به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان_مائده فلاحتکارضیابری: نوروز با آغاز دور تازه‌ای از گردش تقویم ورق می‌خورد و در دل این گردش، فرهنگ‌ها و آیین‌های متنوع مردم همزمان با شروع سال نو همچون پنجره‌ای گشوده می‌شود و هر کس را میل تماشا باشد به این آداب با چشم دل می‌نگرد.
امروز آمده‌ایم تا آداب و سنن مردم بخش ضیابر از شهرستان صومعه‌سرا را همزمان با نزدیک شدن به عید نوروز به نظاره بنشینیم و بدانیم آداب مردمان این منطقه به چه گونه است.
مردمان منطقه ضیابر از گذشته‌های بسیار دور، هنگام نزدیک شدن به عید نوروز بر اساس سنت‌های خود به استقبال از سال جدید می‌روند تا با آداب و رسومی ویژه، به حفظ ارزش‌های خویش پرداخته و آنرا به شایستگی زنده نگه دارند.
*نوروزخوانی
یوسف ضیابری، مرد ۶۸ ساله ضیابر اظهار کرد: با شروع اسفند ماه، نوروز خوانان در معابر و خانه‌ها ترانه‌هایی را زمزمه می‌کنند که خبر از آمدن فصل بهار می‌دهد، نوروز خوانان معمولا در شب‌ها به سمت منازل مسکونی می‌روند و با اجازه صاحب خانه در حیاط منزل آنها حضور پیدا می‌کنند و اشعاری را می‌خوانند.
وی افزود: در زمان قدیم نوروزی خوانان این اشعار را زمزمه می‌کردند؛ بخوانم من امام اولين را/ شه كشور اميرالمؤمنين را/ وصي جانشين يعني علي را/ به ياسين و الف لام و به فيروز/ دهيد مژده كه آمد عيد نوروز/ امام دومين هم دسته گل/ شفاعت مي‌كند او بر سر پل/ اما سومين شاه جهان است/ بود نامش حسين شاه يگانه و . . . . ”آنها اين اشعار را تا امام دوازدهم تكرار مي‌كنند.
این مرد ضیابری با اشاره به اشعار امروز نوروزی خوانان گفت: انها اشعاری مانند بهار آمد، بهار آمد خوش آمد / بهار آمد همه گلها شکفته، گل لیلا چرا در خاک خفته / ز بسم الله ز بسم‌الله بگویم چند کلامی/ امام اولین نامش علی بود/ امام دومین نامش حسن بود / امام سومین شاه شهیدان حسین را کشته‌اند قوم یزیدان / الهی صاحبخانه خیر ببینی / عروسی جوانانت ببینی همین سال و همین ماه و همین روز مبارک بر شما این عید نوروز را سر می دهند.
ضیابری تصریح کرد: نوروز خوانان برای اهالی خانه دعای خیر و در انتها از مردم هدایایی دریافت می‌کنند این هدایا معمولا پول، نان، برنج یا تخم مرغ است.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه روز به روز از تعداد نوروز خوانان کاسته می‌شود اما همچنان کسانی هستند که برای پا بر جا ماندن چنینن آیینی تمام سعی و تلاش خود را به کار می گیرند.
*عروس گوله
ضیابری با اشاره به نمایش عروسه گوله در این منطقه اظهار کرد: عروسه گوله‌ی یک نمایش عشقی دو نفره است که برای رسیدن به معشوقه به وسیله کشتی گیله مردی و حرکات جالب و خنده‌دار سبب شادی مردم می‌شوند.
وی با بیان اینکه معمولا برای نمایش عروس گوله تعدادی از جوانان در منازل مردم حضور پیدا و در برابر اجرای نمایششان پول دریافت می‌کردند، افزود: نمایش عروسه گوله‌ی در زمان‌های گذشته بیشتر رواج داشت و امروزه آثاری از این نمایش نمانده است و مردم باید با زنده نگه داشتن این آداب و رسوم کاری کنند که به فراموشی سپرده نشود.
*حلوای ضیابری با قدمت 500 ساله
استقبال از شیرینی سنتی و خانگی ضیابر به اسم «حلوای ضیابری» بگونه‌ای است که برخی از شیرینی فروشی‌های شهر با شناخت ذائقه و سلیقه مشتریان در تابلوهای خود به درج عبارت «حلوای ضیابری موجود است»، به جلب مشتریان می‌پردازند و آن را نوعی برتری برای مغازه خود می‌دانند.
پخت حلوای ضیابری دارای اعتباری وصف ناپذیر در میان زنان خانه دار این منطقه است و کمتر خانواده‌ای پیدا می‌شود که در طول سال، به پخت این نوع از شیرینی نپردازد.
میترا سبحانی، یکی از بانوان ضیابری با بیان اینکه قدمت پخت شیرینی حلوای ضیابری به بیش از 500 سال می‌رسد، گفت: بانوان ضیابری با نزدیک شدن به ایام نوروز به پخت این شیرینی همت می‌کنند.
وی تصریح کرد: حلوای ضیابری به قدری خوش طعم است که زبانزد عام و خاص است و هر ساله مردمان زیادی از شهرهای دیگر استان گیلان و حتی استان‌های دیگر برای خرید این نوع حلوا به ضیابر سفر می‌کنند.
این بانوی ضیابری با بیان اینکه دختران و زنان فامیل و همسایه شب‌های ماه اسفند در خانه یکدیگر جمع می‌شوند و نسبت به تهیه حلوای ضیابر همت می‌گمارند، خاطرنشان کرد: تهیه حلوای ضیابر با استفاده از آرد برنج و شیره حاصل از قند، شکر، آب، و طعم دهنده‌هایی مانند زیره، پودر هل و ...است که این شیرینی محلی در استان گیلان بسیار مشهور بوده و به عنوان یکی از سوغاتی‌های بسیار خوشمزه ضیابر از آن نام برده می شود.
*چهارشنبه سوری
شهناز حرفت‌بخش، یکی از بانوان ضیابری با بیان اینکه در منطقه ضیابر مراسم چهارشنبه سوری به زیبایی خاصی برگزار می‌شود، اظهار کرد: در غروب روز سه شنبه اهالی یک محل با یکدیگر در کوچه جمع می‌شوند و در چند نقطه مختلف با فاصله کم چند دسته کاه را می‌چینند و آنهارا آتش می‌زنند.
وی با بیان اینکه برای دوری از چشم زخم در آتش اسپند می‌پاشند، افزود :همه افراد حاضر در این مراسم ترانه‌ای را با گویش گیلکی می‌خوانند: " گوله گوله چهارشنبه، به حق پنجشنبه، نکبت بیشه، دولت بیه، زردی بیشه، سرخی بیه".
این بانوی ضیابری با بیان اینکه بنا بر سنت قدیمی در شب چهارشنبه سوری مادران، دختران دم بخت را با جارو از در خانه بیرون می‌کنند تا بختشان باز شود، گفت: در شب چهارشنبه سوری بانوان برای شام سبزی پلو با ماهی، ترش‌تره، سبزی کوکو، کته، ماست، ترشی و .. درست می‌کنند.
حرفت بخش تصریح کرد: صبح چهارشنبه افراد خاکستر بر جای مانده از آتش بازی شب چهارشنبه سوری را جمع می‌کنند و به زیر درختان میوه می‌ریزند به نیت اینکه درختان بارور شوند و میوه بیشتری دهند.
*صبح اول فروردین
همزمان با فرا رسیدن صبح عید نوروز بانوان شروع به پختن تخم مرغ می‌کنند و آن تخم‌مرغ‌ها را بعد از پخت با ماژیک‌های رنگی تزیین می‌کنند.
از ساعت 9 صبح به بعد کودکان و نوجوانان و گاهی بزرگسالان به صورت چند نفره با شور و اشتیاقی خاص برای تبریک عید نورز به خانه‌های اهالی ضیابر می‌روندکه در زبان گیلکی به این امر محله گردی می‌گویند که افراد چند دقیقه‌ای در خانه صاحبخانه حضور پیدا می‌کنند و عید را تبریک می‌گویند.
در برابر تبریک آنان، صاحبخانه نیز طی سنتی دیرینه هدایایی مانند پول، تخم مرغ پخته، حلوای ضیابری، شکلات و .. به مهمانان می‌دهد که این امر لذت بسیاری برای کودکان به همراه دارد.
اصولا در لحظه تحویل سال نو مردم بر سر مزار شهدا و رفتگان خود حاضر می‌شوند و شیرینی و شکلات خیرات می‌دهند.
نظر شما