به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، عید سعید فطر عید بزرگ روزه‌داران و مؤمنانی است که بعد از یک ماه بهره‌گیری از خوان گسترده الهی و برای جلب رضای خداوند از گناهان دوری کرده و در برابر هواهای نفس و شیطان پیروز شدند و اکنون در این روز بزرگ جشن می‌گیرند و از خداوند اجر و پاداش یک ماه صبر و بردباری و صیام را می‌گیرند.
در بین مسلمانان دو عید مهم بزرگ مانند عید سعید فطر و عید قربان که عربی آن «اضحی» است بسیار حرمت و جایگاه والایی دارد ولی برای ما شیعیان علاوه بر این دو عید، عید غدیر، عید ولایت مولی علی علیه السلام هم عید بزرگی است؛ همه اعیاد دینی و اسلامی دارای فلسفه‌ها و ابعاد فرح بخشی است.
کلمه عید فقط یک بار در قرآن مجید ذکر شده و آن هم در آیه ۱۱۴ سوره مائده است که «اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَیْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَکُونُ لَنَا عِیدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا»؛ روز اول ماه شوال را عید نامیدند چرا که در آن به روزه‌داران دستور داده شده که روزه خود را افطار کنند و این بزرگترین عید برای روزه‌داران است. به گفته امام علی علیه السلام روزی که در آن فرد از گناه دست بردارد عید است پس چه عیدی بزرگ‌تر از عید فطر که یک مسلمان روزه‌دار بعد از یک ماه روزه‌داری و دوری از گناه و هواهای نفس در ین روز بزرگ عیدی خود را از خداوند می‌گیرد. بر بررسی ابعاد این عید بزرگ با حجت الاسلام محمد جعفری، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفتگویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
برکات ماه مبارک رمضان و راههای حفظ آن پس از پایان این ماه چگونه است؟چگونه می توانیم دوری از گناهان را به روزها و ماه های دیگر سال هم تسری دهیم؟
نه تنها این ماه شریف و مبارک، ماه مهمانی و سفره ترحم الهی است بلکه سفره پاکی ، عبودیت عشق و محبت به پرودگار متعال هم می باشد و این ماه پر فضیلت فرصتی برای رقم زدن پاکی انسان است، پیامبر اکرم(ص) با اشاره به سختی شرایط ماه مبارک رمضان فرمودند: چقدر این شرایط سختی است، وقتی که انسان سعی کند همه اعضاء و جوارح (چشم، گوش، زبان ، ذهن و..)خود را از ارتکاب گناه و زشتی ها دور نگه دارد، حالا با توجه به فضای معنوی ماه مبارک رمضان ما تلاش کردیم در این ماه خود را از بدی ها پاک کنیم و در پایان ماه یک حس تولد جدید داریم که مهمتر از بدست آوردن این پاکی و معصومیت حفظ این جایگاه است، اینکه انسان بداند پرودگار عالم در قبال این سختی های ماه مبارک رمضان چه جایگاه شایسته ای به او عطاء کرده است لذا هر چقدر انسان توجه بیشتری به این جایگاه داشته باشد بهتر می تواند به رفتار، اعمال، فکر و ذهن خود جهت داده و در روزهای و ماه های آتی به این حیات زیبا تداوم دهد.
فلسفه عید فطر چیست؟
ما عید فطر را به عید بندگی و پاکی تعبیر می کنیم ، جشن روز عید فطر معنای واضحی دارد، وقتی انسان بعد از ۳۰ روز عبودیت، بندگی و اطاعت از فرمان الهی که تسلیم امرش بوده، حرکت کرده قطعا جایزه بزرگی از سوی پرودگار در انتظارش است به گونه که در روایات هم به این جایزه بزرگ اشاره شده است، پیامبر اکرم (ص) فرمودند:《لیله الجوایز》 در واقع رسول خدا شب عید فطر را شب جایزه نامیدند، لذا عید فطر هم به مثابه همایشی رسمی برای تجلبل و قدر دانی از مومنانی است که از این ماه مبارک سربلند خارج شدند، در واقع در جشن روز عید فطر مومنان به یکدیگر تبریک عبودیت می گویند، کلمه فطر در لغت به معنای گشودن و باز شدن است، روز عید فطر هم روزی است که ما می توانیم روزه نباشیم یعنی بخوریم و بیاشامیم این ظاهر معنای کلمه فطر است اما یک معنای ذوقی هم می تواند داشته باشد، فطر از فطرت می آید با توجه به اینکه انسان در این ماه به فطرت خود باز می گردد لذا می توان گفت عید فطر ، عید فطرت و بازگشت به خویشتن و اصالت انسانی خودمان است به همین دلیل در این روز جشن می گیریم.
درباره عید فطر روایات زیادی نقل شده است، شیخ مفید در کتاب امالی می گوید، پیامبر(ص) در خصوص این شب می فرمایند:إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ الْفِطْرِ وَ هِيَ تُسَمَّى لَيْلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَى اللَّهُ الْعَالَمِينَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ فَإِذَا كَانَتْ غَدَاةُ يَوْمِ الْفِطْرِ بَعَثَ اللَّهُ الْمَلَائِكَةَ فِي كُلِّ الْبِلَادِ- فَيَهْبِطُونَ إِلَى الْأَرْضِ وَ يَقِفُونَ عَلَى أَفْوَاهِ السِّكَكِ فَيَقُولُونَ يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ اخْرُجُوا إِلَى رَبٍّ كَرِيمٍ يُعْطِي الْجَزِيلَ وَ یغفر العظیم (چون شب عيد فطر كه شب جوائز نام دارد فرا رسد خداوند پاداش عمل كنندگان را بدون حساب و شمارش ببخشد. و چون صبح روز عيد فرا رسد خداوند، فرشتگان را در تمام شهرها فرو می فرستد، پس در زمين فرود آيند و سر كوچه و گذرها بايستند و گويند: اى امّت محمّد بسوى پروردگار كريم براى نماز عيد بيرون شويد كه او پاداش فراوان دهد، و گناهان بزرگ را بيامرزد.) پس در روز عید فطر ملایکه شاد هستند و به یکدیگر تبریک و تهنیت می گویند در واقع به واسطه جوایزی که افراد از خداوند متعال دریافت کردند آنها هم خوشحال هستند و به یکدیگر تبریک می گویند لذا عید فطر جشن همه آسمانیان و زمینیان است.
فلسفه زکات فطریه چیست؟
خداوند در سوره احزاب می فرماید:
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى «14» وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى «15» به راستى رستگار شد آن كس كه خود را (از پليدى‌ها) پاك گردانيد. برخی مفسران این دو آیه را مربوط به زکات می دادنند، پیامبر اکرم (ص) در یکی از روزهای عید فطر این آیه را تلاوت فرمودند، نماز خواندند و زکات دادنند از همین جا فلسفه زکات و نماز عید فطر تشریح شد، گقتیم که فلسفه عید فطر هم جشن بندگی و عبودیت افراد است که همگان در روز عید فطر جمع می شوند و این جشن بزرگ را به پا می دارند و با این اجتماع عظیم دلها به هم پیوند خورده و زمینه اخوت، دوستی و محبت در جامعه اسلامی فراهم می شود.
در ماه مبارک رمضان فقط از خود و جان خود مایه میگذارد و از کارهایی که انجامش موجب گناه و معصیت می شود پرهیز می کند اما در زمینه اموال و تعلقات مادی خود چیزی به میان نمی آرود هر چند طبق روایات هم تاکید شده که در این ماه صدقه بدهید ولی همه اینها جنبه مستحبی دارد، این در حالی است که یکی از فلسفه های روزه به یاد فقرا و مستمندان بودن است به همین دلیل خداوند در پایان ماه مبارک رمضان یک جنبه اسلامی به زکات داده، زکات هم همان طور که از عنوانش پیداست یک نوع تزکیه نفس می باشد، حب مال یکی از خطرناکترین آسیب ها در مقابل دین انسان است لذا فرد مومن در روز عید فطر با انفاق مال خود تزکیه نفس خود را هم کامل می کند و با این کار، آزمون عبودیت خود را به نحو احسن به سر انجام می رساند این می تواند علت اصلی زکات باشد. پیامبر اکرم (ص) در مورد زکات فرمودند، صدقه ای که در روز عید فطر می پردازبد صدقه جان و مال انسان از همه تعلقات مادیش می شود.
نظر شما