به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: به مناسبت فرارسیدن ایام فاطمیه و به منظور بررسی راه های فاطمی شدن و فاطمی ماندن، سلسله مباحثی اختصاصی را از لسان حجت الاسلام والمسلمین «رحمان غیاث»، خطیب و کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه مرور می کنیم. در ادامه بخش هفتم از این مباحث مرور می شود:
یکی از مهمترین ابعاد زندگی انسان ها بعد اجتماعی است و در بین نهادهای اجتماعی مهمترین آن خانواده است. در چهارچوب خانواده چهار عنوان برای یک انسان می تواند قابل تصور و پیگیری باشد. اولین عنوانی که به شکل طبیعی در نظام خانواده متوجه یک انسان است، عنوان فرزندی است. عنوان دوم که می تواند وجود داشته باشد، برادری یا خواهری است. انسان ها در بدو تولد به پدر و مادر خود نسبت داده می شوند و با همین نسبت دادن جایگاه فرزندی آنها نمایان می شود و اگر قبل یا بعد از آنها فرزند دیگری به دنیا آمده باشد یا به دنیا بیاید، عنوان برادری یا خواهری را دارند و بعد از آن هم به شکل طبیعی انسان ها می توانند ازدواج کنند و به عنوان همسری دست پیدا کنند و بعد از آن هم اگر فرزندی از آنها به دنیا بیاید، عنوان پدر و مادر بودن را دارند.
بررسی زندگی حضرت زهرا (س) در چهارچوب نظام خانواده درس های بسیار جالب و ماندگاری را برای همه علی الخصوص ارادتمندان ایشان دارد. اولین عنوان حضرت زهرا (س) به طور طبیعی عنوان فرزندی بود. ایشان در جایگاه فرزندی نقش خود را آنقدر زیبا ایفا کردند که پیامبر بزرگوار اسلام در ترسیم این وضعیت بسیار بسیار مطلوب از دخترشان به عنوان مادر پدر یاد کردند. مادر تجلی مهربانی در شکل بسیار عمیق، گسترده و همیشگی است و وقتی فرزندی بتواند چنین حالتی را نسبت به پدر و مادر خویش داشته باشد و به آنها احسان و نیکی کند از یک امتیاز والایی برخوردار می شود که پیامبر اسلام (ص) در رابطه با این امتیاز عبارت امّ‌ابیها را به کار بردند.
احسان در یک بیان ساده یعنی همان نیکی اما در یک بیان علمی و کاربردی یعنی کار خوب را خوب انجام دادن. فرزندان در نظام خانواده بر اساس تعالیم دین سزاوار است که رفتار خوبی با والدین خود داشته باشند و این رفتار خوب را نیز به بهترین شکل بروز دهند. یکی از شرایط این رفتار خوب این است که دست نیاز پدر و مادر در زندگی خانوادگی به سمت فرزندان شان دراز نشود یعنی فرزندان با درک جایگاه پدر و مادر و شناسایی نیازهای آنها به موقع قبل از درخواست کمک به یاری آنها بشتابند تا دست نیاز پدر و مادر به سمت آنها دراز نشود. این مسئله چه در مورد پدر و مادرانی که در قید حیات هستند و چه در پدر و مادرانی که از دنیا رفته اند، صدق می کند. اگر این امر صورت نگیرد، یکی از بزرگترین گناهان بعد از شرک رقم می خورد که در منابع روایی به آن عقوق والدین می گویند. عقوق به معنای رنجانیدن و معنای عاق رنجانده است. ما نباید پدر و مادر خویش را برنجانیم و لازمه این امر همراهی خوب با این عزیزان به بهترین شکل است. این امر در حضرت زهرا(س) به بهترین شکل ممکن وجود داشت و همین باعث شد که پیامبر اکرم (ص) این نکته را با تعبیر مادر پدر اعلام کردند.
عنوان دیگری که در نظام خانواده مطرح است، عنوان برادری و خواهری است که مبنای حرکت های معلومی بین برادران و خواهران انصاف است و مبنای حرکت های عالی ایثار است. انصاف یعنی هیچ یک از فرزندان به خود اجازه ندهند حق دیگری را ضایع کنند و ایثار یعنی به نفع برادر یا خواهر خود از حق مسلم خود صرف نظر کنند.
نکته دیگری که در نظام خانواده برای یک انسان مطرح است، عنوان همسری است. ما این عنوان را با امتیازات بسیار عالی در حضرت زهرا (س) نسبت به همسرشان امیرالمومنین (ع) ملاحظه می کنیم. اولا اساس تشکیل خانواده فاطمی و علوی اطاعت صددرصد از خداوند تبارک و تعالی است یعنی این دو بزرگوار در زندگی قبل از تشکیل خانواده خود هر یک به تنهایی اصلی ترین مسئله زندگی شان بندگی خدا بود. اصلی ترین مسئله زندگی آنها بعد از ازدواج نیز همچنان بندگی خدا اما به شکل بهتر با اقدامات جدی تر و قدم های قوی تر بود چرا که دو نفر در کنار هم با یک هدف مشترک مقدس حضور پیدا کردند. یکی از مشخصه های زندگی خانوادگی حضرت فاطمه زهرا (س) در میدان نظر خداباوری و در در میدان عمل خدامحوری بود.
مبنای زندگی خانوادگی حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) این بود که حرف، حرف خدا باشد و هر دو سعی می کردند آنچه در چهارچوب خانواده شکل می گیرد مطابق با دستور الهی باشد. برای همین است که وقتی پیامبر اسلام (ص) از امیرالمومنین (ع) می پرسند نظرتان درباره همسرتان چیست؟ حضرت(ع) به پیامبر(ص) عرضه می دارند: بهترین کمک برای بندگی خدا. حضرت زهرا (س) نیز همین جواب را به این پرسش حضرت محمد (ص) عرضه می دارند. چنین چیزی امکان ندارد جز اینکه مبنای کارهای زن و شوهر جز حرف خدا چیزی نباشد و هدف آنها جز رسیدن به خداوند متعال نباشد؛ بنابراین در سختی ها و راحتی ها به بهترین شکل می‌توانند با همدیگر همراهی و هماهنگی داشته باشند و به قول امروزی ها تفاهم داشته باشند.
نظر شما