خبرگزاری شبستان: به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان، ماه قرآن و بهار کلام وحی، هر روز بخش کوتاه و آموزنده‌ای از گفتارهای تفسیری امام موسی صدر را در این سرویس منتشر می کنیم. باشد که مورد استفاده خوانندگان و قدمی کوچک برای آشنایی با اندیشه‌های امام موسی صدر باشد.
بخشی از تفسیر سوره مبارکه فیل
ما نمی‌توانیم همه هستی را در چارچوب علم امروز که ساختة آدمی است، محدود کنیم. چه بسا آدمی در آینده از چیزهایی آگاهی یابد که امروز نمی‌داند. پس «آنچه با علم سازگار و یا ناسازگار است» و «آنچه با عقل سازگار و یا ناسازگار است»، عباراتی محدود هستند.
عقل یعنی آنچه اندیشه و ادراک بشر تا امروز بدان رسیده و علم یعنی آنچه ادراک و تجارب بشر بدان دست یافته است. چگونه می‌توانیم همه موجودات را بشناسیم، در حالی که ادراکات ما محدود است. همچنین نمی‌توانیم در تفسیر معجزات، افراط و تفریط کنیم.
نص آیه در این سوره می‌گوید:«أَلَم یَجعَل کَیدَهُم فِی تَضلِیلٍ و أَرسَلَ عَلَیهِم طَیراً أَبابِیلَ» آنچه درواقعیت اتفاق افتاد آن است که دسته دسته پرندگانی آمده و سنگ‌هایی گلِ‌اندود به سوی سپاهیان پرتاب و آنان را چون کاه پس مانده کردند. در حال حاضربه دلیل به محدودیت اندیشه و ادراک بشر، هیچ تطبیق علمی برای این رویداد تاریخی بیان نشده است.
بخشی از تفسیر سوره مبارکه قریش
معنای «قریش» در سوره مبارکه قریش هر چه باشد آیة کریمه می‌گوید: ای قریشیان پراکندگی و اختلاف و جدایی شما از یکدیگر نتیجة جدایی خدایان است و اینکه هر قبیله‌ای خدایی را می‌پرستند. به این سبب است که میان شما جدایی افتاده است.
هر قبیله‌ای وحدت اقتصادی دارد و اگر شما خدایی واحد نداشته باشید، میان شما وحدت خالق هم نخواهد بود، و تکثر در خالق ام‌التکثرات و ریشة جدایی‌هاست، چرا؟ زیرا اگر خالق متعدد شد، خالق این قبیله و خدایان این قبیله یا دیگر قبایل متفاوت خواهد بود.
این سخن بدین معناست که دو قبیله ذاتاً و با همة وجودشان از یکدیگر متمایز می‌شوند. در اینجاست که جدایی ازلی و ابدی روی می‌دهد. عبادت هبل ولات و عزی و دیگر بت‌ها تفرقه و پراکندگی و جدایی شما را امری ثابت و استوار می‌کند.
اگر الفت و هم پیمانی می‌خواهید، اگر در مکه صلح می‌خواهید، اگر می‌خواهید در راه شام و یمن موفق باشید، اینها همه در توانمندی شماست و توانمندی شما در وحدت کلمه شما. اگر وحدت کلمه می‌خواهید؛ وحدت کلمه‌ای که بنیان عزت شما در مکه و در راه شام و یمن است، پس پروردگار این خانه را بپرستید. خدای واحد، خدای همگان و مورد اتفاق و پایان راه همه است.
ما امروز برای عزت دوباره‌مان و برای از میان بردن آثار دشمن و برای به دست آوردن مجد و کرامتمان و برای رسیدن به مقام واقعی خود، به هیچ چیزی به اندازة آزادگی ذاتی و اخلاقی و به سربلندی و به ایستادگی و به تسلیم نشدن در برابر ندای بیگانگان، چه شرقی و چه غربی، نیاز نداریم.
ما امروز نیازمند «انسان» هستیم باید در مدت 23 سال و یا کمتر انسانی نو بسازیم تا امت به شرایط پیشین خود بازگردد.
امروز عصر سرعت است. ما پیش از هر چیزی به آزادی از این تسلیم و رهایی از سر فرود آوردن نیاز داریم. آیا این خواری نیست که از دشمنان ستمگری رها شویم و تسلیم دشمن دیگری شویم؟ خداوند را گواه می‌گیرم که مقصود من گروهی خاص نیست. هر گروهی که بخواهد از استعمار و دشمنی رها شود و به استعمار و دشمن دیگری پناه برد، کاری نکرده است. چنان که پیامبر کار خود را آغاز کرد، ما هم به خود تکیه می‌کنیم تا امتی نو بسازیم.
پیامبر(ص) سرور امت بود و از شدن گرسنگی سنگ به شکم می‌بست، از شدت گرسنگی درد را تاب نمی‌آورد. در مسجد سیصد نفر یا بیشتر بودند، آنان یاران پیامبر(ص) بودند که چیزی نداشتند تا بخورند. این از غذای آنان و اما عملشان چگونه بود؟!! در زمان پیامبر(ص) فقط پنج نفر بودند که می‌توانستند بنویسند و اسم‌هایشان معروف است و کاتبان(نویسندگان) وحی خوانده می‌شوند. قطعاً بیش از ده نفر نبودند. آنان نه قومی داشتند، نه علمی، نه تمدنی، نه گذشته‌ای و نه تاریخی، اما اخلاص داشتند و به کارشان ایمان. اگر بخواهیم از نو شروع کنیم، همین ایمان سرمایة اساسی و ثروت اصلی ماست.
پایام پیام/
نظر شما