خبرگزاری شبستان- گروه اندیشه: امام حسن عسکری (ع) یازدهمین پیشوای شیعیان، در هشتم ربیع‌الثانی سال ۲۳۲ قمری متولد شدند. این امام بزرگوار ۲۸ سال زندگی کردند و مدت زیادی از عمر مبارک خود را در زندان‌های خلیفه عباسی گذراندند. مادر بزرگوار حضرت، پاکترین، پارساترین، پاکدامن ترین و والاترین بانوی زمان خود بودند و راویان، ایشان را از بانوان عارفه و صالحه برشمرده‌اند. نام مادر امام را حُدَیث یا حدیثه گفته‌اند. برخی منابع مهم نام وی را حدیث یا سلیل که ممکن است لقب او باشد، ذکر کرده‌اند. خالص، هادی، عسکری، زکی، خاص، صامت، سراج، تقی از جمله القاب امام حسن عسکری (ع) می باشد.
خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام والمسلمین «بهرام ناطقی» مدیر مدرسه علمیه امام حسن عسکری (ع) و استاد حوزه گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می خوانید:
با توجه به شرایط خفقان دوران امامت امام حسن عسکری (ع)، ایشان چگونه به هدایت جامعه اسلامی و ارتباط با شیعیان می پرداختند؟
مشکلات نباید انسان را محدود کند. در سیره انبیا داریم که از شرایط سخت به عنوان فرصتی برای شکوفایی استفاده می کردند. حضرت یوسف (ع) در زمانی که در زندان به سر می بردند، فرصت سازی کردند و نبوت خود را از زندان اعلام کردند. ائمه نیز طبق شرایط پیش می رفتند. امام حسن عسکری (ع) نیز با سن کمی که داشتند یا تحت نظر دشمنان بودند و یا در زندان به سر می بردند اما در چنین شرایطی امام حسن عسکری (ع) وظیفه و رسالت خود را تعطیل نکرد و همواره پیوندها و ارتباطاتی با مردم داشتند و از شیوه های مختلف برای تعامل و هدایت مردم و آگاهی رسانی استفاده می کردند.
امام حسن عسکری (ع) با استفاده از واسطه های مورد اعتماد و امین سوالات مردم را دریافت می کردند و به مسایل و سوال های آنها پاسخ می دادند و از این طریق آگاهی رسانی انجام می شد. امام حسن عسکری (ع) به رغم آنکه به شدت تحت نظر بودند و بسیار در تنگنا قرار داشتند اما همواره ارتباط خود با شیعیان را حفظ کردند و از همه امور و مسایل مربوط به شیعیان مطلع بودند.
امام حسن عسکری (ع) چه نقشی در تثبیت جایگاه امامت و تشیع داشتند؟
« ونحن بحمد‌الله و نعمته أهل بیتٍ نرق علی أولیائنا و نسر بتتابع إحسان‌الله إلیهم و فضله لدیهم و نعتد بکل نعمة ینعمهاالله تبارک و تعالی علیهم»؛ ما اهل‌بیتی هستیم که حالت رقت بر دوستان‌مان داریم و با وارد شدن نیکی‌های پی در پی بر ایشان خوشحال می‌شویم و بر هر نعمتی که خدای متعال بر ایشان وارد می‌کند، توجه داریم. امام حسن عسکری (ع) در این حدیث شریف به تثبیت مسئله امامت پرداخته‌اند. از طرفی با بررسی احادیث و روایات می توان به این موضوع رسید که مسئله امامت در هر عصری از مسایل مهم نزد اهل‌بیت(ع) بوده است. عظمت امروز شیعه مرهون تلاش‌ها و مجاهدت های امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) است چراکه ایشان زمینه های فکری، اجتماعی شیعیان را برای زندگی در عصر غیبت آماده کردند. امام حسن عسکری (ع) در دوران امامت خویش به رغم تمام محدویت ها و مشکلات ایجاد شده از سوی خلیفه عباسی، بدنه اجتماعی شیعه را به خوبی مدیریت و هدایت کردند.
امام حسن عسکری(ع) در مورد مقام و مرتبه حضرت فاطمه زهرا (س) می‌فرمایند: « نحنُ حججُ اللهِ علی خَلقِهِ وَ جَدّتنا فاطمة حجةُ اللهِ علینا : ما حجت های خدا بر مخلوقین هستیم و جد ما حضرت فاطمه حجت بر ماست.» درخصوص حدیث حجت و فلسفه آن توضیح دهید؟
معنای حجت به معنای راه و سیره و پایان دهنده است و به معنای استدلال قوی است. حضرت زهرا (س) در ولایتمداری و عبادت خدا و ترس مثبت از خداوند سرآمد هستند. حضرت زهرا (س) در شرایط سخت عبادت خالصانه داشتند، دین خدا را تبلیغ می کردند و به سوالات پاسخ می دادند. حضرت زهرا (س) تا جایی به قرآن توجه داشتند که زبان گفتاری خدمتکارش نیز قرآنی شده بود و عبادت و راز و نیاز حضرت زهرا (س) در حدی بود که پاهای حضرت از شدت عبادت متورم می شد. خانه داری، همسرداری و فرزندداری حضرت فاطمه (س) زبانزد بود و مهمترین ویژگی ایشان بحث ولایتمداری است که همواره از ولی زمان حمایت و دفاع می کردند.
چگونه می توان سیره امام حسن عسکری (ع) را به ویژه برای جوانان الگو قرار داد؟ علما و روحانیون چه نقشی در آگاهی بخشی جامعه دارند؟
اهل بیت، احادیث و صحبت هایی دارند. وظیفه ما آگاهی دادن به مردم است و متولیان فرهنگی، علمی و اعتقادی باید به مردم آگاهی دهند حتی در منابع اهل سنت نیز این موضوع آمده است و فقهای شیعه نیز به وظایف دوران غیبت پرداخته اند.
یکی از اقدامات امام حسن عسکری (ع) زمینه سازی برای عصر غیبت بوده است. شیعه در عصر غیبت امام زمان (عج) چه وظایفی دارد؟ چگونه باید زمینه ظهور حضرت مهدی موعود (عج) را فراهم کرد؟
در «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (عج)» مرحوم آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی مشهور به فقیه احمدآبادی فرزند سید عبدالرزاق از علمای بزرگ اصفهان که به وظایف شیعه در زمان غیبت پرداخته، آمده است دعا برای امام زمان، صدقه دادن و یاد کردن امام زمان (عج) از وظایف شیعه در زمان غیبت است. شیعه باید دغدغه داشته باشد که امام زمانش کجاست و چه انتظاری از ما دارد، بنابراین وظیفه یک مومن در گام اول این است که دغدغه امام زمان را داشته باشد. خودسازی، آگاهی دادن به مردم، دعا، صدقه و ندبه خوانی از جمله کارهایی است که در زمان غیبت باید انجام دهیم.
نظر شما