سید هادی برهانی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در گفتگو با خبرگزاری شبستان، درباره ارزیابی خود از این توافق گفت: واقعیت این است که این توافق آن چیزی نبود که اسرائیل و نتانیاهو به دنبال آن بودند. اسرائیل در تجاوز به غزه اهداف مشخصی داشت و بارها نیز به صراحت این اهداف را عنوان کرده بودند و گفته بود که قصد نابودی حماس و آزادی گروگان‌ها را دارد و شرایط غزه را می‌خواهد کاملا متحول بکند و بر غزه کنترل کامل داشته باشد، اما در این توافق برخلاف آنچه اسرائیلی‌ها به دنبال بودند، گروگان‌ها آزاد نشدند و اسرائیل مجبور به تبادل اسرا شد.
برهانی افزود: اسرائیل مجبور شد زندانیان فلسطینی که خیلی از آنها رزمندگان گروه‌های فلسطینی از جمله حماس و جهاد اسلامی بودند و در عملیات نظامی شرکت داشتند و به حبس ابد محکوم شده بودند، را آزاد کند که این امر برای اسرائیل خیلی سخت و سنگین است و همچنین رژیم صهیونیستی باید از نوار غزه عقب نشینی کند و در مقابل قدرت حماس دست نخورده باقی ماند، تنها اسرائیل توانست غزه را نابود کند و تعداد زیادی زن و بچه را به قتل برساند و همین طور تعداد زیادی از رزمندگان حماس را به شهادت رساند و بخش زیادی از امکانات آنها را نابود کرد و در بین همه خسارت‌ها به طور واقع بینانه می‌توان گفت اسرائیل به اهداف تعیین شده خود دست نیافت.
حماس باقی می ماند
وی درباره آینده مقاومت و مدیریت نوار غزه بعد از جنگگفت: حماس باقی می‌ماند و قدرت اصلی هم است و در آینده غزه می توان دید که نقش بسزایی ایفا خواهد کرد، اما اینکه بتواند از نظر توان نظامی مانند قبل از طوفان الاقصی شود، در این شک و تردید زیادی وجود دارد، در کوتاه مدت که قطعا میسر نیست و در بلندمدت نیز باید دید چه تحولاتی اتفاق می‌افتد. در واقع بعید است بعد از این داستان، دیگر شاهد پرتاب موشک از غزه و عملیات نظامی در آن حد و اندازه باشیم. احتمالا حماس به شرایط مسئولیت گرفتن نهادهایی همچون سازمان آزادیبخش فلسطین یا حکومت خودگردان تن خواهد داد یا اینکه مدیریت غزه با حماس و اداره مشترک صورت می‌گیرد و حماس برای مدتی برنامه‌های نظامی خود را کنار خواهد گذاشت چرا که حماس و غزه نیاز به بازسازی دارند.
این استاد دانشگاه تهران توضیح داد: اکنون ۶۰ تا ۷۰ درصد غزه نابود شده است و مردم بدون کمک خارجی قادر به زندگی نیستند و کمک‌های خارجی نیز منوط به این خواهد بود که حماس دست از عملیات نظامی بردارد. در این شرایط حماس علی القاعده به این امر تن خواهد داد هرچند چاره دیگری هم ندارد چرا که مردم گرسنه‌اند و امکانات ندارند و باید برای ادامه زندگی امکاناتی به آنها برسد. با این تفاسیر بعید است حداقل در کوتاه مدت شاهد فعالیت نظامی حماس علیه اسرائیل باشیم هرچند حماس همچنان یک قدرت نظامی باقی می‌ماند و در زیرزمین به ساخت تسلیحات و توسعه آن ادامه می‌دهد، اما در روی زمین با قبل طوفان الاقصی صحنه تفاوت خواهد داشت.
پیروز جنگ چه کسانی هستند
سید هادی برهانی درباره اینکه پیروز جنگ چه گروهی بود، اظهار کرد: معیارها برای پیروزی می‌تواند متفاوت باشد، ولی از این جهت که اسرائیل به اهداف خود در غزه نرسیده و نتوانسته حماس را نابود کند و حماس تا حدود زیادی قدرتش محفوظ مانده و فرماندهان آنها نیز چندان آسیب ندیدند. اگرچه صحیح است که هنیه در تهران و یحیی السنوار را از دست دادند ولی در خود غزه رهبری سیاسی و نظامی حماس آسیب زیادی ندیدند و با حزب الله در لبنان قابل مقایسه نیست، لذا از این جهت که اسرائیل با آن قدرت جهنمی و آن قدرت آتشی که استفاده کرد و انهدامی که در غزه انجام داد، نتوانست نه گروگان‌ها را آزاد کند و نه حماس را نابود کند، می‌توان گفت حماس پیروز جنگ بوده است،
وی ادامه داد: واقعیت این است که مردم غزه بهای خیلی سنگینی پرداختند. الان صحبت از ۵۰ تا ۶۰ هزار شهید می‌شود در حالی که احتمال می‌رود که رقم‌ها بیش از اینها باشد. شاید با افراد مفقودی که دیگر امیدی به یافتن شان نیست، این تعداد به ۱۰۰ هزار نفر نیز برسد. از طرفی نیز هزینه‌های جهانی این جنگ نیز بالاست، زیرا غزه تقریبا نابود شده است و برای بازسازی به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار احتیاج دارد. چنین پولی را خود فلسطینی‌ها ندارند و به کمک کشورهای دیگر احتیاج دارند. وقتی این کشورها به فلسطین کمک می‌کنند، می توانند نظر خود را نیز اعمال کنند.
وظیفه جامعه بین الملل
این کارشناس مطالعات اسرائیل، درباره وظیفه جامعه بین الملل در این شرایط گفت: جامعه بین الملل در دو محور فعال می‌شود و مناسب است کشورهای اسلامی از جمله ایران نیز در این امر همراهی کنند. یکی از آنها بحث پیگیری جنایاتی است که در غزه اتفاق افتاده است چرا که بر اساس کنوانسیون‌های بین المللی و حقوق بشری آنچه اسرائیل در غزه کرد، یک کار غیرانسانی و مغایر همه قوانین بین‌المللی بود و مستوجب پیگیری و مجازات است البته دادگاه‌های بین المللی نیز در این زمینه فعال شدند و اگر به کار خود ادامه دهند و کشورهای اسلامی نیز به طور جدی پیگیر باشند، می‌توانند سران اسرائیل را به پای میز محاکمه بکشانند.
وی خاطرنشان کرد: محور دیگر این است که در مجامع بین المللی این بحث مطرح و تقویت می شود که مشکل فلسطین را چگونه می توان حل و فصل کرد که در طول سال‌های سال مسبب این همه بحران و ناآرامی در جهان شده است و بر این اساس راه حل دو دولتی مجددا مورد توجه قرار می‌گیرد و مطرح می‌شود و کشورهای زیادی تلاش خواهند کرد که تا با راه حل دو دولتی مسئله فلسطین را حل و فصل کند.
وضعیت نتانیاهو پس از جنگ
سید هادی برهانی در ادامه وضعیت نتانیاهو پس از جنگ اظهار کرد: نتانیاهو در طوفان الاقصی محبوبیتش به شدت سقوط کرد و بسیاری از مقامات و مردم اسرائیل وی را مقصر اصلی این امر می‌دانند که حماس توانست اسرائیل را غافلگیر کند و به داخل خاک اسرائیل حمله کند و آن ضربات را به اسرائیل و اسرائیلی‌ها وارد کند و بعدا در جریان جنگ نتانیاهو توانست به توفیقات و پیروزی هایی دست یابد که این امر سبب محبوبیت وی شد و توانست تا حدودی ناکامی در طوفان الاقصی را در جبهه های شمال، لبنان، سوریه جبران کند و این موارد به او کمک کرد که ضربه‌ای به محبوبیتش خورده بود را تا حدودی بازسازی کند، ولی الان توافق غزه بیشتر از آنکه برای وی محبوبیت به ارمغان بیاورد، بیشتر باعث سرشکستگی او در داخل اسرائیل می‌شود و به محبوبیتش لطمه می‌زند، زیرا آن توافق چیزی نبود که نتانیاهو وعده می‌داد. لذا کابینه نتانیاهو نیز دچار اختلاف شده و افراد تندروی ملی مذهبی با این توافق مخالفت کرده و عنوان کرده اند که از کابینه کنار می‌روند. به نظر می‌رسد نتانیاهو شرایط سختی را تحمل می‌کند، احتمالا کابینه وی سقوط کرده و انتخابات مجدد برگزار می‌شود و بعید است که بتواند در انتخابات آتی پیروز شود و به پست نخست وزیری برگردد.
نظر شما