خبرگزاری شبستان_ رشت، مائده اسفندمز: موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اوراسیا که اردیبهشت ماه سال گذشته به طور موقت به امضا رسید، انتظار می رفت که جهش قابل توجهی برای اقتصاد گیلان رقم بزند. استانی که از لحاظ ژئوپلتیکی در بهترین موقعیت ممکن قرار گرفته اما همچنان به زعم ساکنانش از محروم ترین استان ها محسوب می شود.
اهمیت تجارت با اتحادیه اوراسیا که شامل کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان است و از سال ۲۰۱۵، پس از ایجاد اتحادیه گمرکی، همکاری های اقتصادی در قالب آن از رشد قابل توجهی برخوردار شد، در وسعت آن (۲۰ میلیون کیلومتر مربع) و جمعیت بازار هدف آن( ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت) نهفته است. به عبارت دیگر، با چنین توافقنامه ای، استفاده از تعرفه های ترجیحی، امکان جذب سرمایه گذاری و تسهیل روابط تجاری با کشورهای همسایه شمالی می تواند فرصت های بیشتری را برای مبادلات تجاری کشور و به ویژه استان فراهم کند.
در حال حاضر یک سال از موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران با اوراسیا گذشته و به مدت ۲ سال زمان وجود دارد تا مذاکرات تجارت آزاد با اوراسیا به توافق نهایی برسد. استان های شمالی و به ویژه گیلان که به شدت مورد توجه و تمرکز کشورهای اتحادیه اوراسیا به ویژه روسیه هستند و قدمت تجارت ایران با روسیه به چند صد سال پیش از طریق گیلان بر می گردد، چه از این لحاظ که مسیر اصلی ترانزیت محصولات خود استان، به اتحادیه اوراسیا باشد و چه از این لحاظ که مسیری برای ارسال تولیدات سایر استان ها به اوراسیا باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اهمیتی که مطمئنا از سمت آن، باید انقلابی جدی در اقتصاد استان رخ دهد.
*موفقیت چندانی از اوراسیا تاکنون به دست نیامده است
با گذشت یک سال از این توافقنامه، عضو هیئت رییسه اتاق مشترک ایران و روسیه معتقد است هیچ موفقیتی از توافقنامه اوراسیا تاکنون به دست نیامده زیرا در مذاکرات از تجربیات بخش خصوصی فعال در بازارهای اوراسیا استفاده نشد و آمارها نشان می دهد که رشد چندانی در صادرات به بازارهای اتحادیه اوراسیا صورت نگرفته است.
«سیدجلیل جلالی فر» می گوید: استان های شمالی ایران به ویژه گیلان با وجود ۵۳ اسکله و ظرفیت های متعددی که در تولید محصولات غذایی و کشاورزی و آبزی دارند باید بیشترین بهره را از موافقتنامه اوراسیا ببرند اما طی یک سال گذشته شاهد هیچ رشدی در صادرات به اوراسیا نبوده ایم.
به گفته این فعال اقتصادی و مشاور اتاق بازرگانی در روابط با امور روسیه در حالی که فرصت های صادرات محصولات استانی مثل گیلان دست نخورده باقی مانده، در توافقنامه، تعرفه گمرکی محصولاتی صفر شده که اساسا خود مزیت صادراتی داشته اند و این غفلت، نشان می دهد که مذاکره کنندگان ایرانی توافقنامه ترجیحی اوراسیا هیچ آشنایی با ارزش محصولات ایرانی و حتی بازارهای روسیه نداشته اند.
به اعتقاد جلالی فر اگر زیرساخت ها در گیلان تامین شود و مدیران به این باور برسند که منافع بهتر و بیشتری از اوراسیا می توان به دست آورد، به شرطی که استان های شمالی به ویژه گیلان منتظر تصمیمات مدیران تهران( پایتخت) نباشند، حداقل از محل صادرات محصولات غذایی به بازار روسیه ۱۵ میلیارد دلار درآمد می توان به دست آورد.
سند راهبردی مقطعی برای گیلان تدوین می شود
اگرچه غفلت هایی که در توافقنامه اوراسیا صورت گرفته از نظر عضو هیئت رییسه اتاق مشترک ایران و روسیه موجب سردرگمی فعالان بخش خصوصی شده، اما مطمئنا استان هم باید برای گسترش مبادلات تجاری با اوراسیا آمادگی لازم را داشته باشد.
در همین راستا، مدیرکل امور اقتصاد و دارایی گیلان خبر از تنظیم سندی می دهد که بتوان با تکیه بر آن منافع بهتری برای استان رقم زد. «سیدرضا عظیمی» می گوید: گیلان از استان‌هایی است که بیشترین تاثیرگذاری را از موافقتنامه اوراسیا خواهد داشت.
وی می افزاید: گاهی مقاومت هایی در داخل کشور وجود دارد که باعث کمرنگ‌شدن همکاری با روسیه می شود در حالی که باید با شناخت اشتیاق کشورهای شمالی همسایه و همینطور ظرفیت های ممتازی که در استان برای صادرات و سرمایه گذاری وجود دارد، منافع بیشتری برای اقتصاد استان رقم بزنیم.
با این‌همه به نظر می‌رسد با وجود اینکه تنها دو سال دیگر، زمان برای بهره‌مندی از توافقنامه ترجیحی اوراسیا و رسیدن به تجارت آزاد با کشورهای اتحادیه فوق باقی مانده، راه پرفراز و نشیبی پیش روی استان است، به طوری که فراهم کردن زیرساخت هایی چون اتصال خط ریلی رشت به کاسپین و آستارا، بالفعل کردن ظرفیت های آبزی پروری و نوسازی سیستم حمل و نقل زمینی و حتی تامین و ساخت کشتی های مناسب حمل کالا( رو رو واگن بر) می تواند چالش های بسیار بزرگی برای رسیدن به منافع بیشتر در همکاری با اوراسیا باشد. هرچند در این میان، تغییر دولت را هم باید در نظر گرفت که سیاست ها و مدیرانی که در خلال تغییر دولت، تغییر می‌کنند و دیدگاه ها و نظرات آن ها بر سیاست ها و منافع استان مطمئنا تاثیرگذار خواهد بود.
نظر شما