خبرگزاری شبستان: آنچه که در عرف امروزی شیعه در خصوص سیاه پوشی و عزاداری بر سالار و سید شهیدان دیده می شود، پر رنگ بودن این موضوع پس از دهه عاشورا است. از این رو در گفتگو با حجت الاسلام حسین روحانی نژاد، عضو هیئت علمی گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره بعضی از این شبهات گفتگو کرده ایم که در ذیل می آید:
معمولا وقتی فردی از دنیا رخت بر می بندد بر فراق او عزادرای کرده و پیراهن سیاه می پوشیم؛ با توجه به اینکه حضرت اباعبدالله (ع) در روز عاشورا به شهادت می رسند و به ظاهر مصیبت تازه از همان روز شورع می شود، ما می بینیم دقیقا در همین زمان عزاداری ها جنبه کمرنگ تری پیدا کرده و بیشتر اختصاص به دهه نخست یعنی قبل از وقوع شهادت آن حضرت دارد، چطور این موضوع توجیه می شود؟
البته ما در دین دستور خاصی درباره سیاه پوشی قبل یا بعد عاشورا و این عمل برداشت علاقه مندان به امام حسین (ع) است و به این ترتیب اعلام می کنند ما در راستای راهی که پیمودید، با شما همسو و همگام هستیم، به همین جهت وقتی این ایام فرا می رسد با پوشیدن لباس مشکی و سیاه پوشی شهر حالت حزن انگیزی را در خود ایجاد می کنیم و به استقبال این ایام می رویم. در واقع این یک روشی است و با این تاکتیک اعلام می کنیم ما از هواداران و محبان و شیعیان آن بزرگوار هستیم.
با این توصیف پس از شهادت حضرت (ع) باید این جنبه غلبه بیشتری پیدا کند در صورتی که این طور نیست؛ چرا؟
البته برخی از افراد همچنان این سیاه پوشی و عزاداری را پس از روز دهم ادامه می دهند و اینکه این موضوع کمرنگ می شود، یا چند روزی ادامه دارد یا حداکثر تا پایان محرم تمام می شود، باید گفت واقعیت این است ما باید حالت اعتدال را رعایت کنیم، ضمن اینکه باید ابراز ارادت به حضرات داشته باشیم اما به هر حال افراط و تفریط هم موجب زدگی برخی افراد شود و لذا گاهی پرداختن بیش از حد به این موارد فرد را از ایفای وظیفه همسری، پدری یا مادری و ... غافل می کند و این با سیره و منش اهل بیت (ع) منافات دارد. البته از آنجا که در زمان حیات ائمه (ع) به دلیل شرایط حکومتی امکان برگزاری عزاداری گسترده و سیاه پوشی مانند امروز نبود و تنها به قرائت اشعاری و گریستنی اکتفا می شد، برخی محبان می خواهند این موضوع را جبران کنند و این پسندیده است در صورتی که افراط نشود و نمی توان گفت تمام عزاداری هایی که امروز اتفاق می افتد شیوه و روش آن به صورت مصداقی در زمان ائمه (ع) وجود داشته است لذا گاه مشاهده می شود مراجع و به ویژه رهبری تاکید می کنند این اقدامات به گونه ای باشد که شیعه در معرض اتهام از سوی دشمن قرار نگیرد و شیعه در نظر دیگران خرافه پرست و کج فهم قلمداد نشود.
معمولا چه اقداماتی موجب به وجود آمدن این تفکر می شود؟
برخی کارهایی که با مجالس سوگواری تناسب ندارد مانند قمه زنی که از این روش بسیار در کشورهایی که با این فرهنگ آشنا نیستند علیه شیعه استفاده شد البته شاید این تاکتیک در زمانی یا دوره ای جواب می داد و افراد آن را می پذیرفتند اما در دوره کنونی نمی توان آن را تعمیم داد. هر چند ممکن است افراد از این عمل در گذشته به آثار و نتایجی می رسیدند اما نمی توان دلیلی بر صحت آن بار کرد همان طور که مرتاضان کارهای خارق العاده ای انجام می دهند که بشر حیرت زده می ماند اما نمی توان صحت و سقم عمل آنها را مشروع دانست. بنابراین به طور کلی باید در نظر داشت در هر دوره ای نوع خاصی از سوگورای ممکن است جواب دهد و مورد پذیرش قرار گیرد و نباید به صرف اینکه اجداد و پیشینیان ما آن طور عزاداری می کردند ما هم انجام دهیم چرا که گاه این روش ها نتیجه معکوس داده و علیه شیعه استفاده می شود.
لذا نباید اجازه داد برداشت های ذهنی بر واقعه ای غلبه پیدا کند و عرضیات بر ذاتیات مستولی شود چرا که این موضوع موجب دور ماندن و غافل شدن از اصل ماجرا و به بیراهه رفتن می شود.
چه توصیه ای می توان در این خصوص به برپاکنندگان و اقامه کنندگان عزا بر اباعبدالله الحسین (ع) و سیاه پوشی در این ایام داشت؟
ببینید ما نباید بلافاصله پس از گذشت شب عاشورا، مصیبت خوانی و سوگورای را بر امام حسین (ع) و یارانش ترک کنیم و از آن شور و حال بیفتیم ضمن اینکه برخی افراد متاسفانه گمان می کنند در طول سال هر نوع خطا و اشتباهی را می توانند مرتکب شوند و در این ایام با عزاداری بر سیدالشهداء (ع) سبک شده و گناهانشان پاک شود؛ این همان افراط و تفریط است. ما باید در این خصوص تابع مراجع تقلید و علما باشیم چرا که توصیه اهل بیت (ع) نیز همین است که فرموده اند در عصر غیبت برای امور دینی خود به مراجع و علما مراجعه کنیم چرا که آنها اطلاعات و آگاهی های کافی در این باره دارند و علم آنها جامع الاطراف است. بنابراین نحوه عزاداری و سیاه پوشی خود را می توانیم با این بزرگان تطبیق دهیم تا دچار انحراف نشویم. امروز متاسفانه در برخی موارد مانند سبک مداحی ها آنچنان دچار انحراف شده ایم که می توان گفت اینها خدمت به اهل بیت (ع) نیست بلکه در نقطه مقابل خواسته آنها قرار گرفتن است. بنابراین در این خصوص نیز باید به علم مراجع و بزرگان دین تمسک جوییم تا به بیراهه و خرافه نرویم.
پایان پیام/
نظر شما