خبرگزاری شبستان: قرار گرفتن در سالروز ازدواج امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا (س) به عنوان پاک ترین و زلال ترین پیوند آفرینش فرصتی را فراهم آورده تا به وظایف متقابل زن و شوهر بپردازیم. این رو با حجت الاسلام محمدحسین توانایی، استاد دانشگاه امام صادق (ع) و مولف کتاب های "قرآن و معنا درمانی"، "مهارت زندگی"،"آیین و سبک زندگی" به گفتگو پرداخته ایم. مشروح این گفتگو با مدیر دفتر پژوهش و برنامه ریزی معاونت قرآن و عترت (ع) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از نظرتان می گذرد:
وظایف مشترک زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟
اما زن و مرد نسبت به یکدیگر وظایفی مشترک دارند که از جمله می توان به خوش بینی نسبت به یکدیگر، اعتماد و پشتیبان هم بودن اشاره کرد.
باید بدانیم که یکی از وظایف زن، ایجاد فضایی آرام در خانه است؛ این همان چیزی که خداوند در قرآن آیه 21 سوره روم بدان اشاره کرده است:" «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»، «و از نشانههاى او اینکه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در این [نعمت] براى مردمى که مىاندیشند قطعاً نشانههایى است»
بنابراین زن که مظهر جمال الهی است نمی تواند به همسرش بگوید من در خانه تو آرامش نداشتم، چرا که او باید برای مرد آرامش ایجاد کند.
یعنی مرد برای ایجاد آرامش زن وظیفه ای ندارد؟ این امر یک طرفه و تنها از سوی زن است؟
خیر، وظیفه مرد فراهم کردن آسایش برای زن است و باید در این راستا کوشش و تلاش کند.
اما آسایش غالبا در موارد مادی خلاصه می شود و با فراهم کردن آرامش که بُعد معنوی دارد، دارای تفاوت است. این به حقوق زن خلل وارد نمی کند؟
ببینید اگر آسایش را واکاوی کنیم، در می یابیم نتیجه آسایش، آرامش است که خود به خود در این پروسه شکل می گیرد و از جانب مرد به زن عرضه می شود. بنابراین آسایشی در اینجا مد نظر است که آرامش را در پی دارد.
زن چه وظایف دیگری نسبت به همسر خود دارد؟
زن باید تلاش کند موجبات خشم و ناراحتی مرد را فراهم نکند و در مواردی که اوضاع روحی مرد نامناسب است و او به دلیل مشکلات کاری در غار تنهایی خود فرو رفته است، تا بازگشتن حال طبیعی او که معمولا با یک دوش گرفتن و نوشیدن چای یا آبی و ... صورت می گیرد، با سوال یا حرف هایی که نباید در این زمان انجام شود، او را در فشار قرار نداده بلکه اجازه دهد بعد از فرصت او روح خود را بازیافته و حال مناسبی پیدا کند. البته اگر این حالت مستمر بود باید با مشاوره درمان شود. بنابراین برای ایجاد صمیمیت بیشتر، لازم است زن سکوت مرد را در این گونه مواقع نشکند و وارد فضا و خلوت مقطعی مرد نشود.
اما وظیفه دیگر زن این است که اقتدار مرد را به رسمیت بشناسند؛ مرد در خانه مظهر اقتدار است و زن باید جایگاه مرد بودن او را درک کند و هر حرکتی که این اقتدار را خدشه وارد می سازد، حذف کرده تا به صمیمیت آنها خلل وارد نشود. زن توجه کند که حرمت مرد را در حضور فرزندان و دیگران حفظ کرده و با القای واژه های مثبت، روحیه توانمندی را به او تزریق کند. برای مرد هیچ چیز بهتر از این نیست که زن به او روحیه دهد؛ بسیاری از مشکلات سخت اجتماعی مرد با همین شیوه حل می شود.
اما مورد دیگر اینکه زن اگر شاغل است، قدرت مالی خود را با جملاتی مانند منم دارم جون می کَنم، بار مالی خانه را به دوش می کشم و ... به رخ او نکشد، هر چند درآمد او در خانه هزینه می شود اما برای مرد خوشایند نیست که وقتی زن ایثار و گذشت می کند یا به وظایف اجتماعی خود (برخی از مشاغل وجود دارد که زنان عهده دار آن می توانند باشند) عمل می کند، به اصطلاح به روی او آورد.
مشاجره ضد صمیمیت است، زن و مرد باید توجه به این مهم داشته باشند. به ویژه زن مراقب باشد هر بحثی که می خواهد تبدیل به مشاجره شود را مدیریت کرده و خواسته خود را در زمان دیگری و در خلوت خود، نه در حضور فرزندان و دیگران، با بیانی منعطف برای مرد بازگو کند.
اما زن از نظر فقهی وظایف دیگری نیز نسبت به مرد دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تمکین از همسر به جز در موادری که زن بیماری خاص دارد یا در دوره های زمانی مشخص قرار گرفته است؛ اجازه برای دخل و تصرف در اموال شوهر و خروج از خانه به جز در مواردی که زن نیاز به یادگیری واجبات دین داشته باشد و موارد خاص دیگر.
وظایف مرد نسبت به همسر خود چه مواردی است؟
تامین هزینه های زندگی درخور شان و جایگاه همسر، توجه کردن همه جانبه و مستمر به او، به طوری که زن تصور نکند از چشم همسر افتاده، به ویژه در مهمانی ها و حضور دیگران و خانواده اش. مرد باید تغییرات را به خوبی حس کند و قتی به منزل می آید از این تغییرات (اعم از نوع پوشش زن، تغییر دکوراسیون خانه و ...) و زحمات همسر تشکر و قدردانی کند و نگوید تو زیر باد کولر نشستی و من می روم بیرون جان می کَنم و امثال این جملات نادرست.
برای زن اهمیت قائل شدن در حضور دیگران بسیار مهم است بنابراین نباید این گونه باشد که مرد در میهمانی چند ساعته با همه بگوید و بخندد و به تنها کسی که توجه نکند، همسرش باشد.
تکمیل کردن؛ بر اساس روایات، مرد باید زن را گرامی داشته و او را امانت بداند و در این امانت خیانت نکند. وظیفه دیگر مرد این است که از همسر خود توقع انجام کارهای سخت و سنگین را نداشته باشد؛ حضرت علی (ع) در نامه 31 نهج البلاغه خطاب به امام حسن (ع) می فرمایند:"زن همچون گل خوش بویی است نه کارپرداز."
از جمله دیگر وظایف مرد نسبت به زن، درک کامل و اظهار و ابراز همدردی با اوست. یکی از مهم ترین عواملی است که به افزایش صمیمت کمک کند این است که مرد باید از شنیدن سخنان کوتاهی نکرده و در هنگام بروز مشکلات با او همدردی کند.
برای اینکه همسران وقوف کامل به مسوولیت ها و وظایف خود- به ویژه پیش از ازدواج-، پیدا کرده چه اقداماتی باید انجام داد؟
گنجاندن وظایف و نقش ها در کتاب های دانشگاهی، ترویج فرهنگ کتاب خوانی توسط نهادهای ذیربط، تقویت کلاس های آموزش خانواده در وزارت آموزش و پرورش، برگزاری کارگاه های تخصصی مهارت های زندگی از جمله مهارت ارتباط موثر، ترویج فرهنگ تذکر لسانی در سطح جامعه به ویژه توسط اطرافیان زوج های جوان و نادیده نگرفتن نقش رسانه ها از جمله صدا و سیما، جراید و مطبوعات، خبرگزاری ها و پایگاه های اطلاع رسانی در ترویج ارتباط موثر واحترام متقابل، در این زمینه نقش مهمی دارد.
پایان پیام/
نظر شما