به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، در ادامه سلسله مباحث بررسی آیات مهدوی قرآن کریم و در گفتگو با حجت الاسلام «محمدرضا نصوری»، کارشناس مهدوی و معاون تبلیغ و ارتباطات مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، آموزه های امام زمانی و منتظرانه آیه 83 سوره مبارکه نمل را بررسی کرده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
چرا از آیه 83 سوره مبارکه نمل به آیات مهدوی قرآن کریم تعبیر می شود و این آیه شریفه چه مبحثی از مهدویت را بیان می کند؟
این آیه شریفه به رجعت از مباحث مهم مهدوی نظر دارد و می فرماید: «وَ یَوم نَحشُرُ مِن کُلِّ اُمَّةٍ فوجً مِمَّن یُکَذِّبُ بِایاتِنا فَهُم یوزَعون؛ به خاطر بیاورید روزی که ما از هر امتی، گروهی را از کسانی که آیات ما را تکذیب می‌کردند، محشور می کنیم و آنها را نگه می‌داریم تا به یکدیگر ملحق شوند.
امام صادق (ع) از حمّاد پرسیدند: مردم (یعنی مردم اهل سنت) درباره آیه «وَ یَوم نَحشُرُ مِن کُلِّ اُمَّةٍ فوجً....» چه می‌گویند؟ عرض کرد: می گویند منظور از این آیه حشر در قیامت است.
حضرت(ع) به او فرمودند: اینگونه که می‌گویند نیست. این آیه در رابطه با رجعت است. اگر درباره قیامت بود، آیا خداوند از هر امتی گروهی را محشور می‌کرد یا همه را و بقیه را رها می‌کرد؟! پس وقتی که می گوید بخشی از مردم و گروهی از مردم، این نشان می دهد که مربوط به قیامت نیست.
رجعت به چه معنا است و چرا این مسئله با مهدویت گره خورده است؟
در رابطه با رجعت نکات بسیار مهمی وجود دارد، این مهم، از وقایع و اعتقادات شیعی است. رجعت در لغت به معنای بازگشت است و به نوعی بازگشت حجت های الهی، امامان معصوم(ع)، گروهی از مؤمنان خالص و گروهی از کفار و منافقین که در زمان ظهور به امر خدا زنده می شوند و به دنیا بازمی گردند.
امام باقر(ع) در ضمن روایتی در رابطه با رجعت می فرمایند: مؤمنین بازمی گردند تا عزیز شوند (چون دوران ظهور خیلی دوران زیبایی است، امید داشتند که بیایند و عزت و عزیز بودن مسلمین را ببینند و چشمانشان روشن شود). در ادامه امام باقر (ع) می فرمایند: که تبهکاران بازمی گردند تا خدا آنها را خوار کند. می گوید ببینید که این قدر وعده دادیم و این قدر گفتیم که حضرت مهدی (عج) می آید و چه دنیایی را برای این مردم فراهم می کند، ولی شما توجه نکردید.
مگر نه آنکه آخرت، عالم دیدن جزای خوب و بد اعمال انسان ها است، پس رجعت با چه اهدافی رخ می دهد؟
درست است که جایگاه اصلی برای پاداش و کیفر انسان ها عالم آخرت است، اما هدف دیگری که رجعت دارد برخورداری مؤمنین از سعادت یاری امام زمان علیه السلام است چراکه یاری کردن امام زمان(عج) ثواب بسیار دارد، چنان که امام صادق (ع) می‌فرمایند: «لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ ...» یعنی این قدر خدمت به امام زمان برای حکومت جهانی اسلام ارزشمند است.
از این رو، بسیاری برای یاری امام زمان(عج) این سعادت را خواهند داشت و لذا برای انسان هایی که بخواهند این نگاه را داشته باشند، امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر که 40 صبح دعای عهد را بخواند اگر ظهور حضرت(عج) را درک نکرده باشد، در زمان ظهور امام مهدی(عج) می تواند جزء رجعت کنندگان باشد.
حتی مرحوم «سید مرتضی» می فرماید: خداوند هنگام ظهور حضرت مهدی(عج)، گروهی از شیعیان را که قبلا از دنیا رفته اند، به دنیا برمی‌گرداند تا ثواب یاری آنها را ببیند، دوست داشته باشند که بیایند این کار را بکنند.
چه آیات دیگری از قرآن مسئله رجعت در عصر ظهور را تصریح کرده اند؟
بحث رجعت به قدری مهم است که علاوه بر آیه 83 سوره نمل، در سوره بقره آیه 56 هم به این موضوع اشاره شده است: «ثُمَّ بَعَثنا مِن بَعدِ موتِکُم لَعَلَّکُم تَشکُرون» سپس شما را پس از مرگتان برمی انگیختیم تا سپاسگزاری کنید.
این آیه هم اشاره به جریان رجعت دارد. مباحث رجعت به قدری مهم است که محدث بزرگ، «شیخ حر عاملی» در زمان صفویه، در کتاب «الایقاظ»، 520 حدیث در رابطه با رجعت نقل می کند که بعدها مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار می‌گوید اگر احادیث رجعت متواتر نباشد دیگر در هیچ موردی نمی توانیم ادعای تواتر بکنیم.
رجعت چه ویژگی ها و مختصاتی دارد؟
رجعت از روزهای بزرگ و مهم است که در قرآن با عنوان «ایام الله» نامگذاری شده است. امام صادق (ع) می‌فرماید: «ایام الله سه روز است: روز قیام حضرت مهدی (عج)، روز رجعت و روز قیامت» (رجعت به عنوان ایام الله آمده است).
ویژگی دوم رجعت، آن است که اعتقاد به آن از نشانه های خاص شیعیان اهل بیت(ع) است. امام صادق (ع) می فرمایند: «از ما نیست کسی که به رجعت ما ایمان نداشته باشد».
آیا همه در دایره رجعت کنندگان قرار می گیرند یا آن اتفاق عظیم مربوط به گروه خاصی از مردم است؟
رجعت برای همه مردم نیست بلکه مخصوص مؤمنین خالص و کفار و منافقین خالص است. از جمله مؤمنان رجعت کننده، پیامبران و امامان معصوم(ع) هستند و اولین امام معصومی که در زمان رجعت و پس از حضرت مهدی (عج) حکومت عدل جهانی را بر عهده می گیرد، حضرت سید الشهداء، امام حسین (ع) است که سال های بسیاری هم حکومت می‌کنند.
از میان منتظران ظهور امام مهدی(عج) چه کسانی می توانند در زمره رجعت کنندگان قرار بگیرند؟
برای همه‌ی مؤمنان و منتظران واقعی ظهور حضرت مهدی(عج) که پیش از ظهور آن حضرت(عج) از دنیا رفته اند امکان رجعت وجود دارد و همانطور که بیان شد دعای عهد می تواند ابزاری برای این کار باشد. نکته بسیار مهمتر این است که برخی روایات از بازگشت افراد صالح از امت های گذشته و از امت اسلامی خبر می دهد. که این روایات از میان امت های پیشین، رجعت اصحاب کهف و از میان اصحاب پیامبر(ص) و ائمه(ع)، رجعت سلمان فارسی، مقداد و مالک اشتر و شخصیت های بسیار ارزشمند دیگر رخ می دهد.
امید است با بسترسازی برای ظهور و با اعمال و رفتارمان و باورمندی بتوانیم جزء رجعت کنندگان باشیم.
نظر شما