«ابراهیم داروغه زاده» معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در پاسخ به پرسش خبرنگار سینمایی شبستان درباره اینکه این معاونت در راستای سهم داشتن سینمای ایران از بازار جهانی چطور نقش آفرینی می‌کند و چه ابزاری برای هموار کردن این مسیر دارد؟ همچنین چه استانداردی برای فیلم هایی که قرار است در جهان هم دیده شوند از سوی معاونت نظارت و ارزشیابی تعریف شده است؟ توضیح داد: به نظرم باید الگوهایی از کشورهایی که در این زمینه موفق بوده‌اند، استفاده شود و با نگاه پژوهشی، مسیر موفقیت را بررسی کنیم و از آنها ایده بگیریم. اما صرف اینکه خودمان را با سینمای هالیوود و جریان اصلی سینمای جهان مقایسه کنیم، ممكن است ما را دچار مشکل كند چراکه ما در عین آرمان‌گرایی، باید واقع بین هم باشیم. برای مثال سینمای هند علاوه بر پوشش دادن و در اختیار داشتن بازار داخلی، حداقل منطقه اطراف خود را نیز پوشش می دهد. همچنین سینمای کره، چین و ترکیه نیز معلوم است که در این مسیر حرکت کرده‌اند و به منظور به دست آوردن بازار جهانی تلاش می‌کنند و در حالی که خودشان را با سینمای هالیوود مقایسه نمی‌کنند بازار کشورهای اطراف خود را تحت تاثیر قرار داده اند. در این ارتباط حتی بازار فیلم های ترکیه، کره و هند در کشور ما هم نفوذ کرده است، چون مردم ایران با آثار ترکیه ای ارتباط برقرار کرده اند و با بازیگران آنها آشنا می شوند و طبیعتاً وقتی فیلمی از این کشور به بازار آید، ممکن است مخاطب داشته باشند.
ارتقای کیفی آثار ربطی به ممیزی آنها ندارد
وی شورای پروانه ساخت که ورودی فیلمنامه‌ها است را بر ارتقای کیفیت آثار تاثیرگذار دانست و گفت: در معاونت نظارت و ارزشیابی، يكي از شوراهاي ما شورای پروانه ساخت یعنی ورودی فیلمنامه ها برای اخذ مجوز ساخت است که ما می توانیم تاثیرگذار باشیم. طی چند جلسه اخیر شورا، دو نکته مورد بحث بوده است؛ اول آسیب‌شناسی وضع موجود و شناسایی مسائل سر راه و دوم اینکه شورا از چه طریقی می تواند به ارتقای سطح کیفی آثار کمک کند و لازم است تاکید کنم که بحث ارتقای کیفی آثار ربطی به ممیزی آنها ندارد.
داروغه زاده در ادامه بیان کرد: فیلمنامه قدم اول است که در مورد بررسی آن با رویکرد محتوایی و ساختاری بحث می شود که مشخص می شود از چه وزن و استانداردی برخوردار است. قدم دوم ترکیب عوامل تولیدکننده فیلم است که برخی استانداردها را مشخص می کنند. در این مسیر، عوامل مختلف را بررسی خواهیم کرد تا به یک پروتکل یا رویه‌ای برسیم تا بتوانیم بیشترین تاثیرگذاری را از معاونت نظارت و ارزشیابی داشته باشیم.
سينماگران و صنوف سينمايي؛ مهمترین عامل دستیابی به بازار جهانی سینما
وی، سینماگران و صنوف سینمایی را در مسیر جهانی شدن آثار ایرانی موثر قلمداد کرد و گفت: در مسیر دستیابی به بازار جهانی سینما، نمونه های کیفی قابل دفاع برخی نهادها مثل بنیاد سینمایی فارابی برای الگو قرار گرفتن دیگر آثار بسیار موثر خواهد بود. اما مهمترين بخشي كه مي‌تواند به ارتقای سطح كيفي سينما چه از نظر محتوا و چه از نظر ساختار كمك كند خود سينماگران و به ویژه صنوف سينمايي هستند. ما بايد نقش حمايتي و هدايتي خود را به درستي انجام بدهيم و براي سينماگران و سرمايه گذاران در اين حوزه امنيت و مزيت ايجاد کنیم.
تاکید بر سرمایه‌گذاری صحیح و امنیت سرمایه‌گذار برای رسیدن به بازار جهانی
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی با اشاره به اینکه اگر سینمای ایران حرفی برای گفتن دارد، باید صنعت سینمایش قابل رقابت با سینمای جهان باشد، توضیح داد: اگر جمهوری اسلامی ایران در حوزه فرهنگ و حتي سياست جهاني حرفی برای گفتن دارد و اگر انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی بوده است و ما حرفی برای جهانیان داریم، براي انتقال آن به مخاطب نیاز به رسانه دارد که مهمترین ابزار در جامعه امروز، رسانه، سینما و تلویزیون است و اگر امروز پیامبران مبعوث می‌شدند طبيعي است از طريق همین رسانه‌ها پیام‌شان را به ملت ها عرضه مي‌كردند. پس اگر جمهوری اسلامی حرفی برای گفتن دارد باید نقشی در بازار جهانی صدا و تصویر پیدا کند و اگر می‌خواهد نقشی پیدا کند باید صنعت سینمایش قابل رقابت با سینمای جهان باشد و سرمایه گذاری صحیحی داشته باشد و سرمایه‌گذاری نیز نیاز به امنیت سرمایه گذار دارد.
تعریف «سینمای ملی» کار ما نیست
وی در پاسخ به پرسشی دیگر در مورد اینکه آیا سینمای ملی ایران شکل گرفته است یا در آستانه شکل‌گیری است؟ و آیا اراده‌ای برای به وجود آمدن سینمای ملی داریم؟ به خبرنگار شبستان گفت: این مبحث تعریف کلی است؛ در سینما یکسری مباحث نظری وجود دارد که بیرون از سینما باید شکل بگیرد و به نتایجی برسد و آن نتایج در سینما عملیاتی شده و تبدیل به فیلم شود. یعنی ما باید مشخص کنیم که منظور از سینمای ملی چیست؟ فکر می‌کنم که چند ماه پیش، آخرین باری که در مورد منافع ملی صحبت شد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بودند که چون هیچکسی تعریفی مشخص از آن ندارد، خودشان وارد شدند و تعریفی ارائه دادند و فرمودند که منافع ملی، منافعی است که با هویت انقلابی و اسلامی و ایرانی ما پیوند داشته باشد. بنابراین سه شاخصه اسلامی، ایرانی و انقلابی باید جمع شوند تا مفهوم ملی به وجود آید و بعد از آن نماد ملی باید تعریف شود که در سینما نمود یابد. بنابراین تعریف سینمای ملی، کار ما نیست.
فیلم‌های ایرانی از نظر ظاهر و مناسبات اجتماعی در همه دنیا شناخته می‌شوند
داروغه زاده در ادامه توضیح این مطلب اظهار کرد: از طرف دیگر هر جای دنیا فیلم‌های ما دیده شود متوجه می‌شوند که متعلق به سینمای ایران است چون ظاهر آن مشخص است، البته آداب و رسوم، نمایش روابط خانوادگی، نوع نگاه مردم به مناسبات اجتماعی و نوع تفکری که در فیلم‌های ایرانی وجود دارد منحصر به فرد است. اما اگر بخواهیم تعریفی از سینمای ملی داشته باشیم و بر اساس آن خودآگاهانه فیلم‌هایی مبتنی بر ویژگی ملی بسازیم، آنطور که در سینمای هند یا آمریکا به صورت منسجم وجود دارد، هنوز ضعف هايي داريم.
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در پایان به سه عامل اصلی فرهنگی در این زمینه اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که ما به لحاظ فرهنگی، سه آبشخور اصلی در این مورد داریم؛ اول تاریخ ایران باستان به مثابه ایرانی بودن، دوم اسلام که بر فرهنگ ایرانی ما تاثیرگذار است و سوم انقلاب اسلامی است. البته عامل دیگری نیز وجود دارد که تاثیرگذار است و آن هم فرهنگ غربی است چون دو آبشخور اصلی ما ایرانیان، به شکل اجتناب‌ناپذیر با فرهنگ غرب ارتباط و تبادل دارد برای مثال همین شکل لباسی که ما امروز بر تن می‌کنیم، متعلق به فرهنگ ایرانی نیست و غربی است. اتفاقاً اگر غربی‌ها هم می‌خواستند هیچ دادوستدی با فرهنگ اسلامی نداشته باشند شاید چیزی نداشتند و دستاوردهای جهان اسلام در حوزه علم به آنها کمک کرد و در جهان همیشه این نوع دادوستد بوده است.
گفت‌وگو: محمدصالح حجت الاسلامی
نظر شما