حجت الاسلام سید حسن معین شیرازی، کارشناس امور حج در رابطه با موضوع بهداشت در مناسک حج و سلامت زایران در انجام اعمال و اهمیت این موضوع به خبرنگار شبستان گفت: هر مسلمان متدینی به واسطه عمل به احکام دین و رعایت تکالیف شرعیه، عملا بهداشت و مسائل مربوط به سلامت را رعایت می کند، برای نمونه موضوع طهارت و پاکی محل سجده، بدن و لباس نمازگزار که از واجبات نماز است، همواره مورد توجه هر مسلمانی است و در اصل به بهداشت و سلامت مسلمانان نیز کمک می کند.
وی افزود: طهارت از حدث(ناپاکی ها) هنگام انجام اعمال عبادی بر هر مسلمانی واجب است یعنی برای ادای واجبات باید وضو یا غسل داشته باشد. در امور مستحب مانند مسواک زدن،استعمال بوی خوش، نظافت و پاکیزگی جای نماز، لباس و بدن نمازگزار نیز، هدف اسلام رعایت و حفظ بهداشت است.
حجت الاسلام معین شیرازی با اشاره به وجوب هوشیار بودن در هنگام انجام اعمال عبادی مانند نماز و روزه تصریح کرد: براساس نص صریح وحی، نمازگزار نباید مست بوده و یا مواد مخدر استفاده کرده باشد و کلیه این موارد در بهداشت فردی انسان ها اثرگذار است. در بعد معنوی نیز، اسلام به آرامش روحی افراد اهمیت می دهد و پیامبراسلام در این رابطه فرموده اند: نماز را با حضور قلب بخوانید چرا که تا حضور قلب نباشد نماز اثری ندارد و تمامی این موارد در سلامت، بهداشت و آرامش روح و روان موثر است.
این کارشناس امور حج افزود: اسلام حتی موضوع اضرار به نفس را نیز حرام می داند. یعنی مسلمان نباید به بدن خود آسیبی برساند و می بایست سلامت خود را به عنوان امانت الهی حفظ کند. کلیه احکام اسلام با موضوع بهداشت و سلامت انسان عجین است.
ضرورت رعایت بهداشت و حفظ سلامت در حج دو چندان است
وی تاکید کرد: بحث بهداشت و سلامت در باب حج را از چهار منظر می توان مورد بررسی قرار داد. نخست رعایت سلامت و بهداشت در واجبات؛ مانند ضرورت غسل احرام در طواف و نماز طواف که فرد برای انجام طواف باید از حدث(آنچه که نیاز به وضو دارد) و خبث(آنچه نیاز به غسل دارد) طاهر باشد. دوم رعایت بهداشت و سلامت در مستحبات مانند غسل های مستحبی در مناسک از جمله ورود به مسجدالحرام.
حجت الاسلام معین شیرازی خاطرنشان کرد: سلامتی، توان و قدرت انجام مناسک و داشتن عافیت و تندرستی در میان ادعیه و دعاها نیز بسیار تاکید شده است. اما ضرورت رعایت بهداشت و حفظ سلامتی در حج با توجه به اهمیت حج و امکان بروز بیماری های بومی به دلیل حضور حجاج از ملیت ها و کشورهای مختلف، دو چندان است. ما حتی در ماه مبارک رمضان که دعای طلب حج داریم در فرازی از این دعا از خدا می خواهیم که خداوند در همه حال، سختی یا آرامش، بر ما عافیت ارزانی کند.
رعایت طهارت و بهداشت در همه اعمال حج
وی با اشاره به موضوع استطاعت در حج گفت: حج بر فرد مستطیع واجب می شود و این جزء شروط اولیه است اما این استطاعت هم جنبه مالی و هم جنبه جسمی دارد. حاجی اگر استطاعت جسمی برای ادای مناسک نداشته باشد باید نایب بگیرد.
وی افزود: هنگامی که فردی برای ادای حج از منزل خارج می شود، مستحب است که غسل کند. نفس این عمل، یعنی رعایت ضمنی بهداشت از نخستین گام. سپس در وقت احرام غسل می کند یعنی اولین عمل در میقات غسل احرام است. لباس احرام نیز باید پاک و تمیز باشد و این طهارت لباس باید تا آخرین لحظه احرام رعایت شود. در طواف خانه خدا نیز لباس باید پاک و طاهر باشد و این پاکی حتی بیش از آن مقداری است که رعایت آن برای نمازگزار واجب است. چرا که درباره لباس نمازگزار، وجود مقدار معینی از خون قابل گذشت و اغماض است اما در طواف و نماز طواف وجود حتی کوچکترین ناپاکی جایز نیست همچنان که در طول مدت احرام، لباس فرد محرم می بایست طهارت داشته باشد.
توجه به سلامت زنان و افراد ناتوان با وقوف اضطراری
این کارشناس امور حج در ادامه گفت: طهارت از حدث و خبث حتی در سعی صفا و مروه نیز مستحب است. محرم شدن از کنار کعبه برای رفتن به عرفات یا از داخل مکه غسل دارد. در هنگام ورود به حدود حرم، غسل مستحب است. برای ورود به مسجدالحرام و انجام طواف نیز غسل مستحب است. این غسل های مستحبی علاوه بر استحباب، موضوع رعایت بهداشت و حفظ سلامت را نیز تامین می کند و به صورت کلی پاکی و پاکیزگی اگر چه مستحب است اما در این مناسک جایگاه خاصی دارد.
حجت الاسلام معین شیرازی خاطرنشان کرد: مستحب است که حاجی برای احرام مجدد، غسل و وضو داشته باشد، وضو داشتن و طهارت در عرفات و هنگام وقوف در مشعر نیز مستحب است. براساس احکام مناسک حج، زمان توقف در مشعر، تا طلوع آفتاب است اما خداوند به افراد مسن، بانوان، بیماران و کسانی که از آنها نگهداری و پرستاری می کنند اجازه داده است که تنها مدت اندکی را در مشعر توقف داشته باشند و این نشانه دیگری از اهمیت رعایت سلامت در حج است.
وی افزود: رمی جمره در روز عید قربان انجام می شود اما برای رعایت حال بانوان و سلامت آنها، اجازه داده شده تا این افراد در شب عید رمی کنند. همچنین افرادی که خود شخصا قادر به انجام رمی جمره نیستند، می توانند برای این کار نایب بگیرند. پس در این مسئله نیز رعایت قدرت، توان و سلامت افراد در نظر گرفته شده است. برای قربانی نیز به کلیه حاجیان در هر شرایطی اجازه نایب گرفتن داده شده چه مرد و چه زن، چه ناتوان و چه توانا همه می توانند نایب داشته باشند.
وجود زمینه برای ابتلا به بیماری های ناشناخته
این کارشناس یادآور شد: پس از رمی و قربانی، حاجی عمل حلق (سرتراشیدن) را بجای می آورد. در این رابطه نیز طبق فتاوای اکثر مراجع، افراد ناتوان می توانند تقصیرکنند و زنان نیز تنها به تقصیر اکتفا می کنند. پس از انجام این اعمال نوبت به اعمال مکه می رسد که شامل طواف و نمازطواف، سعی صفا و مروه، طواف نساء و نماز طواف نساء است. در همه این اعمال باید طهارت و بهداشت رعایت شود به علاوه اینکه افراد دارای عذر شرعی و یا کسانی که از انجام اعمال در انبوه جمعیت، خوف و ترس دارند، می توانند پیش از خروج از مکه و وقوف در عرفات، اعمال مکه را انجام دهند. حتی افرادی که در روز عید نمی توانند اعمال مکه را انجام دهند تا پایان ذی الحجه برای انجام اعمال فرصت دارند.
حجت الاسلام معین شیرازی با اشاره به وجود زمینه ابتلا به بیماری های ناشناخته در حج به دلیل حضور افراد مختلف از کشورهای متنوع گفت: هر کشور و منطقه ای بیماری های بومی خاص خود را دارد که افراد در برابر آن واکسینه شده اند. اما در موسم حج حضور میلیونی حجاج از سراسر دنیا و تماس نزدیک آنها با یکدیگر باعث می شود، به دلیل عدم مقاومت بدنی آنها در برابر بیماری های بومی، حاجیان دچار بیماری شوند و بسیاری از حجاج نیز حامل بیماری هستند.
نوع تغذیه و رعایت سلامت و بهداشت غذایی در حج
وی خاطرنشان کرد: با توجه به این شرایط، پیشگیری و واکسیناسیون حجاج از اهمیت خاصی برخوردار است. علاوه بر این اجتناب از گرمازدگی و خستگی که مقاومت بدن را کاهش می دهد، نیز بسیار باید رعایت شود. لذا حجاج باید مراقب باشند برای داشتن حج سالم همراه با صحت مناسک، خود را زیاد خسته نکنند.
حجت الاسلام شیرازی در رابطه با نوع خوراک و غذاهای توصیه شده در حج و رعایت بهداشت در این زمینه نیز گفت: قران می فرماید خداوند غذاهای پاک و پاکیزه را برای شما تدارک دیده، از این رو غذا باید ساده، سالم و پاکیزه باشد و مسایل مستحب در خوراک نیز تاحد ممکن رعایت شود. از جمله شستن دستها، جویدن کامل، لقمه کوچک و مسواک زدن .
پایان پیام/
نظر شما