رمضان تمرین زندگی در عصر ظهور است/ مراتب تجدیدعهد رمضانی با امام مهدی(عج)

به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، ماه ضیافت الهی و به منظور بهره مندی حداکثری از جنبه های عرفانی و منتظرانه این ضیافت در سلسله گفتگوهایی با حجت الاسلام والمسلمین «رحیم کارگر»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و کارشناس مرکز تخصصی مهدویت «سی اصل عرفانی در ضیافت الهی» را به بحث و بررسی گذاشته ایم که در ادامه هشتمین شماره از آن تقدیم حضورتان می شود:

حجت الاسلام والمسلمین کارگر با بیان اینکه اصل هشتم در درک عرفانی از ماه مبارک رمضان «تهذیب و تزکیه نفس منتظرانه» است، اظهار کرد: اسلام دین کاملی برای رشد و بالندگی انسان و اجتماع و کامل ترین راه برای رسیدن به قله های سعادت و رستگاری و تحقق جامعه مطلوب است. این دین رحمت برای سیر و سلوک  عرفانی و ریاضت و تهذیب نفس، اجازه کارهای طاقت فرسا و انزوا و گوشه نشینی و چله گیری به معنای خاص و رهبانیت و کارهای عجیب و غریب و محفل های پشت پرده و ... را نداده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: بلکه ریاضت و برنامه تزکیه اسلام بسیار ساده و روان و موثر است شامل: نماز و روزه و خمس و حج و احسان و تعاون و ... در نهایت امور مهمی چون نماز شب و صله رحم و استغفار قلبی و ...؛ در راس برنامه های سلوکی و ریاضتی اسلام، حج و روزه داری و تهجد شب قرار دارد که در این میان روزه جایگاه خاصی در خودسازی انسان و تهذیب نفس دارد، تا جایی که پیامبر خدا(ص) سه ماه رجب، شعبان و رمضان را تا آخر عمر روزه می گرفتند.

وی تصریح کرد: عارفان و بزرگان اخلاق نیز برای خودسازی از این سیره عرفانی بسیار استفاده و توصیه می کردند غیر از روزه ماه مبارک رمضان تا جای ممکن روزه های مستحبی در ماه (سه روز) هم گرفته شود. ارزش روزه داری برای خدا و در جهت تهذیب نفس چنان ارزشمند است که امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر که در یک روز بسیار گرم برای خدای عزّوجلّ روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته بر او بگمارد که بر چهره اش دست نوازش کشند و بشارتش دهند و چون افطار کند، خدای عزّوجلّ فرماید : وه چه خوش است بوی تو و روح تو. فرشتگان من! گواه باشید که من او را آمرزیدم». (میزان الحکمه ،ج۷ ، ص۳۲۱۶)

عباداتی که در روزه جای می گیرد

حجت الاسلام کارگر در ادامه بیان کرد: 30 روز روزه داری ماه رمضان، عبادتی است که در آن هم امساک در خوردن و نوشیدن است و هم رعایت حرمت های الهی و فرو گذاشتن بعضی از لذات مادی و هم تقوای فردی و جمعی و بروز  صبر و تحمل و پایمردی و هم انجام مستحباتی چون ختم قرآن و اطعام نیازمندان و...؛ امام سجاد(ع) می فرمایند : «ستایش خدایی را که ماه خود، رمضان ماه روزه و ماه اسلام و ماه پاکیزگی و ماه تصفیه و ماه قیام (به عبادت و شب زنده داری) را یکی از این راه ها (راه های احسان) قرار داد». (میزان الحکمه ، ج ۵ ،ص ۲۱۳۰). 

بهترین عمل در ماه مبارک رمضان

این کارشناس مهدوی اضافه کرد: ترک گناه که اصلی ترین گام در تهذیب نفس و سلوک عرفانی است، از بهترین اعمال در این ماه محسوب می شود چنان که امیرمومنان (علیه السلام) از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) سوال کردند: «ای رسول خدا(ص) بهترین عمل در این ماه چیست؟» پیامبر(ص) فرمودند: «ای ابا الحسن! بهترین عمل در این ماه خویشتنداری از حرام های خدای عزّوجلّ است». (میزان الحکمه، ج ۵، ص ۲۱۳۲). مهم این است که همه این اعمال و برنامه های خودسازی با اخلاص و برنامه و تدبیر باشد و باعث شود انسان مرحله به مرحله از گناهان دور و گام به گام به قرب الهی نزدیک شود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: قرآن در آیه 153 سوره مبارکه بقره می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ معَ الصَّابِرینَ»، مراد از صبر در اینجا روزه است و بدون تردید روزه، عامل مهمی در خودسازی و تهذیب نفس و وسیله رسیدن به تقوا است. زندگی اخلاقی و عرفانی مسلمانان در ماه رمضان، شباهت زیادی به عصر ظهور و همه زیبایی های معنوی و رعایت حرمات الهی در آن دوران دارد.

 وی با بیان اینکه عصر ظهور به راستي، دوران تزكيه و تطهير نفوس است، گفت: هم با برنامه‌هاي پيامبرانة امام زمان(عج) و هم با آگاهی دادن و سوق دادن مردم و نیز به جهت تربیت خاص معنوی امام زمان(عج) که شامل حال همه بندگان خدا می شود. امام باقر(علیه السلام) می‌فرمایند: «چون قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان می‌گذارد و عقول آنها را متمرکز ساخته و اخلاقشان را به کمال می‌رساند» (راوندی، الخرائج والجرائح ، ج ۲، ص ۸۴۱) و در روایتی آمده است: «مهدی (عجل الله فرجه) به تقوا دعوت می کند  و بر اساس هدایت رفتار می‌ نماید... »(مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۶۹).

رمضان به نوعی فرصت تمرین زندگی در عصر ظهور است

وی با اشاره به روایتی که می فرماید: «او این امت را پس از آنکه تباه [و فاسد] شده اند، اصلاح می‌کند» (اربلی، کشف الغمّة، ج ۲، ص ۴۷۳)، ابراز کرد: وقتی انسان ها می توانند در ماه مبارک رمضان، از آلودگی ها و مفاسد و گناهان دور شوند و در طریق هدایت و کمال اخلاقی و تقوا گام بردارند، آماده زندگی در عصر ظهور می شوند. ماه رمضان نوعی تمرین زندگی در عصر ظهور و تحت ولایت حجت الهی است، البته شرط زندگی در عصر مهدوی  نیز همان خودسازی درون و رسیدن به مقام تزکیه و تهذیب نفس است.

این کارشناس مهدوی تاکید کرد: حتی یکی از شرط های اصلی نزدیک شدن ظهور امام زمان(عج)، زندگی صالحانه و اخلاقی است که در  آیه 55 سوره مبارکه نور بدان اشاره شده است « وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ ...». در هر حال محور اصلی اخلاق و عرفان در عصر غیبت و ظهور، تنها یک تن یعنی حضرت حجت بن الحسن العسکری(عج) است و هر کس غیر از طریق عرفان ولایی قدم بردارد، به یقین گام در شوره‌زار و خارستان نهاده که نتیجه ای جز تباهی و ضلالت و خسران ندارد.

مراتب انتظار در ماه رمضان

وی در ادامه تصریح کرد: روزه دارانی که می خواهند بر اساس فرهنگ انتظار برنامه ای دقیق و عارفانه برای خودسازی و سیر و سلوک داشته باشند باید از اول ماه مبارک رمضان، بیعت و تعهد اخلاقی و اعتقادی با امام زمان(عج) داشته باشند و با توسل به آن حضرت(عج)، از ایشان بخواهند که در چند امر مهم یاری شان فرماید: نخست: مشارطه  منتظرانه؛ آنان باید با امام خود شرط ببندند که در جهت تحقق اهداف و آرمان های مقدس مهدوی و آمادگی برای نصرت و یاری ایشان بکوشند ابتدا وجود خود را از ناپاکی ها بزدایند و بعد در اصلاح جامعه منتظر بکوشند.

حجت الاسلام کارگر اظهار کرد: دوم مراقبه منتظرانه؛ منتظر صالح همواره در حال روزه داری و سایر امور زندگی، با دقت جهادگونه مواظب و مراقب اعمال و رفتارهای خود است چون می داند امام(عج) ناظر بر اعمال او است و کارنامه اش به دست حضرت(عج) می رسد، بخصوص در شب های قدر که متعلق به وجود مقدس امام زمان(عج) است و امضای ایشان تقدیر و سرنوشت انسان ها را رقم می زند. سوم محاسبه منتظرانه؛ روزه دار منتظر نه تنها در آخر ماه رمضان بلکه در هر روز از این ضیافت الهی باید به حساب و کتاب اعمال و نیات و گفتارهای خود بپردازد و هر آنچه را که مغایر با آموزه های دینی و باعث نارضایتی و ناخشنودی امام زمان(عج) است، ترک کرده و بر اعمال صالح و رفتارهای درست که رضایت حجت الهی را در پی داشته، خدا را شکر کند.

وی با بیان اینکه آخرین وظیفه منتظران در ماه مبارک رمضان معاتبه منتظرانه است، خاطرنشان کرد: در این مرحله، منتظر باید بر خود سختگیری خاصی داشته باشد و جریمه های سنگینی بر رفتارها و گفتارهای نادرست خود اعمال و راه های نادرست و کج را اصلاح کند و با ولی زمان خویش تجدید بیعت داشته باشد. او هر روز در ماه رمضان باید با ولی و امام خود تجدید بیعت و برای قصور و گناهانش طلب بخشش و مغفرت کند.