به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از شیراز، «محمدجواد دهقانی»، امروز (شنبه 15 شهریور) در جمع خبرنگاران گفت: روند تولید و انتشارات علمی ایران از نظر کمی، کیفی و نیز مشارکت بین المللی در 2 دهه اخیر در پایگاه های معتبر بین المللی کلاریویت آنالیتکیس (Clarivate Analytics) و محصولات آن نظیر (WOS، ESI و Incites)، اسكوپوس (Scopus) و نیز پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نشان می دهد که در طول 2 دهه اخیر میزان تولید علم توسط پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران در سطوح ملی و بین المللی به طور مستمر در حال افزایش بوده و جنبش علمی ایجاد شده در کشور علیرغم محدودیت های بین المللی با رشد و شتاب منحصر بفرد در دنیا به ویژه در میان 20 کشور برتر دنیا ادامه دارد.
مدیر مرکز منطفه ای پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) اضافه کرد: به طور خاص توجه به بعد کیفی تولید علم کشور در چند سال اخیر بسیار پر اهمیت است، به طوری که در سال 2019 میلادی که سهم تولید علم کشور در دنیا حدود 2 درصد بوده و سهم تولید علم برتر و یا کیفیت تولید علم حدود 3.5 درصد رسیده است و سهم ایران از کل تولید علم در سال 2019 در کشورهای منطقه حدود 29 درصد و در کشورهای جهان اسلام حدود 20 درصد بوده است.
وی با اشاره به اینکه نتایج حاصله از بررسی ها نشان می دهد که کل مدارک علمی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس از ایران در سال های مختلف برابر با 630 هزار و 768 مورد بوده که حدود 409 هزار و 60 مورد آن یعنی حدود 65 درصد آن در سخت ترین شرایط تحریم همه جانبه کشور یعنی سال های اخیر (2020-2013) بوده است. همچنین کل مدارک علمی موجود نمایه شده توسط جمهوری اسلامی ایران در پایگاه WOS در طول 120 سال اخیر برابر با 540 هزار و 530 بوده که حدود 361 هزار و 244 مدرک آن یعنی بیش از 66 درصد مربوط به سال های اخیر (2020-2013) بوده است.
وی افزود: آخرین آمار مستخرج (مرداد) از پایگاه های معتبر بین المللی تعداد مدارک علمی ثبت شده در 20 سال اخیر (2000-2020) نشان می دهد که جنبش علمی در کشور علی رغم فراز و نشیب ها و محدودیت های مختلف بخصوص در طول تحریم های ظالمانهبا رشد وشتاب و بااستمرار همواره ادامه داشته است.
دهقانی با تاکید بر اینکه به منظور بررسی دقیق تر آمار تولید علم در هر 2 پایگاه معتبر بین المللی در هشت سال اخیر، تاکید کرد: میزان تولید علم کشور در پایگاه بین المللی WOS در سال 2012 برابر با 31 هزار و 41 مدرک بوده است که در سال 2016 به 49 هزار و 379 و در سال 2019 نیز به 61 هزار و 682 مدرک افزایش یافته است و این سیر صعودی در پایگاه بین المللی اسکوپوس نیز مشاهده میشود، در پایگاه اسکوپوس در سال 2012 میزان تولیدات علمی برابر با 41 هزار و 428 مورد بوده که در سال 2016 به 52 هزار و 929 مورد و در سال 2019 به 65 هزار و 173 مورد افزایش یافته است.
|
تعداد مدارك و مقالات ثبت شده در پايگاه های معتبر WOS، اسكوپوس SCOPUS |
||||||||
|
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
2013 |
2012 |
|
|
61682 |
55862 |
54331 |
49379 |
42064 |
33999 |
31426 |
31041 |
|
|
65173 |
59832 |
56127 |
52929 |
45561 |
45682 |
42339 |
41428 |
|
|
*32340 |
*46478 |
56387 |
56539 |
54378 |
53241 |
47393 |
39078 |
|
*آمار مقالات نشریات نمایه شده در ISC مربوط به سال های 2018 و 2019 هنوز تکمیل نشده است.
وی با اشاره به اینکه از بدو تاسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) از سال 1388 تاکنون یعنی در طول 10 سال اخیر بیش از 500 هزار مقاله علمی توسط پژوهشگران کشور در این پایگاه نمایه شده است، تاکید کرد: بر اساس آمار فوق پژوهش های علمی ثبت شده در این پایگاه استنادی به ترتیب در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، پزشکی و کشاورزی و سایر حوزه های علمی است و همچنان که از جدول نشان داده شده است روند رشد تولید علم ثبت شده در این پایگاه در طول سال های اخیر به طور مستمر ادامه دارد هرچند آمار مقالات نشریات نمایه شده در ISC مربوط به سال های اخیر بدلیل به روز نبودن نشریات در طول سال های 2018 و 2019 هنوز تکمیل نشده است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آمار و اطلاعات موجود در هر 2 پایگاه معتبر بین المللی میزان رشد تولید علم در هشت سال اخیر و آمار نشان می دهد درصد رشد تولید علم در هر سال نسبت به سال قبل نیز در هر 2 پایگاه بین المللی افزایش داشته است، تاکید کرد: به طور خاص میزان رشد علمی تولید علم در پایگاه WOS در سال 2012 برابر چهار و یک دهم درصد بوده که در سال 2013 به 10 و چهار دهم درصد در سال 2019 رسیده است، تاکید کرد: ایران با نرخ رشد 10 و چهار دهم درصد در سال 2019 در میان 25 کشور برتر دنیا در رتبه دوم و پس از کشور چین با 12 و 9 دهم درصد رشد قرار میگیرد، پس از آن کشور پرتغال با هفت و هشت درصد رشد نیز در رتبه سوم در میان 25 کشور برتر دنیا قرار دارد.
|
میزان رشد تولید علم هرسال نسبت به سال قبل در در پايگاه های معتبر WOS، اسكوپوس |
||||||||
|
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
2013 |
2012 |
|
|
10.4% |
2.8% |
10% |
17.4% |
23.7% |
8.1% |
1.2% |
4.1% |
|
|
8.9% |
6.6% |
6% |
16.2% |
0.3%- |
7.9% |
2.2% |
3.7% |
|
وی با اشاره به اینکه سهم ايران از ميزان توليد علم دنيا و جهان اسلام و منطقه، تاکید کرد: بر اساس آخرین آمار مستخرج از پایگاه های مربوطه سهم ایران در تولید علم کل دنیا در هر 2 پایگاه بین المللی در هر سال افزایش یافته است، در سال 2000 سهم جمهوری اسلامی ایران از تولید علم حدود یک دهم درصد بود که در سال 2019 یعنی بعد از گذشت 20 سال با افزایش 20 برابری در هر 2 پایگاه استنادی اسکوپوس و WOS به حدود 2 درصد رسیده است و در 20 سال قبل سهم تولید علم کل کشورهای اسلامی حدود 2 درصد بود که در سال 2019 به بیش از 10 درصد افزایش یافته است، بر اساس سند 10 ساله علم و فناوری و نوآوری اجلاس سران کشورهای اسلامی (آستانه- قزاقستان) لازم است تا سال 2026 میلادی سهم تولید علم کشورهای اسلامی در دنیا به بیش از 2 برابر افزایش یابد و این به معنای آن است که تا 6 سال آینده سهم کل کشورهای اسلامی به حدود 26 درصد برسد.
وی با اشاره به اینکه سهم ایران از کل تولید علم در هر 2 پایگاه استنادی در سال 2019 در کشورهای منطقه حدود 29 درصد (28.9 درصد در WOS و 29.1 درصد اسکوپوس) بوده، تاکید کرد: رتبه کشورهای جهان اسلام حدود 20 درصد (21.2 درصد در WOS و 18.6 درصد اسکوپوس) رسیده است.
|
سهم ایران در پایگاه استنادی WOS در دنیا، منطقه و جهان اسلام |
|||||||||||||||
|
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
2013 |
2012 |
|
|||||||
|
1.9 |
1.8 |
1.7 |
1.6 |
1.4 |
1.3 |
1.3 |
1.3 |
دنیا (درصد) |
|||||||
|
28.9 |
28.7 |
29.2 |
27.5 |
26 |
26.3 |
26.4 |
28.2 |
منطقه (درصد) |
|||||||
|
21.2 |
20 |
20.6 |
20.7 |
19.6 |
20.6 |
21.2 |
23.1 |
جهان اسلام (درصد) |
|||||||
|
سهم ایران در پایگاه استنادی Scopus در دنیا، منطقه و جهان اسلام |
|||||||||||||||
|
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
2013 |
2012 |
|
|||||||
|
2 |
1.9 |
1.8 |
1.8 |
1.6 |
1.6 |
1.5 |
1.5 |
دنیا (درصد) |
|||||||
|
29.1 |
30 |
30.6 |
29.5 |
28.2 |
29.6 |
29.2 |
30.6 |
منطقه (درصد) |
|||||||
|
18.6 |
19.7 |
20.9 |
21.2 |
20.8 |
21.7 |
21.8 |
23.3 |
جهان اسلام (درصد) |
|||||||
وی با اشاره به اینکه رتبه ايران از ميزان توليد علم دنيا و جهان اسلام و منطقه، افزود: بر اساس بررسی های انجام شده، در پایگاه WOS بر مبنای تعداد و حجم تولید علم رتبه ایران در سال 2012 ایران با 31 هزار و 41 مدرک ثبت شده در جایگاه 21 دنیا و در همین سال ترکیه با 34 هزار و 541 مدرک در رتبه 18 قرار داشت و در سال 2015 رتبه ایران به 19 و در سال 2016 به رتبه 18 و از سال 2017 تاکنون یعنی سه سال متوالی در رتبه 16 بین المللی قرار دارد، این درحالی است که ترکیه در سال 2019 با 55 هزار و 357 در رتبه 17 قرار دارد، که در پایگاه بین المللی اسکوپوس نیز ایران در سال 2012 در جایگاه 18 قرار داشت که از سال 2016 تا 2018 در سه سال متوالی در رتبه 16 قرار گرفته بود و در سال 2019 جایگاه بین المللی ایران در این پایگاه بین المللی رتبه 15 بود.
دهقانی گفت: در چند سال اخیر در هر 2 پایگاه استنادی (wos و اسکوپوس) رتبه ایران در تولید علم از جمله کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه خاورمیانه رتبه اول را دارد.
نظر شما