قیام انقلابی مردم جهرم در جریان واقعه ۱۵ خرداد

خبرگزاری شبستان - جهرم:

واقعه 15 خرداد سال 42 را می توان نقطه عطفی برای تاریخ انقلاب اسلامی برشمرد که در جریان سخنرانی امام خمینی (ره) در روز 13 خردادماه بر علیه شاه، آمریکا و اسرائیل در مدرسه فیضیه قم و سپس دستگیری ایشان در بامداد روز 15 خرداد رخ می دهد که در پی آن مردم به خیابان ها هجوم برده و علیه رژیم پهلوی اقدام به تظاهرات می کنند که نتیجه آن به شهادت رسیدن و همچنین دستگیری جمعی از آنها می شود.

مردم جهرم نیز که با رهبری علمای خود پیوسته علیه رژیم دست به تظاهرات می زدند در جریان قیام 15 خرداد سال 42 نیز با ایجاد تظاهرات، خشم و نفرت خود را از دستگیری امام خمینی (ره) نشان داده و در این راستا تعدادی از تظاهر کنندگان دستگیری و روانه زندان شدند.

جهرمی ها که از آغاز قیام امام خمینی (ره) در سال 42 به عنوان شهرهای پیشرو در لبیک به ندای مقتدای خود با سیل خروشان خود علیه رژیم منحوس به میدان آمدند با حمایت و همراهی روحانیون و علمای این شهر همچون آیت الله «سید حسین آیت اللهی»، امام جمعه پیشین جهرم و آیت الله «سید ابراهیم حق شناس» از هیچ تلاشی در راستای حمایت از امام و پیشوای خود دریغ نکرده و جانانه در صف مقدم مبارزه با استبداد و ظلم و جور حکومت پهلوی ذره ای ترس و واهمه از خود نشان ندادند.

پس از حادثه فیضیه و به شهادت رساندن جمع کثیری از طلاب و روحانیون، در جهرم نیز سخنرانی های انقلابی از سوی علمای این شهر آغاز و دست به افشاگری جنایات دستگاه حاکم و سلطنت زدند.

این افشاگری از سوی روحانیون که در روز 13 خرداد رخ داد با سوگواری و سینه زنی ایام عاشورا همراه شد تا موج خشم و نفرت مردم بر علیه دستگاه استبداد به جوشش در آید که پایان بخش آن نیز سخنرانی آیت الله آیت اللهی در حمایت از امام خمینی (ره) بود.

ساواک در گزارشی در این باره آورده است: «...بعد از خاتمه سینه‌ زنی آیت ‌الله حاج سید حسین آیت‌اللهی معروف به حسین آقا فرزند آیت ‌الله سید عبدالمحمد به منبر رفتند و پس از عرض تشکر اظهار می‌ دارند که اولاً پشتیبان آقای خمینی بوده و هستیم و بعداً امیدوارم که دشمنان قرآن و دین و سایر علمای روحانیون، را خداوند سرنگون سازد».

در گزارش دیگری از ساواک آمده است: «در ساعت هفت صبح 13 خرداد 1342 دسته سینه‌زنی کوی کلوان با کمال نظم و آرامش در مسیر از قبل تعیین شده به همراه چهار قطعه عکس متعلق به آقای خمینی که 2 عدد از آنها را قاب گرفته بودند حرکت کردند. آنها ابتدا وارد منزل آقای آیت‌اللهی و بعد از آن به طرف حسینیه کول علی پهلوان حرکت کردند. وارد حسینیه که شدند آقای سید حسین آیت‌اللهی پس از خیر مقدم و اظهار تشکر با صدای بلند گفت برادران امسال ما از دو طرف عزادار هستیم. یکی از طرف حضرت سیدالشهدا و دیگری عزادار سربازان رشید اسلام که اخیراً در حوزه علمیه قم به دست دشمنان اسلام ناجوانمردانه، شربت شهادت نوشیدند و بنابراین از شما برادران مسلمان دعوت می‌کنم که از امروز متعهداً پشتیبانی خود را نسبت به جناب آقای سید روح‌الله خمینی که حامی اسلام و جامعه روحانیت و سربازان اسلام هستند اعلام فرمایید تا ان شاءالله بتوانیم مخالفین را سرنگون و نابود سازیم که با شنیدن جواب مثبت سینه زنان مراسم به پایان رسید.»

مبارزات مردم جهرم و روشنگری روحانیت این شهر در جریان نخستین سالگرد واقعه 15 خرداد ادامه داشت و آیت الله «سید حسین آیت اللهی» سکان دار قیام مردمی بر علیه رژیم پهلوی نقش مهمی در بیدارسازی مردم ایفا و این شهر را به عنوان پایگاه اصلی ضد رژیم شاه تبدیل کرد.

وی کمتر از یک ماه و نیم پیش از سالگرد 15 خرداد و در پی سخنرانی علیه رژیم شاه دستگیر و به زندان اوین تهران منتقل شد.

یکی از کسانی که در جریان نهضت انقلابی مردم جهرم حضور داشته است، می گوید: روز 15 خرداد در تهران بودم و از طریق آبادان مطلع شدم که در جهرم عده ای تظاهرات کرده و با پوشیدن کفن به مقبره مرحوم آیت الله نجفی لاری رفته بودند.

«غلامعلی مهربان» ادامه می دهد: در آنجا نیروهای مسلح دخالت کرده و درها را به رویشان قفل کرده بودند؛ آیت الله «سید حسین آیت اللهی» در آنجا به سخنرانی پرداخته و پس از آن با هجوم مردم به سمت درها برای بازگشایی آن با تیراندازی از سوی نیروهای مسلح روبه رو شده که در جریان آن عده ای مجروح می شوند.

این واقعه با دستگیری آیت الله آیت اللهی همراه می شود و او را بدون عمامه و لباس روحانیت دستگیر کرده و برده بودند و کسی از محل وی اطلاعی نداشت.

مهربان می گوید: در تهران یکی از دوستانم به نام آقای مطهری که اطلاعیه های امام را برای ما می آورد گفت در اینجا همشهری‌ای دارم با دستگاه های امنیتی در ارتباط است شاید بتواند برایمان کاری کند؛ نزد او که لوازم شکار را در خیابان فردوسی تهران می فروخت رفتیم و از او راجع به دستگیری آیت الله آیت اللهی و محل اختفایش سئوال پرسیدیم که گفت من نمی دانم اما دوستی دارم که گاه گاهی اینجا می آید از او می پرسم که آیا چنین کسی دستگیر شده است یا نه.

وی ادامه می دهد: فردا که رفتیم گفت بله آقای «سید حسین آیت اللهی» را از جهرم به تهران آورده اند و مدتی در کمیته تحت بازجویی بوده و حالا در منزلی ساکن است.

با دستگیری آیت الله آیت اللهی، مردم جهرم در اعتراض به بازداشت وی کفن پوش به خیابان ها آمده و تظاهرات کردند و در حالی که خود را برای تظاهرات در روز 15 خرداد آماده می کردند ماموران رژیم تعداد 6 نفر از عاملان تظاهرات را بلافاصله دستگیر و به مدت 45 روز بازداشت کردند.

سرانجام آیت الله آیت اللهی پس از پایان مراسم سالگرد 15 خرداد و در روز 28 تیر سال 43 از به قید عدم خروج از حوزه قضایی تهران و ضمانت یک‌صد هزار ریال، از زندان آزاد و در سوم آبان ماه 1343 به جهرم وارد شد.

وی با ورود خود به جهرم آرام ننشست و بار دیگر جهرم را به یکی از کانون‌های مبارزاتی مهم علیه حکومت پهلوی تبدیل کرد.

گزارش: مهدی رحمانیان