چیستی مأموریت علوم انسانی در دنیای دانش‌بنیان

به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر شعبانی، رییس دانشگاه شهید بهشتی در مراسم افتتاحیه دومین کنگره ملی علوم انسانی با اشاره به ظرفیت فراوان دانشگاه‌های کشور در جذب دانشجویان در رشته‌های مختلف علوم انسانی گفت: دانشگاه شهید بهشتی دارای ظرفیت فراوانی برای جذب دانشجویان در رشته‌های علوم انسانی است اما متأسفانه هیچ‌یک از دانشگاه‌های کشور نتوانسته‌اند از این ظرفیت فراوان خویش برای ترویج علوم انسانی بهره ببرند.

شعبانی در بخش اول سخنان خود به طرح مطالبات دانشگاهیان و مسئولان فرهنگی از اندیشمندان علوم اسلامی پرداخت و تصریح کرد: وظیفه امروز ما بارور کردن علوم انسانی است تا این علوم هم در سطح ملی و هم در سطح بین‌المللی جایگاه ارزشمند خویش را پیدا کند.

وی ادامه داد: نتایج مثبت و نیز عوارض منفی علوم انسانی باید به صورت عالمانه و مجدانه بررسی شوند و علوم انسانی بتوانند بسترهای مناسب برای اجرایی شدن و تولیدی شدن را بدست آورند.

این استاد دانشگاه مدعی شد: دنیای امروز دنیای دانش‌بنیان است و زندگی در دنیای کشاورزی و همچنین دنیای صنعتی عبور کرده است و برای همین نیاز جدی‌تری به علوم انسانی برای ساخت بسترهای خویش دارد.

وی از برخی پیشرفت‌ها در علوم فنی و پزشکی یاد کرد و در این‌باره توضیح داد: اگر امروز در فن‌آوری اطلاعات دنیای کروی به دنیای مسطح و مجازی بدل کرده‌ایم و با مرگ فاصله‌ها مرزهای فیزیکی میان انسان‌ها را برداشته‌ایم باید به عوارض اجتماعی و تأثیرات انسانی آن توجه جدی داشته باشیم و این بررسی‌ها تنها در حوزه علوم انسانی امکان دارد.

رییس دانشگاه شهید بهشتی مسایل مطرح در فناوری‌های روز علوم زیستی را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: تحمل در حوزه ژنتیک، گزینش جنسیت، دخل و تصرف در قوانین نرمال طبیعت، هماهنگ‌سازی اندام‌های انسان، پیشرفت‌های نانوتکنولوژی و تسخیر طبیعت از دستاوردهای فناوری‌های زیستی در جهان امروزند که اثرات فراوانی بر جوامع انسانی و تفکرات بشری گذاشته‌اند، بنابراین باید مورد مطالعه دقیق علوم انسانی قرار گیرند.

وی تأکید کرد: بسترها و زمینه‌ها، شیوه‌ها و پیامدهای پیشرفت علوم و فنون همگی باید مورد بررسی علوم انسانی قرار گیرند و در واقع، جایگاه اصلی برای بررسی این موضوعات، حوزه علوم انسانی است.

شعبانی از ارتباط عمیق میان بی‌توجهی علوم انسانی غرب به شرایط جامعه غربی و پیامدهای پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی در جامعه غربی اشاره کرد و در این‌باره گفت: بدون تردید بحران اقتصادی جهان ناشی از پیامدهای پیشرفت‌های بشری در عرصه‌های مختلف علمی و تکنولوژی است که این علوم انسانی غرب توانسته‌اند درستی بسترها، شرایط و پیامدهای آن را پیش‌بینی کنند و مورد مطالعه قرار دهند.

وی گفت: اینک باید نظریه تکامل داروینی بشر را بیش از جنبه‌های اندامی و جسمی متوجه تکامل اندیشه‌ای دانست و تطور اندیشه بشر، نیازمند تطور علوم انسانی و بشری است.

سخنران مراسم افتتاحیه دومین کنگره ملی علوم انسانی در بخشی از سخنان خود به طرح مهم‌ترین پرسش‌های جامعه علمی امروز از اندیشمندان علوم انسانی اشاره کرد و گفت: برای ایجاد هرگونه تحول در علوم انسانی باید نقش و مأموریت علوم انسانی در تحولات اجتماعی مورد بررسی قرار گیرند و تفاوت‌های میان نگاه سنتی به علوم انسانی و نگرش‌های جدید به این علوم مورد مداقه قرار گیرد.

رییس دانشگاه شهید بهشتی آینده‌بینی و ترسیم دنیای آینده را یکی از وظایف مهم علوم انسانی دانست و اظهار داشت: گرچه گذشته می‌تواند خوشحال‌کننده یا غمناک باشد اما برای تغییر گذشته ابزاری در اختیار نداریم و ایجاد آینده مطلوب و بهره‌مندی از ابزار ایجاد تغییر در آینده باید در دستور کار علوم انسانی قرار گیرد.

وی با بیان اینکه علوم انسانی نتوانسته است همگام با علوم دیگر پیشرفت کند، اذعان داشت: علوم انسانی همچون صنعت از فناوری‌های روز دور شده است و همین موضوع مأموریت علوم انسانی در جهان دانش‌بنیان امروز را خطیرتر ساخته است.

رییس دانشگاه شهید بهشتی انقلاب اسلامی ایران را یک انقلابی فرهنگی توصیف کرد و گفت: نقش علوم انسانی برای گسترش فرهنگ انقلاب و ترویج فرهنگ اسلامی بسیار پررنگ‌تر از علوم پایه، پزشکی و فنی دانست.

شایان ذکر است، دومین کنگره ملی علوم انسانی طی روزهای چهاردهم و پانزدهم دی در مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌شود.

پایان پیام/