خبرگزاری شبستان// خراسان جنوبی
خراسان جنوبی که بخش عمده‌ای از ولایت قهستان تاریخی را شامل می‌شود قسمتی از پهنه فرهنگی خراسان بزرگ است. خراسانی که از شمال به سمرقند و بخارا، از شرق به نواحی غربی هندوستان و بدخشان، از غرب به کویر مرکزی ایران و از جنوب به حوزه سیستان محدود می‌شده است.
چنین گستره عظیمی، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ فرهنگی و تمدن ایران زمین داشته است. خراسان جنوبی به عنوان دروازه ارتباطی تمدن‌های شرق در طول تاریخ نقش عمده‌ای ایفا کرده است و این پهنه از سرزمین ایران در تبادلات فرهنگی و تجاری از شرق به ایران و سایر مناطق در غرب اهمیت ویژه‌ای داشته است.
" حکیم‌نزاری و ابن حسام خوسفی" بزرگانی پروش یافته در خراسان جنوبی
شخصیت‌ها و افراد زیادی در این خطه پرورش یافته‌اند که دارای شهرت ملی و جهانی هستند که از جمله آنها می‌توان به حکیم‌نزاری، ابن حسام خوسفی، بوذرجمهر قاینی، فاضل تونی، عبدالعلی بیرجندی، بدیع‌الزمان فروزانفر و غیره اشاره کرد.
شناسایی 1200 اثر فرهنگی- تاریخی در خراسان جنوبی
تاکنون 1200 اثر فرهنگی- تاریخی در این استان شناسایی شده است که از این تعداد 626 اثر تاریخی، 10 اثر طبیعی و شش اثر معنوی در فهرست آثار ملی کشور و یک اثر در حافظه میراث جهانی به ثبت رسیده است. باغ اکبریه به عنوان نخستین اثر جهانی در شرق کشور از جمله باغ‌های شاخص ایران و در شهر بیرجند در سال گذشته در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
نخستین نشانه‌های سکونت و تمدن در خراسان جنوبی مربوط به 20 هزار سال قبل
آثار تاریخی خراسان جنوبی را می‌توان در چهار گروه عمده غارها و پناهگاهها، سنگ نگاره‌ها، تپه و محوطه‌‌ها و بناها و مجموعه‌های تاریخی تقسیم‌بندی کرد. نخستین نشانه‌های سکونت و تمدن در خراسان جنوبی با سابقه بیش از 20 هزار سال قبل در غار خونیک از توابع شهرستان قائنات شناسایی شده است.
سنگ‌نگاره‌های لاخ مزار کوچ، ماخوینک و کال جنگال خوسف نیز مهر تاییدی بر سابقه فرهنگی منطقه به ویژه در دوره پیش از تاریخ و تاریخی در عهد اشکانی و ساسانی است. محوطه تاریخی کله کوب آیسک در سرایان و سرتخت باغستان در فردوس نیز سابقه سکونت در عصر میان سنگی و مفرغ (5 هزار سال قبل از میلاد) را مورد تاکید قرار می‌دهد. همچنین وجود تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی متعدد از دوران اشکانی تا صدر اسلام از اهمیت منطقه در دوران مختلف تاریخی حکایت دارد.
هیچ کاوش باستان‌شناسی جدی و علمی در خراسان جنوبی انجام نشده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی به خبرنگار شبستان در بیرجند گفت: این استان به دلیل دور‌افتادگی، محرومیت و کم‌توجهی متخصصان حوزه باستان‌شناسی کشور ناشناخته مانده و تاکنون هیچ‌گونه کاوش باستان‌شناسی جدی و علمی در این محدوده انجام نشده است.
محمدرضا رضایی با تاکید بر اینکه اقدامات سازمان میراث فرهنگی نیز با توجه به کمبود شدید منابع مالی استان در حد شناسایی و تعیین عرصه و حریم متوقف مانده است، افزود: در صورت تخصیص اعتبار ملی و انجام کاوش باستان‌شناسی در تعدادی از محوطه‌های استان، فصل تازه ای از تاریخ و تمدن این مرز و بوم رقم می‌خورد و بسیاری از زوایای مبهم تاریخ و تمدن شرق کشور به ویژه در دوره اشکانی نمایان می‌شود.
وی پیشنهاد داد: همایش ملی باستان‌شناسی شرق کشور با محوریت خراسان جنوبی در این استان برگزار شود.
پایان پیام/
نظر شما