قرقیزستان و نقش محوری مساجد در مناسبات اجتماعی و فرهنگی

به گزارش خبرنگار گروه مساجد و کانون های خبرگزاری شبستان، جمعیت قابل توجهی از مسلمین در کشور قرقیزستان زندگی می کنند، از این نظر مساجد متعددی در این کشور بنا شده است و مردم برای اقامه نماز و برگزاری برخی مراسم مذهبی در مساجد حضور می یابند.

خبرگزاری شبستان در این راستا و در ادامه بررسی وضعیت مساجد در این کشور، با علی کبریایی زاده، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قرقیزستان به گفت وگو پرداخته است، بخش دوم این گفت وگو را می خوانید:

- کارکرد مساجد جامع در قرقیزستان چیست؟ آیا مساجد جامع مرکزیتی نسبت به سایر مساجد دارند؟ قدیمی ترین مسجد جامع این شهر را برای مخاطبان ما معرفی بفرمایید.

نمی توان گفت مساجد مرکزی سیطره بر دیگر مساجد دارد اما مردم ترجیح می دهند نماز جمعه را در مسجد مرکزی اقامه کنند که بعضاً توسط شخص مفتی اقامه می شود یا می توان گفت مسجد مرکزی نسبت به دیگر مساجد در برگزاری دوره های آموزشی که اغلب در حوزه آموزش قرآن است فعال تر بوده و همچنین اداره روحانیت قرقیزستان هم در این مسجد البته در بیشکک قراردارد معمولاً نمایندگان کشورهای اسلامی در این مسجد حاضر می شوند.

(مسجد نعمان در استان باتکن قرقیزستان)

نمای داخلی مسجد نعمان که از سبک سنتی مرسوم در دره فرغانه پیروی می کند

- رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قرقیزستان، چه برنامه هایی را در راستای گسترش فرهنگ دینی و همچنین معرفی تمدن نوین اسلامی ایرانی در مساجد قرقیزستان دارد؟

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برنامه های مختلفی را در راستای گسترش فرهنگ دینی و همینطور وحدت امت اسلامی و تقریب مذهبی و معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی به انجام رسانده و یا در دستور کار دارقطعاً مانا ترین این اقدامات می تواند در حوزه چاپ و نشر کتاب باشد با رویکرد معرفی خدمات دانشمندان مسلمان به بشریت بعضاً حتی از نخبگان علمی این کشورها که در نظام سوسیالیستی تربیت و رشد یافته ا ند و البته در پاره ای مواقع بدون غرض و از سر بی اطلاعی شنیده می شود که ایا واقعاً مسلمانان در عرصه علم و صنعت منشا و مصدر خدمتی هم در طول تاریخ به بشریت بوده اند؟

با توجه به این وضعیت والبته با مشارکت نهادهای علمی و فرهنگی قرقیزستان اقدام به چاپ کتاب کارنامه اسلام مرحوم زرین کوب شده است که مورد استقبال هم قرار گرفته یا در قالب نشریه راه ابریشم که دو ماهنامه است و امسال سال دوم نشر آن است با درج مقالات به این نیاز پاسخ داده شده است همچنین برگزاری نشست هایی به عنوان مثال به مناسبت روز میلاد حضرت صدیقه طاهره(س) به مقام و منزلت زن در اسلام پرداخته شده و یا با برگزاری دوره های آموئزش قرآن یا حمایت از برگزاری دوره های اموزش قران این بخش مورد توجه قرار گرفته شده است.

نکته دیگر اینکه آنچه نیاز امروز جامعه قرقیزستان است و این امر فوق العاده اهمیت دارد موضوع معرفی اسلام ناب است متاسفانه وجود گروههای تندرو همچون جنبش اسلامی ازبکستان یا جیش المهدی ، حزب التحریر و گروههای سلفی در این کشور خاصه در نواحی جنوبی باعث شده اند جوانان قرقیز تحت تاثیر تبلیغات آنها جذب این گروهها شوند گروههایی که به شیعه هراسی و ایران هراسی در این کشور دامن می زنند و موفق شده اند تاکنون بیش از 50 نفر از جوانان قرقیز را با وعده های دروغین به سوریه بفرستند موضوعی که به شدت نهاد رسمی دینی (مفتیات) و دولت این کشور با آن مقابله می کند لذا می توانیم بگوئیم معرفی اسلام اصیل و آگاهی بخشی به جوانان از مهمترین موضوعاتی است که در دستور کار رایزنی بوده لکن تلاش شده این امر در قالب حمایت از تالیفات اسلام شناسان و آن عده از علماء دینی قرقیزستان که هدفی جز معرفی اسلام واقعی ندارند و قائل به وحدت امت اسلامی هستند محقق شود.

اما موضوع معرفی فرهنگ و تمدن نوین اسلامی موضوعی نیست که بتوان به تنهایی آن را در قالب مساجد به انجام رساند این بحث باید ابتدا در مراکز علمی و دانشگاهی مطرح شود که اتفاقاً برگزاری همایشی تحت همین عنوان در دستور کار رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی با مشارکت یکی از نهاد های فرهنگی قرقیزستان است و امیدواریم بتوانیم این مهم را در ماه اکتبر(مهرو اوایل آبان ماه سال جاری)به انجام برسانیم، ویژگی ها و شاخص های فرهنگ و تمدن نوین اسلامی را در این همایش با حضور اندیشمندان قرقیز مطرح و بررسی نمائیم.

(مسجد السحری در شهر قره سو در استان اوش)

ایام ماه مبارک رمضان در مسجد السحری در قره سو

- به عنوان سفیر فرهنگی ایران در قرقیزستان چه برنامه هایی را در راستای گسترش فرهنگ مسجدی در میان (ایرانیان مقیم در قرقیزستان) دارید؟

همانطور که پیش تر اشاره داشتم ایرانیان مقیم قرقیزستان حدود 500 نفر هستند؛ در شهر بیشکک مسجد امام علی (ع) قرار دارد که مسجد شیعی است وحدوداً 12 سال قبل ساخته شده است.امام جماعت این مسجد روحانی آذری وارسته ای است که در ایران تحصیل کرده و از نظر علمی در سطح مطلوبی قر ار دارد.

در ایام ماه مبارک رمضان و محرم نیز سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اعزام روحانی از برنامه های مسجد حمایت می کند همچنین تلاش شده است با برگزاری مراسم در ایام شهادت ائمه اطهار همچنین برگزاری مراسم درایام اعیاد دینی و ایام ولادت پیامبر اعظم(ص) و ائمه عصمت و طهارت در این مسجد که تنها مسجد شیعی این کشور است به ارتقاء سطح معرفتی شیعیان کمک شود همچنین دعای کمیل و نماز جمعه نیز هر هفته در این مسجد برگزار می شود.

در این چارچوب ذکر این مطلب نیز مفید است که جمعیت شیعیان قرقیزستان کمتر از بیست هزار نفر است که عموما و اکثرا شیعیان قرقیزستان آذری اند عده ای در زمان استالین به این کشور تبعید شده اند و اکنون طی چندین دهه جمعتی قابل اعتنائی را تشکیل می دهند برخی هم البته خیلی کمتر طی سال های بعد از استقلال در قرقیزستان ساکن شده اند معمولاً در ایام محرم دانشجویان شیعه پاکستانی شیعیان افغانی مقیم قرقیزستان که از جمعیت زیادی هم برخوردار نیستند در مسجد امام علی (ع) حاضر می شوند و به عزاداری برای حضرت سید الشهداء می پردازند.

(مسجد فاضل آتا در استان اوش قرقیزستان) ، این مسجد در سال 1905 ساخته شده و در سال 2005 تعمیر شده است

- به نظر شما مسیر دستیابی به تقریب مذاهب اسلامی چیست و اساسا رایزنی های فرهنگی تا چه اندازه می توانند در این حوزه موثر باشند؟

موضوع وحدت امت اسلامی با رخدادهایی که اکنون در برخی بلاد اسلامی شاهد و ناظر آن هستیم از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ متاسفانه عده ای در صدد هستند تا ازاین دین رافت و مهربانی چهره خشنی به نمایش بگذارند ؛این امر مشخصاً با حادثه 11 سپتامبر کلید خورد واکنون در شکل های مختلف ودر نقاط مختلف جهان ظهور و بروز کرده است در آسیای مرکزی از بامداد استقلال این کشورها گروههای افراطی و تندرو وارد این منطقه شدند.

اکنون بسیاری از این گروه ها شبکه وار در این مناطق تکثیر شده اند و به یاری گیری مشغولند برخی از این گروهها برای خود رسالتی جهانی تعریف کرده و می کنند متاسفانه موفق هم شده اند که برخی از جوانان محروم این کشورها را با وعده های دروغین جذب کنند . البته در این شرایط ناهموار نقش علماءو نهادهای رسمی دینی (مفتیات ،کمیسیون ادیان) و نظام آموزش دینی می تواند تاثیر گذار باشد؛ همچنین اگاهی بخشی به جوانان و همچنانکه قبلا اشاره شد معرفی اسلام واقعی بسیار تاثیر گذار است .

پاسخ به شبهاتی که از سوی این گروهها بر علیه دیگر فرق همچون شیعه مطرح می شود و نشان دادن چهره واقعی خصوصا گروه های سلفی برای توده مردم و جوانان امری ضروری است ، در این چارچوب باید گفت دستیابی به وحدت مگر با گفتگو های درون دینی خالصانه و دلسوزانه و ارتباط با مردم ،درک شرایط جاری و ساری در جهان اسلام، همکاری و همیاری مذاهب مختلف اسلامی بر اساس اصول مشترک و البته اتخاذ مواضع عملی در موقعیت های لازم میسر نخواهد شد.

در پاسخ به بخش دوم این سوال باید بگویم طبعاً رایزنی فرهنگی به میزان زیادی می تواند در امر تحقق وحدت اسلامی به توجه به آنچه در ادامه بیان می شود نقش آفرین باشد بی تردید سفر علما و مسئولین نهادهای رسمی دینی کشورهای اسلامی به جمهوری اسلامی و آگاه شدن انها از اقدامات کشورمان در زمینه وحدت اسلامی و نظرات علما طراز اول جمهوری اسلامی در ارتباط با اتحاد اسلامی و اهمیت آن در شرایط کنونی می تواند گامی موثر باشد همینطور چاپ منشورات در اهمیت وحدت اسلامی و گفتگو های درونی ،حمایت از تالیفات علماء دینی کشورهای مسلمان که وحدت اسلامی دغدغه آنها است از جمله دیگر اقدامات قابل انجام است ،برگزاری نشست ها ، برنامه های مشترک و.......

(مسجد جامع حضرت علی(ع) در نارین)

-آیا بعضا در مساجد قرقیزستان سنن و مراسم ملی برگزار می شود؟

در مساجد قرقیزستان سنن ملی برگزار نمی شود.

(مسجد جامع شهر تالاس)

- وضعیت منابر در مساجد چگونه است و بیشتر مباحث منبر در مساجد حول چه مواردی است؟

متناسب با سطح معرفت دینی مردم و مخاطبین محورهای سخنرانی امامان مساجد عموماً در اهمیت نماز، روزه، حج و دیگر وظائف دینی یک مسلمان است، احترام به پدر و مادر، تلاوت قرآن، اهمیت کمک به یکدیگر و .... در منابر بسیار محدود به مسائل دنیوی و سیاسی پرداخته می شود عموماً امامان مساجد وارد مسائل سیاسی نمی شوند.
 

(مسجد دونغان در استان ایسیک کول)

(مسجد جامع شهربیشکک پایتخت جمهوری قرقیزستان)

گفت وگو از: فاطمه فرامرزی

پایان پیام/