به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از بندرعباس، مصیب رجایی؛ قلعه تاریخی ناصرآباد بخش جغین شهرستان رودان یکی از این آثار مهم باستانی و فرهنگی استان هرمزگان است که بر روی تپه ای مشرف به روستا قرار دارد و به خوبی تاریخ غنی منطقه و معماری سنتی ایرانی را روایت می کند.
منابع محلی معتقدند که این قلعه قرن ها پیش با استفاده از مصالحی چون خشت و گل بنا شده و از ویژگی هایی چون برج و بارو، راهروهای تودرتو و فضاهای متعدد برای زندگی برخوردار بوده است و دیوارهای بلند و برج ها، این قلعه را به یک دژ مستحکم و استوار تبدیل کرده بود و در دوران صفویه و قاجار بازسازی شده و تا دوره پهلوی توسط خوانین منطقه مورد استفاده بوده است.
این قلعه که زمانی از آن به عنوان جان پناه اقوام و قبایل از دست یاغیان استفاده می شد، امروزه به واسطه فرسایش، عدم توجه به مرمت و بازسازی، تجاوز به حریم، کاوش و حفاری های غیرمجاز و طمع غارتگران به شدت آسیب دیده است و امروز در کنار جاده آسفالته ناصرآباد به سمت جغین جنوبی قرار گرفته و هیچ اثری هم از تابلو و معرفی این بنای تاریخی نیست.
گورستان بسیار قدیمی دور تا دور قلعه را فرا گرفته که در گذشته نه چندان دور دارای سنگ قبرهای با خط میخی بود و امروزه همه آن سنگ ها به غارت رفته است، تپه تاریخی(رند مراد) و زیارتگاه امامزاده شاه محمد(ع) از دیگر آثار تاریخی روستای ناصرآباد است که همواره مورد طمع غارتگران میراث فرهنگی بوده اند.
سابقه حفاری و غارت آثار تاریخی ناصرآباد به پیش از انقلاب بر می گردد
محمود رستاخیر از معتمدین روستای کم باران دهستان ناصرآباد در این باره به خبرنگار شبستان گفت: وجود آثار باستانی و تاریخی متعدد در ناصرآباد بیانگر قدمت این منطقه است اما متاسفانه به دلیل عدم آگاهی اهالی در سال های پیش از انقلاب حفاری و غارت این آثار توسط عده ای سودجو صورت گرفته است.
وی افزود: این روند تخریب آثار تاریخی امروز نیز به علت کند بودن مراحل ثبت این آثار توسط متولیان امر همچنان ادامه دارد.
تخریب مسجد «منبران» نتیجه اهمال کاری میراث در ثبت این اثر تاریخی
الیاس راستی یکی از حامیان میراث فرهنگی این منطقه نیز ضمن گلایه از مسئولان میراث فرهنگی بخاطر تعلل و اهمال کاری در ثبت آثار باستانی بخش جغین، گفت: جوانان ناصرآباد سال هاست که با هزینه شخصی مسیر ۱۳۰ کیلومتری تا بندرعباس را برای معرفی و ثبت این آثار طی می کنند اما تاکنون نتیجه ملموسی نداشته است.
وی تخریب مسجد تاریخی «منبران» را نتیجه همین اهمال کاری ها دانست و افزود: عده ای به بهانه ساخت مسجد جدید در منطقه ای غیرمسکونی یک اثر تاریخی مذهبی و فرهنگی را تخریب و با خاک یکسان کردند و پرونده این تخلف آشکار با لابی گری بسته شد.
حفاری شبانه غارتگران در آثار تاریخی ارزشمند ناصرآباد
مهدی رستمی، دهیار ناصرآباد نیز گفت: دهیاری با پیشنهاد جمعی از جوانان حامی میراث فرهنگی و حمایت و همراهی شورای اسلامی روستای ناصرآباد از سال ۱۳۹۸ کار پیگیری معرفی و به ثبت رساندن مجموعه آثار تاریخی این روستا را کلید زد.
وی افزود: پس از مراجعه های مکرر به اداره میراث فرهنگی شهرستان و استان و دیدار با کارشناسان، معاونت و مدیرکل میراث و شرکت در نشست های مرتبط، چهار مورد پذیرای کارشناسان این مجموعه جهت بازدید و کارشناسی آثار در روستای ناصرآباد شدیم.
دهیار روستای ناصرآباد با اذعان به اینکه متاسفانه تاکنون نتیجه ملموسی در این زمینه عایدمان نشده است، تصریح کرد: طی آخرین ارتباط با مجموعه میراث، مقرر شد پرونده برای ثبت به مرکز ارسال شود که ما همچنان منتظر دریافت پاسخی از این مجموعه می باشیم.
وی عنوان کرد: اگرچه میراث فرهنگی آن چنان که باید به این آثار ارزشمند بها نمی دهد، اما غارتگران طماع به طور مکرر شبانه دور و بر و درون آثار را برای یافتن گنج حفاری می کنند و با سرقت اشیا تاریخی به هویت منطقه صدمه می زنند.
وجود تمدن کهن در جغین(جگین)
کورش زمانی، استاد تاریخ دانشگاه های شهرستان رودان با اشاره به منابع تاریخی همچون سفرنامه آلفونسو گابریل و مسالک و ممالک ابواسحاق استخری گفت: رودان سرزمینی است با تاریخی کهن که به هزاره اول تا سوم پیش از میلاد یا بیشتر از آن می رسد. از یک سو با حوزه تمدنی هلیل رود و از سوی دیگر به حوزه تمدنی زاگرس در پیوند است و شاید جزئی از تمدن بزرگ ارته باشد.
وی افزود: وجود دو راه مهم تجاری «جاده ابریشم» و «جاده ادویه» که از این منطقه می گذشت اهمیت این دیار را دو چندان کرده بود در دوره ساسانیان که «هرمز کهنه» به یکی از شهرهای اصلی بازرگانی تبدیل شده بود و راه تجارت هم از رودان می گذشت این منطقه اهمیت دوچندان یافت. به نحوی که از روزگار هخامنشیان تا ساسانیان به منظور حفظ امنیت راههای تجاری جنوب و جنوب شرق ایران که از رودان می گذشت، «ساخلوهایی» (گروههای نظامی و امنیتی) به منطقه اعزام تا به رتق و فتق امور بپردازند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «جگین(جغین)»، «برنطین»، «کومین(کمیز)» و «رودخانه» از جمله مناطقی بوده که مرکز تجمع انسانی قلمداد می شد، همین امر حکایت از وجود تمدن کهن دارد.
تهیه پرونده ثبت ملی قلعه تاریخی ناصرآباد
بناوند، مدیرکل سابق میراث فرهنگی هرمزگان در نشست خبری ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ از تهیه پرونده ثبت ملی «قلعه تاریخی» دهستان ناصرآباد بخش جغین خبرداد و گفت: با همکاری دهیاری ناصرآباد جلو تخریب این اثر گرفته شد.
وی در خصوص آخرین وضعیت قلعه تاریخی ناصرآباد بخش جغین شهرستان رودان، اظهار کرد: بعد از ثبت اثر در فهرست آثار ملی، ردیف اعتباری برای مرمت و بازسازی این اثر نیز درخواست خواهیم کرد.
با توجه به مراجعه مکرر جوانان دوستدار و حامی میراث فرهنگی روستای ناصرآباد به همراه دهیار و شوراهای این روستا از سال ۱۳۹۸ تاکنون به اداره میراث فرهنگی شهرستان رودان و اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان و پیگیری موضوع ثبت این اثر باستانی و انجام چهار مورد بازدید کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی هرمزگان از این قلعه، متاسفانه تاکنون برای حراست از این گنجینه مهم بی مهری و غفلت شده است.
هرچند این آثار بسیار ارزشمند تاریخی که از پیشینیان به ارث رسیده است توسط میراث فرهنگی استان و شهرستان دیده نشده اند، اما سودجویان آن ها را فراموش نکرده اند و اگر سری به قلعه، گورستان قدیمی، تپه تاریخی و زیارتگاه شاه محمد(ع) بزنید حفاری های غیرمجاز متعدد، دور و بر و دورن این آثار مشاهده خواهید کرد و غارت آثار باستانی موجب خواهد شد تا این سرزمین کهن با پیشینه تمدنی غنی همچنان ناشناخته باقی بماند.
کوتاهی و تعلل مسئولان موجب شد که مسجد «درمنبران» روستای ناصرآباد به عنوان بنایی تاریخی و اصیل در ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۲ با خاک یکسان شود و این بنای ارزشمند از فهرست آثار تاریخی و فرهنگی استان هرمزگان حذف گردد.
نظر شما