خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه؛ دویست و هفتادمین شماره ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» به صاحب‌امتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «اوصاف شیعیان واقعی در وصایای امام محمد باقر(ع)»، «اصول مواجهه با دشمن از منظر نهج‌البلاغه»، «بررسی ظرفیت‌های مفهوم‌سازی استعاری در فهم و انتقال آموزه‌های دینی با تأكید بر نهج‌البلاغه»، «نفوذ فرهنگی: سازوکارهای اعمال نفوذ فرهنگی نظام سلطه با تأکید بر اندیشه‌های مقام معظم رهبری»، «آسیب‌شناسی خانواده؛ واكاوی علل و عوامل»، «شخصیت‌شناسی واسطه‌گران ازدواج در گستره آیات و روایات»، «دانشگاه تمدن‌ساز اسلامی؛ چالش‌ها و راهکارها»، «ظرفیت‌ها و چالش‌های فرهنگ ملی‌گرایی مصرفی در حمایت از مصرف کالای داخلی»، «نقش داستان راستان شهید مطهری و داستان‌های کوتاه محمود تیمور در بیداری اسلامی دو انقلاب ایران و مصر».

اصول مواجهه با دشمن از منظر نهج‌البلاغه

در چکیده مقاله «اصول مواجهه با دشمن از منظر نهج‌البلاغه» می‌خوانیم: «می‌توان گفت كه اسلام همواره در تمامی زمینه‌ها، توصیه به میانه‌روی و رعایت حد وسط دارد. ازاین‌رو، شایسته بررسی است كه بدانیم پیشوایان دین در زمینه مواجهه با دشمن چه رویكردی را توصیه كرده‌اند. با توجه به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر در پاسخ به این سؤال که اصول مواجهه با دشمن از دیدگاه امیرمؤمنان علی علیه السلام، کدامند؟ به استخراج مجموعه‌‌ای از این اصول با تمركز بر نهج‌البلاغه پرداخته است. تکنیک گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای، و بررسی اسنادی و روش تجزیه و تحلیل آنها، توصیف و تحلیل محتوایی داده‌های گردآوری شده است. نتایج به‌دست‌آمده در دو قالب اصول مواجهه با دشمنان داخلی و خارجی، و با عنوان‌‌هایی همانند عفو و گذشت، مدارا کردن، خیرخواهی، رعایت اعتدال... و نیز ضرورت هشیاری در برابر دشمن، پرهیز از خوش‌گمانی نسبت به دشمن، اجتناب از تسلیم‌شدن در برابر دشمن، و... بیان گردید.»

مفهوم‌سازی استعاری در فهم و انتقال آموزه‌های دینی

در طلیعه مقاله «بررسی ظرفیت‌های مفهوم‌سازی استعاری در فهم و انتقال آموزه‌های دینی با تأكید بر نهج‌البلاغه» می‌خوانیم: «نهج‌البلاغه، کتابی است که بسیاری از آموزه‌های اسلامی را با زبانی صادق و هنرمندانه به مخاطبان انتقال می‌دهد. بررسی زبان‌شناختی این کتاب نشان می‌دهد که استفاده از جملات استعاری در بهترین و رساترین قالب، از ویژگی‌های بارز احادیث علوی است. با این نگاه، پرسش اساسی آن است که مفهوم‌سازی استعاری از چه ماهیت و ظرفیت‌هایی برخوردار است که در نهج‌البلاغه به‌مثابه الگویی کارآمد در فهم و انتقال آموزه‌های دینی به مخاطبان، به هدف ایجاد تحول در اندیشه و رفتار بشر به کار گرفته شده است؟ پژوهش حاضر، با روش اسنادی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، تبیین ماهیت و بررسی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مفهوم‌سازی استعاری را با ذکر نمونه‌هایی از نهج‌البلاغه در این راستا پی‌ گرفته است. نتیجه آنکه مفهوم‌سازی استعاری، نوعی پدیده فکری و شناختی است که به دلیل برخورداری از ظرفیت‌هایی همچون معناآفرینی و نظریه‌سازی، اقناع مخاطب، رفتارسازی، و نمایش گفتمان فکری، اجتماعی و سیاسی فرد و جامعه، و نظایر آن، قابلیت یافته است تا نهج‌البلاغه با بهره‌مندی از آن، در قامت یک رسانه دینیِ فاخر و قدرتمند در ارائه مفاهیم و معارف اسلامی به مخاطبان، ظاهر شود.»

واسطه‌گران ازدواج در گستره آیات و روایات

در چکیده مقاله «شخصیت‌شناسی واسطه‌گران ازدواج در گستره آیات و روایات» می‌خوانیم: «وساطت در ازدواج، مسئولیتی خطیر و مؤثر در سرنوشت شکل‌گیری خانواده‌های نوپاست. تبیین و بررسی شاخصه‌های شخصیتی افراد شایسته وساطت جهت تشخیص واسطه‌گران خوب و تمیز آنها از مدعیان دروغین در راستای تسهیل و تحکیم بنیان خانواده، رسالتی ضروری است که این پژوهش در سایه ارائه مجموعه‌ای از ملاکات دنبال می‌کند. این ویژگی‌ها که به روش توصیفی ـ تحلیلی و از داده‌های کتابخانه‌ای استخراج شده است، در سه سطح صفات روانی ـ اخلاقی، صلاحیت‌های علمی ـ آموزشی، و مهارت‌های تجربی‌ دسته‌بندی شده است. با استفاده از آیات و روایات می‌توان داشتن خصوصیاتی چون سلامت عقلی، حُسن نیّت، صداقت، امانتداری، صبر و مسئولیت‌‌پذیری، خیرخواهی، خوشرویی، خوشگویی و منزلت اجتماعی در بخش صفات اخلاقی واسطه‌گران و آگاهی از موازین فقهیِ موردنیاز و دانش‌های روان‌شناسیِ مرتبط، به همراه اطلاع بر برخی روش‌های مشاوره‌ای، در حوزه صلاحیت‌های علمی ـ آموزشی وساطت، و بهره‌مندی از مهارت‌ها و تجربیات عملی را از جمله مباحث مطروحه در شخصیت شناسی واسطه‌های امر ازدواج برشمرد.»