خبرگزاری شبستان؛ اعمال و مناسک حج و عمره پر است از رمز و رازهای بی شمار که بسیاری از آنها همچنان سر به مهر باقیمانده است و شاید روزی که آن یگانه دوران از پس پرده غیبت به در آید رمز و زارهای شگفت این آیین ابراهیمی نیز بیش از پیش آشکار شود. اگر زائر اعمال خود را به معناى واقعى کلمه بجا آورد، بدون شک پس از بازگشت انسان تازه اى مى شود. پیامبر اکرم(ص) در حدیث پر مفهومی در همین رابطه فرمود: «عمره کفاره گناهان انسان است.»
سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان سلسله مباحثی در رابطه با اسرار و فلسفه اعمال و مناسک عمره با حجت الاسلام محسن ادیب بهروز، کارشناس ارشد بعثه مقام معظم رهبری و عضو هیئت علمی گروه معارف دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران داشته است که در گفتارهای گذشته برخی مباحث ازجمله شرایط لازم برای اثربخشی کامل عمره ذکر شد و اینک ادامه بحث!!
عمره؛ چگونه می تواند کفاره گناهان انسان باشد؟
حجت الاسلام ادیب بهروز تاکید کرد: تعبیری از پیامبر (ص) در ارتباط با مقدمه عمره وجود دارد که پیامبر(ص) فرمودند: « عمره کفاره گناهان زائر است.» هنگامی که انسان گناهی انجام می دهد آلودگی هایی در وجود او شکل می گیرد که این آلودگی تحت تاثیر عوامل مختلفی یا از بین می رود و یا پنهان می شود اما این بدان معنا نیست که دیگران از گناه او اطلاع پیدا می کنند. چرا که براساس یک لطف خاص الهی به امت اسلام، آثار گناهان هر فرد برای دیگران مخفی است و خداوند هنگامی که مسلمانی گناه می کند دیگران را از گناه او مطلع نمی کند. یعنی آثار آن گناه در شخصیت ظاهری فرد ظاهر نمی شود که با ظهور این آثار، اطرافیان متوجه گناه او شوند اما منظور از کفاره بودن عمره این است که زائر با انجام اعمال عمره فرصتی پیدا می کند تا برای مدتی از آثار گناهان و آلودگی های وجودی خود رها شود. یعنی اگر در اثر گناه، تصورات یا تمایلی برای انجام گناهان بعدی در او به وجود می آمد، این تمایل و تصور او را برای مدتی رها می کند در نتیجه زائر (برای مدت زمان معینی) از این آثار جدا می شود.
کعبه، تنها یک سنگ نشان نیست که ره گم نشود!
حجت الاسلام ادیب «طواف» را مغز و مرکز عمره و مهمترین و اثرگذارترین اعمال عمره برشمرد و خاطرنشان کرد: طواف حتما باید بر گرد کعبه انجام شود تا آن نتیجه پیش بینی شده را به دنبال داشته باشد. کعبه یک عامل است که در رسیدن به این نتیجه نمی توان آن را حذف کرد، نمی توان این طواف و چرخش را به دور پدیده دیگری یا در مکان دیگری انجام داد و یا حتی با فاصله بیشتری از کعبه طواف کرد. چرا که به صورت طبیعی آن نتیجه موردنظر را نخواهدد داشت. مکان کعبه مکانی ثابت و معین است که قراردادی و تصادفی نیست لذا هر مقدار که در طواف از نظر فیزیکی به کعبه نزدیکتر باشیم دسترسی به نتیجه مطلوب راحت تر و سریعتر خواهد بود و هر چه در این چرخش، طهارت ظاهری و باطنی بیشتر حفظ شود و خودآگاهی در وجود انسان مورد مراقبت قرار بگیرد زائر زودتر به نتیجه مطلوب می رسد.
تو خود حجاب خودی از میان برخیز!
کارشناس ارشد امور حج در ادامه یادآور شد: زائر در طواف تلاش می کند تا در عین انجام اعمال از آلودگی ها دور باشد در غیر این صورت اگر قرار باشد در حال طواف نیز مجدداً گناه انجام شود یا آلودگی ها را در خود تکرار کند مسلماً دستاوردی از این سفر عاید او نمی شود. بنابراین طواف باید در درون مسجدالحرام، بر گرد کعبه و با خودآگاهی و مناجات شخصی با خدا همراه باشد چرا که این اعمال مقدمه ای برای رسیدن به رهایی و جدایی از آلودگی های گناهان است و طواف همچون یک علت این جدایی را در میان من و آثار گناهان ایجاد می کند.
وی تاکید کرد: سایر اعمال غیر از اعمال عمره، چنین نتیجه ای برای من به دنبال ندارد البته شاید برخی از اعمال در بلندمدت بتوانند چنین نتیجه ای را در زندگی داشته باشند اما در کوتاه مدت و ظرف زمان حداقلی، تنها عملی که می تواند انسان را به این جدایی از آثار گناهان برساند عمره یا حج است و لازمه تحقق این نتیجه، هماهنگی و همسویی زائر با فلسفه و اسرار طواف است.
دل؛ خوش مکن به طواف کعبه ...!!
حجت الاسلام ادیب بهروز در ارتباط با راهکارهای ایجاد این هماهنگی تصریح کرد: نخستین مساله مهم در ایجاد این هماهنگی دوری از آلودگی ها هر چند در ظاهر است اینکه بدن، لباس و ظاهر فرد زائر نجس نباشد. موضوع دوم قراردادن کعبه به عنوان محور طواف و عامل مهم دیگر، نجوای فرد زائر با خالق در حال طواف است. این نجوا بسیار حائز اهمیت است و می تواند آغازگر جدایی فرد از آلودگی ها باشد و به دلیل این اهمیت در متون حدیثی ما، هم به صورت عملی و هم به صورت گفتاری از معصوم و غیرمعصوم در ارتباط با گفتگوی فرد طواف کننده با خدا مطالبی مطرح شده است. این گفتگو می تواند در قالب ها و محتواهای متفاوتی انجام شود اما آنچه مشترک است این است که در این بازه زمانی و مکانی، بنده بتواند با خالق شروع به گفتگو کند. چکیده این گفتگو که می تواند حتی به زبان مادری زائر باشد، آن است که من از خالق خود درخواست می کنم تا این جدایی از گناه را در من ایجاد کند. چرا که معتقدم او خالق من است و این قدرت و توانایی را دارد اما اگر این یقین و ایمان در من وجود نداشته باشد و یا توجه من در طواف به سایر مسائل از جمله دوستان یا زائران دیگر باشد ذهن من هرگز چنین تقاضایی را از خالق نخواهد داشت و حتی زبان نیز چنین گفتگویی را دنبال نمی کند. بنابراین ارتباط با خالق در بیان و ذهن قطع می شود و با این قطع ارتباط، آن نتیجه مدنظر نیز حاصل نمی شود. لذا هنگام خروج از مکه هیچ تغییری اتفاق نمی افتد و تنها دلخوشی من آن است که یک عمل عبادی را به سرانجام رسانده ام.
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران در تشریح گروههای مختلف زائران پس از انجام عمره گفت: برخی پس از اتمام اعمال عمره پیگیر این موضوع هستند که بدانند آیا عمل آنها خطا یا اشتباه ظاهری داشته است یا نه؟ برخی حتی به دنبال رفع اشکالات و اشتباهات نیز نیستند و تنها به این می اندیشند که زودتر از احرام خارج شوند. به عبارت دیگر این افراد، احرام را نوعی زندان برای خود تصور می کنند و تنها راه رهایی از این زندان را نیز انجام اعمال عمره می شناسند. اما آنچه اهمیت دارد انجام تنها یک کار ساده است. یعنی زائر در این ظرف زمانی و مکانی، هم در بیان و هم در ذهن خود به دنبال ارتباط با خالق باشد و تنها جدایی خود از گناه را از خدا بخواهد هرچند فقط در حد کلام و بیان باشد.
در نمازم خم ابروی تو بر یاد آمد
وی تاکید کرد : هنگامی که این فاصله ایجاد شد به زائر گفته می شود که در یک قالب رسمی ثابت همیشگی، با خالق خود گفتگو کن! یعنی دو رکعت نماز طواف بخوان. نماز طواف می بایست پشت مقام ابراهیم اقامه شود یعنی دارای جایگاه معین و تعریف شده ای است که قابلیت تغییر ندارد. این نماز با تمام نمازهای زائر متفاوت است چرا که حداقل اثر این دو رکعت نماز طواف، تقویت جدایی و فاصله میان زائر و آثار گناهان است. پس از نماز طواف و برای تثبیت این جدایی، عمل سعی میان صفا و مروه معین شده است. بنابراین هدف زائر از طواف و انجام اعمال پس از آن، ایجاد جدایی میان شخصیت خود با آثار گناهان است که برای این کار باید اسباب آن را فراهم کرد و راه حلی که به انسان پیشنهاد می شود حضور در مکان مقدسی به نام کعبه و طواف بر گرد آن است و برای اینکه ذهن متوجه این پدیده مادی نشود و بتواند در بیان و ذهن خود با خالق نجوای اختصاصی داشته باشد اذکار خاصی به او ارایه می شود.
ادامه دارد ....
نظر شما