به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن 25 ذی‌الحجه، سالروز نزول سوره مبارکه «هل‌أتی» یا «انسان» در شان اهل بیت پیامبر(ص) که در تقویم مناسبت های مذهبی روز «خانواده» نام گرفته است با حجت الاسلام «ابراهیم بیات»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت و معاون آموزشی و فرهنگی مجتمع یاوران حضرت مهدی(عج) درباره آموزه های این واقعه تاریخی برای جامعه منتظر و ویژگی های خانواده مهدی‌یاور گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
25 ذی‌الحجه در تقویم شیعی و فرهنگ انتظار بیانگر چه حقایق و دارای چه آموزه هایی است؟
25 ذی‌الحجه، سالروز نزول سوره مبارکه «هل‌أتی» است که در روایات متعدد درباره فضیلت های این سوره تصریح شده است؛ برای مثال از امام باقر(ع) نقل شده که فرمودند: هر کس سوره «هل‌أتی» یا «انسان» را روز پنجشنبه هر هفته بخواند، خدا وی را در روز قیامت با پیامبر اکرم(ص) محشور می کند.
البته باید توجه داشت توصیه به قرائت، صرف خواندن این سوره و تلاوت آیات آن نیست، وقتی به تلاوت آیات سفارش می شویم یعنی تدبر در آن مهم است، مرحوم آیت الله العظمی بهاءالدینی می فرمود: من بیشتر از تلاوت آیات، در آنها تدبر می کنم.
اما درباره سوره مبارکه «هل‌أتی» باید توجه داشت همه مفسران شیعه و نیز اکثر مفسران اهل سنت مثل «زمخشری» درباره این سوره معتقدند که این سوره در شان حضرت امیرالمومنین، حضرت زهرا(س)؛ امامان حسن و حسین علیهم السلام و فضه، خادم حضرت زهرا(س) نازل شده است.
ماجرای نزول این سوره مبارکه در شان آن حضرات(ع) چیست؟
نقل است که حسنین(ع) بیمار شدند، لذا پیامبر(ص) به حضرت زهرا و امیرمومنان علیهماالسلام سفارش کردند که برای شفای فرزندان نذر کنید که روزه بگیرید.
این توصیه حضرت رسول(ص)، دستورالعملی معنوی در این شرایط کرونایی نیز می تواند باشد یعنی می توان برای شفای بیماران به روزه متوسل شد؛ در واقع حضرت رسول(ص) می توانستند ابزارهای دیگر را برای درمان بیماری حسنین(ع) سفارش کنند اما ایشان راهکاری معنوی یعنی سه روز روزه داری را توصیه کردند.
بعد از شفای آن حضرات(ع) از بیماری، امیرمومنان، حضرت زهرا و نیز حسنین علیهم السلام و نیز فضه(س) سه روز روزه گرفتند، با اینکه بنابر روایات از مواقع شادی برای روزه دار، وقت افطار است اما طبق آیه شریفه «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا» (سوره انسان، 8) آن حضرات(ع) روز اول، افطارشان را به مسکین، روز دوم به یتیم و روز سوم به اسیر بخشیدند و خود با آب افطار کردند.
روز سوم، وقتی جبرائیل نازل شد و به پیامبر(ص) تبریک گفت و این سوره مبارکه بر قلب حضرت رسول(ص) در شان اهل بیت(ع) ایشان نازل گشت.
آموزه های مهدوی و منتظرانه این واقعه در جامعه مدعی زمینه سازی برای ظهور امام عصر(عج) به عنوان منجی موعود(عج)، چیست؟
ویژگی این خانواده آن بود که طعامی را که خود نیاز داشتند، بخشیدند؛ بعضاً ما فکر می کنیم کمک به دیگران یعنی مازاد آنچه داریم در حالی که به تصریح آیه شریفه، آنچه را که خود نیاز داشتند تنها برای رضای خدا بخشیدند، اگر بخواهیم این سیره و سبک از زندگی را با جامعه مهدوی گره بزنیم باید گفت ما در جامعه ای زندگی می کنیم که مدعی به حضور امام حی و ناظر و مدعی ساخت جامعه منتظر برای ظهور منجی موعود(عج) است.
این جامعه شاخصه هایی دارد، یکی از مهمترین شاخصه های جامعه منتظر مواسات است که در روایات متعدد بر داشتن و تقویت این روحیه تصریح شده است؛ چنان که امام صادق(ع) فرمودند: شیعیان ما را در مواضع مختلف امتحان کنید ... یکی از آن مواضع، اموال شان است ببینید چطور با برادرانشان همراهی می کنند ...
همچنین، پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: مومن بر مومن هفت حق واجب دارد، ... یکی از آنها همدردی در اموال است.
در برخی روایات است که اگر یک حق از مومن غصب شود، بعضا چند هزار سال برای این تضییع حق در آن دنیا نگاه داشته می شود.
یعنی داشتن روحیه مواسات و همدلی های مومنانه در انس با امام زمان(عج) و حرکت به سوی ظهور موثر است؟
بله؛ از شاخصه های جامعه منتظر، روحیه همدلی و مواسات است اینکه شخص منتظر حواسش به همسایه ها و هم‌محلی ها و اقوام و آشنایان باشد، اموالی را که خدا به عنوان امامت در اختیارش قرار داده با خواهر و برادر دینی اش تقسیم کند. حداقل این است که در جامعه منتظر، مراقب همسایه و هم‌محلی خودمان باشیم تا مبادا مباحث مالی آنها را به مشکلات سخت زندگی مبتلا کند، اگر این وظیفه را انجام دهیم مورد رضای امام زمان(عج) قرار می گیریم.
اما اگر بی خیال دیگران و جامعه شویم و غم دیگران بر ما تاثیر نگذارد باید بدانیم منتظر واقعی امام عصر(عج) نیستیم.
مواسات و همدلی های مومنانه چقدر در شکل‌گیری جامعه منتظر با شاخصه های واقعی تاثیر دارد؟
جامعه منتظر یعنی یک تیم، تیم مجموعه ای هم‌هدف است که در یک مسیر حرکت می کنند و «به من چه؟!» در آن معنایی ندارد؛ اساساً در فرهنگ انتظار، فردگرایی و منیت معنایی ندارد.
آنچه در جامعه منتظر باید دنبال شود تیم گرایی و جمع گرایی برای زمینه سازی در حرکت به سوی ظهور است.
آیه هشت سوره مبارکه انسان که از آیات مواسات قرآن محسوب می شود، چه سبکی از زندگی را به منتظران آموزش می دهد؟
خصوصیت آیات قرآن، خواندن و عمل کردن به آنها است، عمل کردن به همین یک آیه «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا» جامعه اسلامی را به جایی می رساند که مومنان غمخوار یکدیگر می شوند.
باید توجه داشت حدود 500 آیه از قرآن به موضوع مواسات و همدلی های مومنانه اشاره دارد که این، اهمیت این مسئله را اثبات می کند.
از این رو، هر کس به اندازه وسع خود باید وارد میدان شود و وظیفه گرا باشد، اگر در این شرایط کرونایی که بسیاری از اقشار از تبعات اقتصادی آن آسیب دیده اند، به این آیه عمل کنیم و غمخوار دیگران باشیم، سبک زندگی منتظرانه را تمرین خواهیم کرد.
نظر شما