گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: بررسی وضعیت مشاغل بانوان و امکان حضور حداکثری زن در اجتماع از جمله مواردی است که به ویژه بعد از وقوع انقلاب اسلامی مورد توجه نهادهای مختلف قرار گرفته و در نتیجه امروز شاهد هستیم که زنان به عنوان یکی از اصلی ترین نیروهای فکری و کاری در جامعه محسوب می شوند.
با این وصف اما همواره مباحث چالش برانگیزی پیرامون نقش زنان در اجتماع وجود دارد، برخی با وجود تایید توانایی های زنان در مشارکت در امور مختلف جامعه، حضور زن در محیط خانواده به صورت صرف را می پسندند، برخی نیز در رویکردی افراطی معتقدند روزگار تغییر کرده است و زنان نیز امروز باید پابه پای مدران در جامعه و در محیط های کاری نقش آفرینی کنند، اما مقابل این دو دیدگاه نگرشی مبتنی بر اعتدال وجود دارد؛ بر این مبنا که زنان می توانند در کنار ایفای نقش همسری، مادری خود در محیط خانواده در صورت امکان و تمایل می توانند در اجتماع حضور یابند البته به شرطی که این حضور مانع از وظیفه اصلی آنان یعنی نقش زن به عنوان همسر و نقش زن به عنوان مادر نشود که دیدگاه اخیر مورد تایید اسلام است.
اما برای بررسی این مساله با حجت الاسلام و المسلمین صمصام الدین قوامی، مدیر بنیاد مدیریت فقه اسلامی به گفت وگو نشسته ایم تا بحث حضور در اجتماع، حضور زن در محیط های کاری مختلط را از نظرگاه دینی و فقهی بررسی کنیم، گفت وگوی خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با این پژوهشگر را می خوانید:
درباره حضور زن در محیط های کاری همواره مباحث مختلفی مطرح بوده است، به ویژه در چند سال اخیر با توجه به برخی مسایل و مشکلات اجتماعی شاهد حضور چندبرابری زنان در سطح مشاغل مختلف بودیم که به طبع در این میان مشکلات متعددی برای کانون خانواده ایجاد میشد چراکه زنان با وضعیت چندنقشی مواجه شدند، وظیفه مادری و همسری یک طرف و کار کردن از سوی دیگر، با این تفاسیر به نظر شما چه رویکردی برای زن مناسبت ترین نگرش است؟
قطعا حضور زن در محیط خانواده ایده آل ترین وضعیت است، اما با این وصف زن نیمی از جامعه انسانی جامعه است و بسیار فعال و مولد است، اما نقش ها باید مشخص شود، برای مردان اصل بر حضور در اجتماع است مگر ضرورتی ایجاد شود و امکان حضور و کار کردن برای آنان نباشد. اما برای زنان برعکس است و اصل بر عدم حضور است به معنای کارهای متداول اجتماعی مگر اینکه ضرورت ایجاد کند که دو اصل مقابل است. در واقع ذائقه اسلام بر آن است که زنان تکیه بر وظیفه مادری و همسری داشته باشند، هرچند که برخی خانه دار را جدی نمی گیرند در حالی که خانه داری از مشاغل تاثیرگذار در جامعه است چرا که از قبال حضور زن در منزل و رسیدگی به امور منزل است که کانون خانواده گرم می شود؛ لذا در وهله اول حضور زن در محیط خانواده و در وهله بعد اشتغال باید مورد توجه باشدف ضمن آنکه خانواده اولنی واحد اجتماعی است و جامعه اسلامی جامعه ای نیست که اصالت فرد را تایید کندذ لذا باید بنیان خانواده تحکیم شود که این امر از طریق حضور حداکثر زن در کانون خانواده محقق می شود. ضمن آنکه بحث مدیریت منزل کاری نیست که در مورد آن ساده اندیشی شود و در سیاست و اخلاق اجتماعی اثر به سزایی دارد.
بنابراین اولین انتخاب باید حضور زن در محیط خانواده باشد و اشتغال زنان در وهله دوم قرار گیرد؟
بله ، در واقع به نظر می آید که اولین کار خودسازی و تدبیر نفس و تدبیر منزل برای زنان است. اما در مورد اشتغال مخالفتی با حضور زن در اجتماع نشده است اما به شرطی که در وهله اول وظیفه همسری و مادری را بتواند ایفا کند.
بعضا برخی مشاغل وجود دارد که باید زنان در آنها حضور داشته باشند مانند پزشک زنان، پلیس زن، اما برخی مشاغل مثل کار در معدن و امثالهم با توانایی جسمی زن نیز مطابقتی ندارد.
ضمن آنکه در تمامی ساحات حضور زن در اجتماع اصل بر عدم اختلاط است و اسلام نیز به شدت را پرهیز داده است و یکی از مهمترین ابعاد فلسفه حجاب نیز در همین عدم اختلاط است.
این اختلاط در محیط های کاری چه تاثیرات سوء دارد؟
ببینید، خواه نا خواه حتی در میان متدینین نیز این اختلاط اثر خواهد گذاشت و اولین نمود آن در خانواده ها بروز می یابد چون زمانی که زن و مرد نامحرم در یک محیط کاری حضور داشته باشند به هرحال اثرات نامطبول را خواهد داشت نظیر اینکه کم کم صحبت کردن ها تغییر می کند، خودمان می شود و بعضا ممکن است تبدیل به شوخی و خنده با نامحرم شود که اسلام از این امر پرهیز داده است.
شما چه پیشنهادی دارید، به هرحال اکثر محیط های کاری مختلط است؟
قبل از پاسخ به این سوال لازم می دانم نکته ای را بیان کنم، مانعی برای حضور زن در اجتماع نیست و زنان می توانند در مشاغل متناسب با توان و شان خود حضور یابند، اما حضور در محیط هاری کاری مختلط عموما آسیب هایی دارد که که مهترین آن سست شدن بنیان خانواده است.باید محیط مشخصا جداسازی شود، یا اگر نشد اقلا باید پارتیشن بندی شود. کارفرما باید این مسایل را مد نظر قرار دهد، مهمترین اثر اختلاط زن و مرد در محیط های کاری سست شدن بنیان خانواده است.
برخی معتقدند این وارونگی که در محیط اجتماع ما ایجاد شده است سبب کمرنگ شدن نقش سنتی زن در خانواده شده است، البته فارغ از علل اقتصادی و تورم و تحولات فرهنگی.
بله، این مساله ناشی از آن است که سبک زندگی اسلامی را مورد توجه قرار نداده ایم، ببینید خداوند برای هر امری مهندسی دارد و نقشه کشیده است، ما نباید به عنوان انسان در هندسه خلقت دست ببریم، نمی توان به خاطر یک سری القائات کاذب از جمله کسب استقلال زن محیط خانواده را به نابودی کشاند، برای زن بهتر است که در صورت عدم نیاز به کار کردن در کنار محیط خانواده اش بماند.
پایان پیام/
نظر شما