خبرگزاری شبستان: حوزه های علمیه در ارائه سبک زندگی دینی به جامعه نقش بی بدیلی دارند؛ پیرامون این موضوع با محمدصادق کوشکی، عضو هئیت علمی دانشگاه تهران گفتگویی انجام داده ایم. گفتگوی ما با این کارشناس فرهنگی از نظرتان می گذرد:
با توجه به اینکه حوزه های علمیه مرکز و کانون دینی جامعه محسوب شده و نخبگان دینی نیز محل رجوع افراد برای رفع مشکلات و مسائل زندگی یا بهبود آن، حوزه تا چه اندازه می تواند در ارائه سبک زندگی دینی به جامعه نقش داشته باشد و آیا تا کنون در این عرصه حضور جدی و ورودی داشته است؟
بدون تردید حوزه های علمیه باصلاحیت ترین و مطمئن ترین منبع برای استخراج سبک زندگی دینی و ارائه آن به نهادهای واسط هستند تا اینکه آنها این سبک را به جامعه معرفی کرده و مصادیق و مزایای آن را تبیین کنند. از آنجا که این سبک ترکیبی از شریعت، فقه، باورهای دینی و اخلاق است کسانی که در حوزه های علمیه توانمندی استخراج از متون دینی را به دست آوردند، بیش از هر کس دیگر این صلاحیت و وظیفه را دارند که روش های زندگی را استخراج کرده و در اختیار جامعه قرار دهند. اما ارائه این دستورها تنها کار حوزه نیست بلکه نهادهای واسط مانند نخبه های دانشگاهی، هنرمندان، اصحاب رسانه و ... این دستاوردها و مفاهیم استخراج شده را باید در قالب رسانه ای، هنری و آموزشی به جامعه منتقل کنند و خود سبک و شاخصه و ویژگی های آن به طور کامل معرفی شود.
از سوی دیگر بزرگان حوزه و دین می توانند بر اساس سبک دینی زیست کنند و خود مصادیق زندگی دینی در روزگار معاصر شوند که این جزو وظیفه عملی آنهاست؛ این افراد باید تلاش کنند متخلق به این سبک اصیل شده و با پیاده سازی آن در زندگی فردی و اجتماعی مصداق عملی آن باشند.
اگر چه حوزه ها با این مقوله (ارائه سبک زندگی دینی به مردم) فاصله دارند اما اخیرا کمابیش حرکت هایی شروع شده است. بنابراین انتظار است که دقت در این راستا بالاتر رود، چه در تولید مفاهیم برای رسانه ها و چه در ارائه مصادیق این سبک به افراد جامعه تا مردم با این سبک و نحوه عملیاتی کردن و پیاده سازی اش آشنا شوند.
با این فرض که این الگو از سوی حوزه های علمیه آماده شد، این نسخه چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا مورد پسند عامه مردم قرار گرفته و همگی خواهان پیاده سازی آن در زندگی خود باشند؟
سبک زندگی دینی برآمده از دل دین است؛ دین هم کالایی نیست که همه آن را بپسندند. همان طور که ائمه معصومین (ع) و پیامبر اکرم (ص) دین را به جامعه ارائه کردند و افرادی به هر دلیلی زیر بار آن نرفته و نپسندیدند، اما ایشان کسی را اجبار نکردند، ممکن است این اتفاق در این زمینه هم رخ بدهد و همه افراد جامعه این الگو و نسخه را نپذیرند.
اما وظیفه بزرگان دین این است که این الگو را به صورت دقیق و کارآمد از متون دین استخراج کرده و به نهادهای واسط ارائه کنند. اگر این اتفاق بیفتد بخش قابل توجهی از جامعه علاقه مند می شوند چرا که دین بالذات جذاب است اما نباید فراموش کنیم که قرار نیست همه این موضوع را بپذیرند.
آیا حوزه در همه عرصه های زندگی می تواند ورود پیدا کرده و الگو ارائه دهد یا تنها به بخش های خاصی می تواند وارد شود و در آن زمینه سبک زندگی دینی طرح کند؟
سبک زندگی یک مقوله و بسته است و زیر مجموعه های دینی اعم از مسائل تفریحی، امور سرگرم کننده، تا عرصه های جدید مانند سیاست های خارجی را در دل خود دارد. دین متولی اداره زندگی انسان در همه عرصه ها، شئون، زمان ها و قرون است. این سبک در برگیرنده همه زندگی است و همه نیازهای انسان است و برای تمامی آنها برنامه دارد؛ از زندگی بیولوژیکی مانند این که چه غذایی بخوریم؟ چگونه غذا بخوریم؟ چه وقتی غذا تناول کنیم؟ تا انواع روابط و اخلاق و برخوردها همچون روابط فردی مان چگونه باشد؟ روابط اجتماعی به چه صورت باشد؟ در خانواده چطور برخورد کنیم؟ کیفیت روابط خانوادگی به چه شکل باید باشد؟ نیاز به تفریح، نیاز به زینت، اخلاق مداری، تربیت، آموزش و ... . بنابراین، دین برای همه نیازهای طبیعی و فطری انسان ها برنامه داشته و آنها را در نظر گرفته است. با این توصیف چنین برنامه جامع و کاملی برای همه جذاب است و در همه شئون زندگی می تواند حرفی داشته و کارساز باشد.
پایان پیام/
نظر شما