به گزارش خبرگزاری شبستان، شانزدهمین جلسه درس اخلاق آیت الله حاج شیخ محمد صالح کمیلی در خصوص شرح کتاب شریف آداب السلام امام خمینی (ره) با حضور شاگردان و علاقمندان آشنایی به معارف اسلامی در مسجد سلماسی قم برگزار شد.
این استاد اخلاق گفت: حضور قلب به این معنا نیست که انسان فقط در نماز حضور قلب داشته باشد و در اوقات دیگر قلب از یاد خدا غافل باشد.
وی افزود: در اثر نماز و روزه یک تمرکزی برای انسان حاصل می‌شود که البته تحصیل آن به این آسانی نیست. اما انسان می‌تواند در اثر مراقبات قلبی، خواطر متفرقه‌ای را که باعث بازداشتن از یاد خدا می‌شود از خود دور کند.
آیت الله کمیلی در شرح و توضیح فصل دوازدهم با موضوع حبّ دنیا باعث تشتّت خیال است اظهار داشت: از منظر امام راحل (ره) اگر قلب انسان به چیزی محبت پیدا کند تمام توجه‌اش به آن معطوف خواهد شد. لذا دو وجه را برای آن بیان فرمودند.
این استاد اخلاق گفت: در وجه اول اگر قلب به این نتیجه مثبت رسیده باشد که بعد از رفع موانع، قلب را طاهر کرده و مشمول جذبات معرفتی شده است در آن صورت چنین قلبی جمال محبوب را درک خواهد کرد. در کلام حضرت علی علیه‌السلام نیز آمده است: چیزی را ندیدم مگر آنکه خدا را در آن و با آن دیدم.
استاد اخلاق حوزه افزود: انسان سالکی که بر روی خود کار کرده است می‌تواند خدا را در اشیاء رؤیت کند. اما رؤیت باطنی که اشراقی و انواری است نه رؤیت تجسمی که بعضی از وحدت وجودی‌ها به آن معتقد هستند.
این استاد عرفان عملی در خصوص وجه دوم گفت: برخی گرفتار نفس و محبت دنیا هستند و محبوب آنها دنیا است. لذا سرگرم دنیا، حب ریاست و شهوات هستند و در خیالات و خواطر به سر می‌برند.
آیت الله کمیلی تصریح کرد: انسان باید ببیند چه چیزی را دوست دارد. انسانی که تعلقات دارد همان را در خواب می‌بیند؛ اما فردی که همیشه به یاد خدا است، در خواب تعلیمات معنوی می‌بیند و تشرفاتی دارد و خواب‌های او نورانی است.
در ادامه استاد کمیلی با استناد به جلد نوزدهم تفسیر المیزان در شرح آیه ۲۰ سوره الحدید «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ» به پنج خصلت زندگی دنیا اشاره فرمود و گفت:
این پنج خصلتى که در این آیه شریفه ذکر شده، از نظر سنین عمر آدمى و مراحل حیاتش مترتب بر یکدیگر هستند.
انسان تا کودک است حریص در لعب و بازى است. همین که به حد بلوغ مى‌رسد و استخوان‌بندی او محکم مى‌شود به لهو و سرگرمى‌ها علاقه‌مند می‌شود. مثلا به وسایل و ابزاری چون تلویزیون و موبایل می‌پردازد تا آنجا که گاهی از کارهای واجب نیز باز می‌ماند.
پس از آنکه بلوغش به حد نهایت رسید به آرایش خود و زندگی‌اش مى پردازد. همواره به فکر این است که لباس فاخرى تهیه کند، مرکب جالب توجهى سوار شود، منزل زیبایى بسازد، و همواره به زیبایى‌های دنیا مشغول است.
در دوران کهولت دیگر به چنین اموری توجه نمى‌کند، و برایش قانع کننده نیست بلکه بیشتر به فکر تفاخر به حسب و نسب مى‌افتد.
در دوران سالخوردگی تمام کوشش و تلاش او به بیشتر کردن مال و اولاد صرف مى‌شود.
این فقیه عارف گفت: ریشه تمام این مفاسد از منظر امام راحل (ره)، حب به دنیا است لذا برای معالجه آن راهکار معامله به ضد را بیان کرده است. اگر انسان به مال و منال علاقه دارد باید از خود بذل کند و با صدقات ریشه آن را خشک کند. اما برخی خمس واجب را هم نمی‌دهند. در تصدیق این مطلب نیز خداوند در آیه ۹۲ سوره آل عمران می‌فرماید: به نیکویی (و احسان خدا) نمی‌رسید تا آنکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید.
آیت الله کمیلی برای علاج رذیله فخر و کبر چندین راهکار ارائه داد و گفت: همنشینی با فقرا، بسیار سلام کردن، جفت کردن کفش، پوشیدن لباس ساده بسیار موثر است.
در پایان این استاد اخلاق برای پرهیز از طمع دنیا به ذکر روایاتی پرداخت که امام راحل (ره) در این کتب به آن اشاره کرده است: در کافی شریف از حضرت باقر (ع) روایت نموده که «مثَل حریص به دنیا مثَل کرم ابریشم است که هرچه به دور خود آن را بیشتر می‌پیچد از خلاص شدن دورتر شود تا آن که از اندوه بمیرد.» و از حضرت امام صادق (ع) مروی است که «مثَل دنیا مثَل آب دریا است که هر چه انسان تشنه از آن بخورد تشنه‌تر شود تا او را بکشد». و دیلمی در ارشاد القلوب از حضرت امیرالمؤمنین (ع) روایت کند که رسول اکرم (ص) فرمود: «در شب معراج خدای تعالی فرمود: ای احمد، اگر بنده‌ای نماز اهل آسمان و زمین را بخواند و روزۀ اهل آسمان و زمین را بگیرد و چون ملائکه طعام نخورد و جامۀ عابدان را بپوشد پس از آن در قلب او ببینم ذره‌ای از حب دنیا یا سمعۀ آن یا ریاست آن یا اشتهار آن یا زینت آن، با من مجاورت نمی‌کند در منزلم و از قلب او محبّت خود را بیرون می‌کنم و قلب او را تار
یک می‌کنم تا مرا فراموش کند و نمی‌چشانم به او شیرینی محبّت خود را».
شایسته ذکر است درس اخلاق استاد کمیلی خراسانی پیرامون شرح دروس اخلاقی حضرت امام خمینی (ره) روزهای یکشنبه بعد از نماز مغرب و عشا در محل مسجد سلماسی واقع در شهر مقدس قم، خیابان ارم، کوچه سلماسی برگزار و حضور برای عموم علاقمندان بلامانع است.
نظر شما