمی‌شد، چراکه کشورهای استعمارگر از در بیرون می‌رفتند و از پنجره وارد می‌شدند و این امر، درد بزرگی بر ملت ایران تحمیل می‌کرد.
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تبریز افزود: ایران کشور پهناوری است که قدمت بالایی دارد و با وجود دخالت‌های بی شمار در تصمیم‌های سیاسی کشور در طول تاریخ، ملت فهیم ایران در زیر سایه خداوند متعال، همواره موجودیت خود را در دنیا ثابت کرده و پرچم خود را برافراشته است. ملت ایران، هیچگاه به صورت مستقیم زیر بار سنگین استعمار نرفته و هیچ حکومتی نیز جرات این امر را نداشته است، این امر افتخاری برای جامعه ایرانی است که تا ابد نیز از این افتخار پاسداری خواهیم کرد.
وی با اشاره به انقلاب کمونیستی روسیه در سال ۱۲۹۶ شمسی و ۱۹۱۷ میلادی، گفت: این انقلاب توسعه طلب به دنبال گسترش در داخل کشورهای دیگر چون ایران بود و حتی دولتمردان وقت ایرانی، جمعی از نمایندگان و علما نیز از این امر ابراز نگرانی می‌کردند؛ حتی انگلیسی‌ها نیز نمی‌خواستند که روسیه از طرف ایران به پاکستان و هند، منبع بزرگ بریتانیا، برسد؛ در این حال تصمیم گیرندگان دولت وقت ایران، راه را در این دیدند که برای رسیدگی به وضعیت اقتصادی و امنیتی کشور، قراردادی ببندند، قراردادی که از آن به عنوان قرارداد ننگین ۱۹۱۹ بین سفیر بریتانیا و وثوق الدوله وزیر وقت ایران یاد می‌شود.
ایزدی در خصوص این قرارداد گقت: طبق این قرارداد، بریتانیا باید کمک‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی را برای آبادانی ایران انجام می‌داد و در مقابل نیز باید در کنار هر وزیر ایرانی یک معاون انگلیسی قرار می‌گرفت و از این طریق، انگلیس در تصمیمات داخل کشور دخالت می‌کرد، به طوری که اگر سخن وزیر با معاون منافاتی داشت، حرف معاون انگلیسی باید مورد قبول قرار می‌گرفت.
وی افزود: بسیاری از مردم و بیش از همه، مراجع و نمایندگان دولتی و علما نیز مخالف این قرارداد بودند، یکی از کسانی که علم مخالفت را علیه این قرارداد برافراشت، شیخ محمد خیابانی بود؛ او در راستای اعتراض به این قرارداد ننگین و همچنین برای زنده نگه داشتن آرمان‌ها و دستاوردهای مشروطه، قیام کرد.
وی با بیان اینکه شیخ شهید در خصوص قیام خود می‌گوید که گام اول قیام او علیه استعمار که در تبریز و آذربایجان شروع شد، اصلاح کل کشور بود، افزود: قرارداد ننگین ۱۹۱۹ در نتیجه مجاهدت‌های کسانی چون شیخ خیابانی، لغو شده و هرگز به اجرا درنیامد و در این راستا نیز مردم ایران نشان دادند که برای دستاوردهایی که دارند، حساس بوده و حاضر به فداکاری و مبارزه با استعمار و دفع استبداد در سایه فداکاری و جانفشانی هستند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شیخ خیابانی، یک روحانی نوگرا، مبارز و به دنبال پیشرفت بود، متذکر شد: در واقع حرف اصلی شیخ محمد خیابانی، این بود که هر کسی می‌تواند نخست وزیر و دولت مرد ایران باشد، اما نباید از خطوط قرمز و منافع ملی و ملت ایران چشم‌پوشی کند.ضش
نظر شما