به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست «فرآیند نظریه پردازی قرآنی در باب علوم انسانی»، پنجشنبه، 3 مرداد ماه، در سالن شماره 2 شبستان مصلی بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد.
بر پایه این گزارش، در این نشست حجت الاسلام و المسلمین مصطفی کریمی، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به ارائه سخن پرداخت.
وی در ابتدای سخنان با اشاره به جایگاه قرآن در هندسه تحول علوم انسانی، گفت: اساسا چند مساله باید در سیر تحول علوم انسانی مورد توجه قرار گیرد که از آن جمله می توان به مولفه مفهوم شناسی علوم انسانی، مبانی علوم انسانی و مبانی دینی اشاره کرد.
حجت الاسلام کریمی ادامه داد: پس از طی مراحل یاد شده و بررسی علوم انسانی موجود و غربال گری آن، امکان تولید و تحقق علوم انسانی مبتنی بر نظریه قرآنی ممکن می شود.
وی تصریح کرد: علوم انسانی مجموعه و منظومه معرفتی است که به بررسی حالت ها، مظاهر فردی و اجتماعی انسان از بعد انسانی و نه فیزیولوژیکی می پردازد و هدف آن از این روند، یافتن راه وصول به غایت زندگی مطلوب است.
این محقق با اشاره به اینکه هدف علوم انسانی و دین در برخی مقاطع، دارای مشترکاتی است، اظهار کرد: زمانی که از نظریه پردازی قرآنی سخن می گوییم به این مفهوم است که مراتب قرآنی در بحث مشخص شود، چرا که قرآن در این مساله دارای سلسله مراتبی است که از جمله آن می توان به مرتبه نفس الامری، مرتبه نازل شده، مرتبه ابلاغ شده، مرتبه مکشوف و مرتبه نهادینه شده اشاره کرد.
عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: اگر بخواهیم از قرآن در زمینه های مختلف و به خصوص در حوزه تولید علوم انسانی بهره مند شویم باید مجموعه معارف ظاهر و باطن قرآن را درک کنیم و این مهم در صورتی ممکن است که کلید تحول اساسی در علوم انسانی زده شود؛ ضمن آنکه مراد ما از نظریه پردازی قرآنی مبتنی بر تلاشی است که مفسران برای استنباط نظریه قرآن کریم در مورد مساله خاص انجام می دهند که در اینجا مساله مورد بحث علوم انسانی است.
وی با بیان اینکه اهمیت علوم انسانی سامان دادن به امور فردی و اجتماعی است، عنوان کرد: این غایت در صورتی امکانپذیر است که تلاش علمی جدی صورت پذیرد، ضمن آنکه علوم انسانی هدایت گر فعالیت های جامعه بوده و در ارتقای فرهنگ و ارزش های معنوی اثر می گذارد.
حجت الاسلام کریمی ابراز کرد: نظام سازی علمی تنها از طریق مطالعات علوم انسانی در کشور محقق می شود، هر چند که با وجود اهمیت این علوم در دیگر جوامع، متاسفانه علوم انسانی در جامعه ما آنچنان که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته، علت این امر را می توان در ورود این علوم از مجاری غیردینی دانست.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه شریان زندگی اجتماعی در دست علوم انسانی است، گفت: آنچه که در جامعه ما اجرا می شود از مغرب زمین آمده است، لذا با توجه به اینکه علوم انسانی فعلی با دین و فرهنگ ما سازگاری ندارد، باید در جهت تحول آن اقدام کرد چراکه علوم انسانی فعلی مبانی معرفت شناختی خاص خودش را دارد که با مبانی فکری ما متفاوت است، ضمن آنکه ما معتقدیم که وحی به عنوان دریچه معرفتی یقینی است که باید از آن بهره جست، این بهره در علوم به ویژه علوم انسانی نمود پررنگی دارد.
وی بیان کرد: ما باید فرهنگ خود را به جهان صادر کنیم که یک راه آن تولید علم و به ویژه توجه به علوم انسانی است، چراکه انقلاب ما، انقلابی فرهنگی و دینی بود، لذا چاره ای جز عرضه فرهنگ دینی خود نداریم، جز اینکه بر اساس باورهای دینی و فرهنگی خودمان و با تکیه بر معارف قرآنی، علوم انسانی تولید کنیم.
حجت الاسلام کریمی تاکید کرد: بعد از انقلاب اسلامی نیز دفتر حوزه و دانشگاه فعالیت خود را آغاز کرد و مراکز مختلفی نیز در این راستا به فعالیت پرداختند که از جمله آنها می توان به موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) زیر نظر آیت الله مصباح یزدی اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: ماهیت علوم انسانی قرآنی به معنای تولید علومی است که منسوب به متون دینی اسلام (قرآن و روایات) باشد، ضمن آنکه علوم انسانی قرآنی، علمی است که افزون بر پیش فرض های یاد شده، مبانی و اهدافش نیز مستند به قرآن کریم باشد.
پایان پیام/
نظر شما