حجت الاسلام محمدابراهیم روشن ضمیر، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که علوم غربی و آراء و اندیشه های اندیشمندان مغرب زمین، تا چه اندازه مروّج مصرف گرایی و تجمل گرایی است، اظهار کرد: به نظر می رسد پیش از اینکه اندیشه های غربی بر این مساله دامن بزند، عملکرد خودِ ما باعث شده تجمل گرایی در جامعه شیوع پیدا کند.
وی ادامه داد: در حقیقت مردم جامعه نوعا به سخنان و توصیه های بزرگان دین و فرهیختگان و علما گوش می سپارند و تلاش می کنند این توصیه ها را به کار ببندند اما وقتی بعضا در برخی مسئولان عملکرد متناقض مشاهده می کنند، دچار مشکل می شوند.
وی تصریح کرد: برای مثال ما در دولت اسلامی زندگی می کنیم اما مشاهده می کنیم دولت برای این که بازار خودرو را تحریک کند، به مردم وام خرید خودرو پرداخت می کند و این مساله موجب می شود حتی افرادی که نیازی در این باره ندارند، به تعویض یا خرید خودرو بپردازند و به این ترتیب دولت بر مصرف گرایی و تجمل گرایی مردم دامن زده است تا به زعم خود چرخ اقتصاد را بچرخاند.
روشن ضمیر در ادامه به مثال دیگری اشاره کرد و گفت: همچنین صدا و سیما به رغم این که داعیه دار ترویج ارزش های دینی است یا به طور دائم از اقتداء به زندگی پیامبر (ص)، حضرت زهرا (س)، ائمه معصوم (ع)، رهبر انقلاب و دیگر بزرگان دم می زند، اما با به تصویر کشیدن فیلم ها و سریال هایی که تجمل گرایی در آنها موج می زند، نشان می دهد این سخنان و رویکرد، چیزی جز شعار نیست!
وی در ادامه اذعان کرد: علاوه بر این، صدا و سیما در ماه های پایانی سال دائم از ذخیره و تامین میوه شب عید توسط دولت دم می زند و آنقدر این عبارت ها را تکرار می کند که به مرور در اذهان عمومی این مساله تداعی می شود و شکل می گیرد که میوه جزو ضروریات سال نو است و پذیرایی از میهمان بدون میوه، امکان ندارد یا این که با افراد مختلف به دفعات در خصوص خرید شب عید و لباس و دیگر اقلام و چند و چون قیمت ها و بالا و پایین رفتن های آن، گزارش و گفت و گو پخش می کند و در نتیجه این مساله به ذهن افراد جامعه القاء می شود که سال نو بدون خرید این لوازم، نو نمی شود یا زندگی بدون آن ها ممکن نیست.
مولف کتاب"جریان شناسی قرآن بسندگی" در ادامه تاکید کرد: بنابراین، نباید همه تقصیرها را به گردن غربی ها و علوم و آراء آنها بیندازیم و بگوییم علوم انسانی غربی جامعه ما را دچار مصرف زدگی و تجمل گرایی کرده است.
این غرب شناس تصریح کرد: البته نمی توان نقش علوم انسانی غربی را در ترویج مصرف زدگی و تجمل گرایی انکار کرد اما این که تمام و کمال این سرچشمه را از آنِ علوم غربی بدانیم، محل اشکال است ولی قطعا این علوم در زمینه یاد شده بی تاثیر نیستند.
به شعار بسنده کرده ایم!
وی در ادامه ابراز کرد: متاسفانه ما تنها انتقاد می کنیم و می گوییم علوم غربی تجمل گرایی را دامن می زنند اما هیچ گاه جایگزینی برای آن ارائه نکرده ایم تا چرخ اقتصادی جامعه رونق بهتر و بیشتری بگیرد و مصرف زدگی و تجمل گرایی کاهش یابد، بلکه تنها به شعار تقلیل اکتفا کرده ایم.
روشن ضمیر اذعان کرد: این در حالی است که اتفاقا مردم از اندیشه های غربی در این زمینه منافعی را دیده اند و شاهد ایجاد شغل و رفاه و ... در جامعه بوده اند اما ما نتوانسته ایم جایگزین مناسبی در این عرصه ارائه دهیم و تنها شعار سر می دهیم؛ آیا جز این است که تنها مردم را به کمتر مصرف کردن تشوق کرده ایم؟!
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم رضوی بیان کرد: ما در سنت پیامبر (ص)، رفتارها و منش های بسیاری سراغ داریم که می توانیم از آن ها در این راستا بهره ببریم اما وقتی مسوولان جامعه در عمل کردن به این سنت ها دچار مشکل باشند، از مردم نمی توان انتظاری داشت.
وی یادآور شد: پیش از این گفته می شد هر فردی متناسب با شان خود باید مصرف داشته باشد اما باید پرسید اولا این شان از کجا مشخص می شود ثانیا امروز افراد توانمندی هستند که می توانند در مصرف کردن زیاده روی کنند، بنابراین مطابق با این شعار، تجمل گرایی و مصرف زدگی در این قشر باید خالی از اشکال باشد!!
موفقیت اقتصاد مقاومتی برای ما الگو است
روشن ضمیر با تاکید دوباره بر اینکه متاسفانه علیرغم سر دادن شعارهای زیبا، عملکرد ما غربی است، تصریح کرد: ما باید به دور از افراط و تفریط، الگوی اسلامی منطبق بر واقعیت ها که می توان آن را از قرآن و روایات استخراج کرد، طراحی کنیم همان طور که به گفته رهبر معظم انقلاب، طراحی و اجرای الگوی مقاومت اسلامی انعکاس مناسبی داشته و پاسخگو بوده است، ما نیز در این زمینه الگویی قابل تحقق ترسیم کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی اذعان کرد: در این راستا نباید دستاوردها و تجربه بشری را انکار کرد و به گوشه ای وا نهاد؛ اتفاقا پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در برخی کشورها، حاصل همین تجربه بشر بوده است، لذا ما باید این تجربه ها را دریافت، پالایش و مطابق با فرهنگ و ارزش های خود بومی سازی و از آن ها استفاده کنیم.
روشن ضمیر در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین، این الگو باید مبتنی بر اندیشه های دینی و واقعیت های روز جامعه ترسیم شود تا بتوانیم مدلی جایگزین مدل غربی به جامعه ارائه کنیم و پس از آن و عملکرد مسوولان، توقع عمل به این الگو را از سوی مردم داشته باشیم.
نظر شما