به توصیه آیت الله مهدوی کنی نمازهایم را در مسجد می خواندم

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، محمدرضا قزل سفلی، رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون است. وی به مدت 9 سال حضور خود در این کشور نه تنها در قامت یک نماینده فرهنگی که به عنوان امام جمعه و امام جماعت بیش از صد مسجد سیرالئون شناخته شد.

برگزاری دوره های آموزشی برای اقشار مختلف مردم با موضوع فرهنگ ایران و اسلام، تدریس در دانشگاه فورابه، تاسیس شورای ائمه جمعه و جماعات سیرالئون، تاسیس سازمان «نان» تنها گوشه ای از فعالیت های وی محسوب می شود.

او که چندماه قبل فریتاون را به مقصد تهران ترک گفت، چنان رابطه وحدت مندی را از مسیر مسجد میان گروه های مختلف مسلمین ساکن در این کشور ایجاد کرد که می توان گفت حتی فراتر از آن نوعی وحدت بین الادیانی میان مردم این کشور برقرار شده است.

تیتر روزنامه های سیرالئون نشان از این دارد که قزل سفلی برای آنها سنگ تمام گذاشته است، تیترهایی مثل «اشک ها برای قزل سفلی»، «در تودیع رایزن فرهنگی امام اشک ریختند»، «برای وداع برادر قزل سفلی اشک ها ریخته شد»، «خداحافظ آقای قزل سفلی! شما یک دیپلمات متشخص و متمایز هستید»، «تجلیل شورای ائمه جمعه و جماعات از آقای قزل سفلی»، «محمدرضا قزل سفلی بهترین دیپلمات مردمی، نمونه به یاد ماندنی ایران برای سیرالئون»، « آقای قزل سفلی برای سیرالئونی ها مانند یک پدر بود» .

خبرنگار شبستان برای بررسی فعالیت های «محمدرضا قزل سفلی» رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون با دعوت از وی برای حضور در خبرگزاری شبستان، به گفت وگویی تفصیلی درباره برنامه ها و فعالیت های او در حوزه مسجد پرداخته است که بخش اول این گفت وگو را می خوانید:

- آقای قزل سفلی قبل از این که وارد بحث اصلی یعنی فعالیت های شما در رابطه با مساجد سیرالئون شویم، کمی از خودتان برای ما بگویید. در چه سالی و در چه خانواده ای متولد شدید؟

در سال 1339 در خانواده ای مستضعف متولد شدم. دوران سختی بود. در فقر مطلق بعد از سپری نمودن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در روستای القجر مینودشت استان گلستان در سال دوم دبیرستان به نیروهای انقلاب اسلامی پیوستم و ضمن نشر و تکثیر اطلاعیه ها و نوارهای صوتی امام خمینی (ره) آنها را میان مردم به ص ورت مخفیانه توزیع می کردم.

بعد از آنکه انقلاب اسلامی ایران به پیروزی پیوست و پس از بازگشایی مدارس ضمن درس خواندن در تاسیس انجمن اسلامی دانش آموزی در کمیته انقلاب، هیات هفت نفره کشاورزی و جهاد سازندگی مشغول بودم.

در آبان 1359 همزمان با تعطیلی دانشگاه ها جهت انقلاب فرهنگی عازم سربازی و درنیروی هوایی پایگاه پنجم شکاری امیدیه اهواز مسئول انجمن سیاسی عقیدتی بوده و در گزینش و اعزام نیرو از آن پایگاه برای شرکت در جنگ های نامنظم شهید چمران فعال بودم . همچنین دوران دانشجویی نیز به عنوان داوطلب از دانشگاه امام صادق(ع) به جبهه جنوب و غرب اعزام شده ام.

در حد سن و سال خودم در تحول قبل و بعد از انقلاب اسلامی همکاری داشتم. بعد از پایان تحصیلات نیز جذب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بعد از آن وارد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شدم و به تبع آن برنامه های مختلف در حوزه های فرهنگی در خارج از کشور و به ویژه در کشورهای آفریقایی در کارنامه ام رقم خورد. من به مدت 9 سال در سیرالئون بودم، همچنین در غنا، نیجریه، ساحل عاج نیز به عنوان رایزن فرهنگی حضور داشتم. به یاد دارم قبل از اینکه به سیرالئون اعزام شوم با آیت الله مهدوی کنی که امیدوارم به زودی بهبودی شان حاصل شود دیدار داشتم، ایشان 18 سال قبل در آن دیدار توصیه هایی به من داشتند که در این سفرم بسیار کاربردی بود.

همچنین در اوایل سال 1383 به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون برای بازگشائی رایزنی فرهنگی و تعمیر ساختمان آن که شش سال به خاطر جنگ های داخلی تعطیل شده بود عازم سیرالئون شدم.

فروردین ماه 1390 حمیدرضا اولین فرزندم با یک دختر مسیحی سیرالئون که با تغییر نام به فاطمه قزلسفلی مسلمان و شیعه شد ازدواج کرد. مطبوعات سیرالئون درباره این ازدواج نوشتند «اولین ازدواج ایران و سیرالئون انجام شد». این ازدواج در تحکیم روابط دو کشور بسیار اثر مثبتی داشت و موجب خوشحالی مجموعه دولت و ملت سیرالئون شد.

محمدرضا قزل سفلی رایزن وقت جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون به عنوان امام جمعه

- برای آشنایی مضاعف مخاطبان ما از فرهنگ، دین، جمعیت سیرالئون  بگویید، بیشترین دوران حضورتان در آفریقا در سیرالئون سپری شده است، فراوانی ادیان در این کشور چگونه سازمان یافته است؟

این کشور 10 میلیون جمعیت دارد و در غرب آفریقا واقع شده است، سیرالئون 153 سال مستعمره انگلیس بود، این کشور در سال 1961 استقلال خود را به دست آورد و تاکنون یک حکومت جمهوری دارد با این همه می توانم بگویم هنوزسیستم قبیلگی در آن حاکم است و حکومت های محلی بیشتر در دست روسای قبایل است.
سیرالئون 18 قوم و قبیله دارد، در این بین مسلمین پرجمعیت ترین قشر این سرزمین محسوب می شوند که 80 درصد آنها مالکی مذهب و 10 درصد شیعه مذهب هستند. در قرن هجدهم بود که اسلام وارد مردم خوبی هستند اما در عین حال جزو کشورهای مستضعف دنیا است چراکه استعمارگران تا جایی که توانسته اند این کشور را استعمار اقتصادی و فرهنگی کرده اند.

- استعمار تا چه اندازه بر وضعیت فرهنگی، آموزشی و دینی مردم تاثیر داشته است؟

قطعا تاثیر داشته است اما بعد از استقلال این مردم خود را بازیافتند. امروز بدنه اجتماع سیرالئون پیوند نزدیکی با معارف اهل بیتی و شیعی دارند. همچنین به لحاظ عملی و آموزشی نیز فعالیت چشمگیری در این کشور در جریان است، برای مثال دانشگاه «فورابه» از مهمترین دانشگاه های این کشور محسوب می شود که 196 سال قبل توسط انگلیسی ها ساخته شد. رایزنی فرهنگی ایران در سیرالئون توانست با این دانشگاه ارتباط خوبی را برقرار کند و دروس اسلامی شناسی و ایران شناسی جزو دروس دانشجویان این دانشگاه بود.

ایراد خطبه های نماز جمعه از سوی محمدرضا قزل سفلی ، رایزن فرهنگی وقت جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون

- فعالیت های شما در سیرالئون در حوزه های مختلفی در جریان بوده است، از برنامه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی گرفته تا برنامه های دینی و به ویژه حضور پررنگ و مستمرتان در مساجد به طوری که حتی در قامت امام جمعه در نماز حضوریافته و امام جمعه و جماعتی شدید که برادران اهل سنت نیز پشت سرتان نماز می خواندند، این امر به تنهایی حکایت از ایجاد وحدت دارد، این چنین روند موفقیت آمیزی به خصوص در حوزه مساجد از کجا ناشی می شود؟

من در طول مدتی که در سیرالئون بودم بنابر اولویت های اجتماعی مخاطبان را انتخاب و طوری تقسیم بندی کردم که هیچ نقطه ای از کشور خالی از فعالیت های رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نباشد. به خصوص در حوزه مساجد برنامه ریزی دقیقی داشتم.
به عنوان رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در سیرالئون همه مردم این کشور را مخاطب خود قرار می دادم . فعالیت ها را طوری تنظیم می کردم که همه اقشار مردم سیرالئون را تحت پوشش قرار داده و تلاش می کردم بصیرت، بیداری، فرهنگ و معارف تمدن ساز اهل البیت (ع) و جمهوری اسلامی ایران و در نهایت توسعه همه جانبه ، تمام مردم این کشور را در بر گیرد.

واقعیت آن است که مهمترین زمینه کاری جامعه سیرالئون در حوزه مساجد و ائمه جماعات جریان دارد. از این نظر مسجد و ائمه جمعه نقش بالایی در سطح جامعه سیرالئون دارند. من نیز به عنوان نماینده فرهنگی تمرکز کاری ام را بر مساجد گذاشتم و تا آخرین لحظه حضورم در سیرالئون در 180 مسجد عضویت داشتم و حق عضویت پرداخت می کردم.

- اساسا مسجد در جامعه سیرالئون چه جایگاهی دارد؟

در گذشته جایگاه مساجد صرفا برای عبادت و اقامه نماز تعریف شده بود اما امروز این جایگاه مترقی شده است و کلیه فعالیت های اجتماعی و دینی سیرالئون در مساجد تعریف می شود.
برای مثال عقد ازدواج ها در مساجد صورت می گیرد، هرگونه حل اختلاف در مساجد، در روزهای یکشنبه و جمعه که تعطیلات هفتگی محسوب می شود هرگونه اختلاف میان زنان و شوهران، قبایل در مساجد رفع می شود. نامگذاری نوزدان و برگزاری سه ماه چشن های مولود النبی نیز از دیگر برنامه های مساجد است.
همچنین مسایل مربوط به انتخابات، انتخاب امام جمعه، انتخاب رییس قبیله، انتخاب رییس شورای محلی، تماما در مسجد شکل می گیردلذا مسجد قوی ترین و موثرترین عاملی است که در سیرالئون حرف او را می زند و حتی مسیحیان نیز به قدرت مسجد پی برده اند و در سال های اخیر به ویژه بعد از بیداری اسلامی به طور نمادین در توسعه مساجد همکاری دارند.

سخنرانی قزل سفلی در مسجدی در سیرالئون

نگاه دولت نسبت به جایگاه مساجد چگونه است؟

گرچه رییس جمهور مسیحی است اما یک معاون و اعضای دولت او مسلمان هستند، یعنی دولت سیرالئون نگاه ویژه ای برای مساجد و کارکردهای آن دارند. شخص رییس جمهور آقای «ارنست کروما» برای اولین بار در طول تاریخ سیرالئون گفت کاخ دولت در اولین جمعه ماه میلادی در محوطه کاخ دولت نماز جمعه برگزار می شود. ارنست کروما رییس جمهور گفت.
این رویکرد یعنی جذب مسلمین. کروما همچنین مقرر کرد به میزان 100 دلارکمک هزینه ذبح قربانی به حاجیان عازم بیت الله الحرام صورت گیرد.
شخص رییس جمهور نیز با وجود آنکه مسیحی است اما سابقه اسلامی دارد. او اسماً مسیحی است اما در مساجد حضور می یابد و اقلیت 15 درصدی مسیحیان این سرزمین با جمعیت حداکثری مسلمین وحدت دارند.

- به لحاظ آماری چه تعداد مسجد در سیرالئون فعالیت دارند؟
در فریتاون نزدیک به یکصد مسجد وجود دارد، این مساجد نیز باز طبقه بندی هایی دارند، مساجد مدرن و مساجد قدیمی، مساجد مدرن تا سه هزار نمازگزار را در خود جای می دهند اما مساجد قدیمی بسیار کوچک تر هستند اما باز هم رونق دارند.

اما در کل کشور دویست مسجد فعال وجود دارد که با احتساب سایر مساجد محلی و مساجد کوچک این تعداد به نزدیک به 350مسجد می رسد. مردم نیز نسبت به حضور در مساجد و رسیدگی به آنها حساسیت فراوانی دارند و فرهنگ کشور مسجدی است به گونه ای که در کنار مساجد مدارسی تاسیس شده است که علاوه بر آموزش دروس کلاسیک دروس مکتب خانه ای نیز ارایه می کند. نام این مدارس «کارانتا» است.

-  مساجد سیرالئون در ماه های مبارک چون شعبان و رمضان چه برنامه هایی برای نمازگزاران دارند؟

برای پاسخ به این به سوال باید بگویم مساجد نه تنها برای نمازگزاران که برای مردم برنامه های مختلفی دارند. با توجه به اینکه بعد از این ماه، ماه مهمانی خدا فرا می رسد جنبش و شور خاصی در مساجد جریان می گیرد.

مساجد از همان کرانتا گرفته تا سایر مساجد علاوه بر برنامه های عادی خود که شامل قرائت صفحاتی از قرآن بین دو نماز است در ماه شعبان برنامه های متعدد دیگری نیز دارند.

90 درصد ازدواج ها در ماه شعبان و در مساجد صورت می گیرد، معتقدند چون در آستانه ورود به ماه رمضان قرار داریم باید ازدواج کرده وارد مهمانی خدا شویم و معتقدند اگر مجرد باشند خدا تحویل شان نمی گیرد. همچنین طی شعبان کلیه کسانی که با یکدیگر مشکل دارند رفع اختلاف می کنند. در این ماه کلیه مساجد نیز غبارروبی می شود. زنان وشوهرانی که با یکدیگر مشکل دارند با هم آشتی می کنند چون معتقدند در آستانه ورود به ماه رمضان باید میان همه آشتی باشد.

همچنین رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیز نه تنها در ماه شعبان که در سایر ایام سال نیز برنامه های مختلف از جمله نمایش فیلم داشت، این فیلم ها عمدتا میان دو نماز برای نمازگزاران با زیرنویس پخش می شد. «مریم مقدس»، «مردان آنجلس»، «مختار»، «سفیر امام حسین»، «توبه نصوح»، «عقاب ها»،« پرواز»، از جمله فیلم هایی بود که توسط رایزنی فرهنگی ایران در مساجد پخش شد.
ادامه دارد. . .

پایان پیام/