خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ ۲۸ اردیبهشت ماه امسال، جام نقره ای زراندود معروف به رشی در موزه رشت به نمایش درآمد. این جام، بقول کارشناسان باستان شناسی، نخستین شی دوره ساسانی است که بعد دارد. در این جام، چهار قایق با هشت ماهیگیر به تصویر کشیده شده که در دریایی پر از ماهی و مرغابی مشغول ماهیگیری هستند و بالای ماهیگیران چهار فرشته از آنها نگهبانی می‌کنند. به گفته مدیر موزه رشت، آثار مکشوفه در روستای رشی به هزاره اول قبل از میلاد می رسد.
یکی از محوطه های تاریخی این منطقه، غارهای دوگانه دربندرشی است. نسرین قوامی می گوید: در ۲غار کنار هم در ارتفاعات روستای رشی واقع در شهرستان رودبار، کاوش های باستان شناسی صورت گرفته و نشان می دهد یکی از قدیمی ترین استقرارگاه های انسان دوره پارینه سنگی بوده است. البته جام رشی در غار رشی پیدا نشد و به صورت اتفاقی بعد از زلزله در آواربرداری یکی از خانه های روستا کشف گردید. از سال ۱۳۸۴ که موقعیت غارهای رشی رسانه ای شد، گردشگران و طبیعتگردان برای بازدید از این غارها به ارتفاعات رودبار می روند. اما مسیر دسترسی به این غارها، فاقد هرگونه علائم راهنمایی است و صعب العبور بودن مسیر از یک سو و وجود باغ های اهالی روستا، موجب چالش هایی بین گردشگران و باغداران می گردد.
روستاي رشي يكي از ۲۵ روستاي دهستان «دشتويل» از توابع بخش رحمت آباد رودبار در جنوب استان گيلان است. دره ای که غارهای رشی مشرف به آن قرار دارد، «پلنگ دره » نام دارد و از وجه تسمیه آن می توان فهمید که این دره زیستگاه یکی از گربه سانان است. علاوه بر این غارها که دسترسی به آن تا حدودی آسانتر است، در داخل دره نیز چند غار دیگر هم وجود دارد که دسترسی به آنها بدون راهنمای مردم محلی امکان پذیر نیست.
غارهای دوگانه رشی در ارتفاع ۷۵۰متری از سطح دریا قرار دارد و به گفته باستان شناسان، مسکن شکارچیان عصر سنگ در دره رودبار بوده است. این غارها نخستین بار در سال ۱۳۸۴ به وسیله یک تیم باستان شناسی به سرپرسیتی فریدون بیگلری و همکارانش، ولی جهانی و سونیا شیدرنگ، شناسایی و بررسی باستان شناسی شد. نتیجه یک فصل کاوش، کشف یافته هایی مبنی بر استقرارهای اواخر دوران پارینه سنگی بود.
فریدون بیگلری، درباره یافته های این غار می گوید: در این غار علاوه بر چند ابزار سنگی دوره شکار، دندان های خرس نیز پیدا شد. این غار در گذشته پر از خفاش بود و نشان می دهد غارها مسکن خفاش ها ست. به گفته بیگلری در همان سالها همایشی هم در غار رشی برگزار شد و قرار بود یک راه دسترسی به صورت پله گذاری آهنی به دهانه غارها توسط فرمانداری رودبار صورت گیرد. راه پله ای که تا امروز هم ایجاد نشده است. نگارنده ۲بار از این غارها از نزدیک بازدید کردم ولی اثری از خفاش ندیدم. به‌نظر می رسد، تردد بیش از حد گردشگران به این غارها و بعضا روشن کردن آتش در غارها (آثار آن در غار موجود است) موجب پراکندگی حفاش ها شده است. افزون بر آن تاکنون نه تنها راه پله ای برای دسترسی آسانتر گردشگران به غارها ایجاد نشده ، بلکه فقدان علائم دسترسی به غار، بعضا موجب سرگردانی طبیعتگردان می شود.
غارهای رشی بین روستای رشی و سی دشت قرار گرفته است. غارها در دیواره دره عمیق و صعب العبوری قرار دارد که تنها راهنمای رسیدن به آن یک تابلوی رنگ و رورفته و زنگ زده است که سمت چپ جاده ای اصلی نصب شده است. یک سوی آن پیچ تند و سمت دیگر دره ای عمیق قرار دارد. زمان دسترسی به غار از ابتدای جاده تا خود غار حدود ۴۰دقیقه زمان می برد. البته اگر مسیر را اشتباه نروید وگرنه از باغ های اهالی روستا سردرمی آورید. همین آسیب رساندن به باغ های اهالی روستا، یکی از چالش های مردم محلی با گردشگران است.
بتازگی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، وعده داده مسیر دسترسی به غارهای دوگانه رشی، برای گردشگران علامت گذاری می شود. ولی جهانی، در این باره می گوید: نشانه گذاری مسیر دسترسی به غارهای دربند رشی به عنوان قدیمی ترین سکونتگاه بشر در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی قرار دارد.
وی می افزاید: این غارها به عنوان یکی از جاذبه های تاریخی شهرستان رودبار است و به‌زودی نشانه گذاری این مکان تاریخی شامل تابلوهای مسیر دسترسی از جاده اصلی مسیر روستای رشی به سمت سی دشت تا نزدیک به غار دربند رشی با تابلوهای چوبی و به صورت سنتی آغاز می شود. و این اقدام برای تسهیل در دسترسی گردشگران صورت می گیرد.
جهانی با اشاره به قدمت ۲۳۰ هزار ساله این غارها ادامه می‌دهد: گمانه زنی باستان شناسی در غار دربند رشی، منجر به شناسایی شواهد جدیدی از استقرارهای پارینه سنگی شد و در این کاوش ها مجموعه ای از دست ساخته های سنگی و بقایای جانوری و همچنین تعدادی قطعات سفال مربوط به هزاره اول پیش از میلاد یافت گردید. این یافته ها منجر شد غارهای رشی در مرداد همان سال و به شماره ۱۳۲۱۹ ثبت ملی شود.
جهانی با بیان اینکه نخستین فصل از کاوش های باستان شناسی در اردیبهشت سال ۱۳۹۱ انجام شد، می افزاید: این کاوش ها به سرپرستی فریدون بیگلری و به مدت ۱۸ روز انجام شد و بر اساس یافته‌ها می توان نتیجه گرفت غار کوچک قدمت بیشتری داشته و قدمت آن حدود ۲۳۰هزار سال قبل و به عصر پارینه سنگی برمی گردد و غار بزرگ مربوط به عصر آهن و حدود ۲۰۰هزار سال قبل است.
نظر شما