خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ این روزها اگر از خیابان مطهری رشت به گذر« بادی الله» بروید، دومین مسجد تاریخی این گذر، یعنی «مسجد اردبیلیان بازار» در انبوه داربست هایی که برای مرمت نصب کرده‌اند، گم شده است.
گرمای تابستان هنوز شدید بود که سقف مسجد اردبیلیان به طور کامل برداشته شد تا لمبه‌های چوبی رطوبت زده آن تعویض شود و رطوبت‌های به‌جامانده در زیربام و پنجره‌های نزدیک به سقف زدوده شود. این روزها که باران‌های شدید سراسر گیلان را فرا گرفته است، مسجد اردبیلیان، از ریزش نزولات جوی در امان است زیرا بام مسجد اردبیلیان با اجرای یک سقف موقت محافظت می‌شود.
مسجد اردبیلیان در جوار بقعه «آقا سید ابراهیم» قرار دارد و از نوع معماری داخلی بنای بقعه، می‌توان حدس زد که ابتدا بقعه بوده و سپس مسجد در جوار آن ساخته شده است. زیرا یک درب نزدیک محراب مسجد، نقطه اتصال بقعه و مسجد را ایجاد کرده است.
متاسفانه سال ساخت دقیق مسجد مشخص نیست، اگرچه از نوع معماری آن می‌توان فهمید که در دوره قاجار ساخته شده ولی اینکه مربوط به اواخر قاجار است یا میانه، به درستی معلوم نیست. بنا به اظهارات رییس هیئت امنای مسجد اردبیلیان، این مسجد کتیبه ای در نزدیکی محراب داشته که در زمان مرمت قبلی از بین رفته است.
حجت الاسلام «علی حسین نژاد» می‌افزاید: اوایل انقلاب، یک بار مسجد اردبیلیان بازسازی شد و در آن دوران دیوارها را ریخته و دوباره از نو مرمت مرمت کردند و در بهسازی آن دوران، کتیبه مسجد که نزدیک محراب بود، از بین رفته است.
امام جماعت مسجد اردبیلیان ساخت این مسجد را به «آیت الله آشیخ محمد خمامی» نسبت می‌دهد و اضافه می‌کند: در کتاب «علمای گیلان» اشاره شده که آیت الله آشیخ محمد خمامی، بانی ساخت مسجد اردبیلیان بوده است. وی از مجتهدان به‌نام گیلان و از دوستان شیخ فضل الله نوری و از علمای مورد وثوق مردم رشت بوده است.
وی درباره وجه تسمیه نام مسجد هم می‌گوید: نام مسجد بعدها به «اردبیلیان» معروف شده است و علت آن این بود که بعد از انقلاب، هیئتی که متشکل از اردبیلیان مقیم رشت بودند، در این مسجد برای خود در قالب هیئت، مراسم سوگواری برگزار می‌کردند.
امام جماعت مسجد اردبیلیان یادآور می‌شود: تابلوی ورودی مسجد نیز سال گذشته به دلیل موصوف بودن، به نام «مسجد اردبیلیان بازار» ساخته و نصب شده است.
حسین نژاد با اشاره به بازسازی این مسجد، ابراز امیدواری می‌کند که تا پیش از اسفندماه سال جاری، مرمت این مسجد پایان پذیرد و می‌گوید: در حال حاضر تمام سقف برای بازسازی، برداشته شده است و کف مسجد را نیز تراش داده‌اند و مشخص شده که کف مسجد، کاشی‌های قدیمی داشته است.
«احمد خانجانی» خادم بقعه نیز با اشاره به پروژه احیا و مرمت مسجد اردبیلیان می‌افزاید: از نیمه دی ماه سال گذشته، احیا و مرمت مسجد اردبیلیان با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان و با هزینه بنیاد مسکن آغاز شده است و از همان زمان هیئت امنا، برای مرمت مسجد، با بنیاد مسکن همکاری دارد.
وی نیز می‌گوید: ترک‌ها و اردبیلی‌های مقیم رشت، دهه اول محرم، هیئت عزاداری ویژه خودشان را در همین مسجد داشته و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
معاون، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان هم می‌گوید: مسجد اردبیلیان گذر بادی الله، یکی از مساجد قدیمی رشت است که طرح احیا و مرمت آن با نظارت اداره کل میراث فرهنگی گیلان، و توسط مهندسین مشاور عمارت خورشید و با تخصیص اعتبار از سوی بنیاد مسکن، در حال انجام است.
«ولی جهانی» می افزاید: از سال گذشته که موضوع احیا و مرمت مسجد اردبیلیان آغاز شد، پرونده میراثی مسجد نیز تهیه و برای ثبت در فهرست آثار ملی به دبیرخانه شورای ثبت کشور ارسال شد.
جهانی با بیان اینکه دبیرخانه شورای ثبت، این مسجد را حایز شرایط ثبت دانست، تاکید کرد: ثبت ملی این مسجد تاریخی به تازگی به استانداری گیلان ابلاغ شده است.
نظر شما